Antykoncepcja pod lupą - na co uważać i o czym pamiętać?

- Najpoważniejszym ryzykiem związanym z przyjmowaniem hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych jest choroba zatorowo-zakrzepowa, jednak istnieje większe ryzyko, że kobieta zginie od palenia papierosów lub w wypadku komunikacyjnym niż od przyjmowania tabletek - uspokaja prof. Maciej Wilczak, specjalista z dziedziny ginekologii z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Tabletki są, zaraz obok prezerwatyw, najpopularniejszym środkiem antykoncepcyjnym i dlatego to o problemach ich użytkowniczek media donoszą najczęściej. Do najbardziej uciążliwych efektów ubocznych należą dodatkowe kilogramy i obniżone libido.

- Kobiety nie tyją od tabletek, tylko od nadmiaru przyjmowanych posiłków, ale należy mieć na uwadze, że tabletki mogą zwiększać łaknienie - wyjaśnia prof. Wilczak. - Największy apetyt na seks mają kobiety, które są w fazie okołoowulacyjnej, kiedy wydzielanie testosteronu osiąga najwyższy poziom w całym cyklu miesiączkowym. Tabletki likwidują natomiast owulację oraz powodują wzrost białka wiążącego hormony płciowe.

Wahania libido mają więc swoje medyczne uzasadnienie. Jego unormowanie u osób stosujących tabletki antykoncepcyjne może zająć od kilku miesięcy do roku.

- Musimy jednak pamiętać, że seks to nie tylko relacje hormonalne, ale cała, nie do końca poznana sfera psychiczna związana z odczuciami towarzyszącymi zachowaniom seksualnym. Na przykład czasami na zmniejszenie libido wpływa "zaniedbanie" ze strony partnera, tymczasem wszystko przypisuje się tabletkom - uważa prof. Maciej Wilczak.

Jednak na tabletkach i prezerwatywach wybór się nie kończy. Na rynku farmaceutycznym znajdują się również plastry hormonalne, pierścienie hormonalne, zastrzyki hormonalne oraz wkładki wewnątrzmaciczne. Które z nich wybrać i na co uważać?

- Wiek kobiety i sposób podawania antykoncepcji są kwestiami drugorzędnymi. Najistotniejsze jest indywidualne dopasowanie środka antykoncepcyjnego dla danej kobiety. Ważne są na przykład przyszłe plany prokreacyjne kobiety - mówi ginekolog. - Kobiety w okresie okołomenopauzalnym mogą stosować wkładki wewnątrzmaciczne, które poza działaniem antykoncepcyjnym mogą unormować krwawienia, szczególnie u kobiet z mięśniakami macicy zlokalizowanymi pod błoną śluzową - wyjaśnia.

W odróżnieniu od wkładek wewnątrzmacicznych, które zakłada się raz na 5 lat, zastrzyki hormonalne są zazwyczaj przyjmowane raz na trzy miesiące. Zastrzyk podawany jest przez lekarza, a powrót do płodności może trwać nawet rok. Natomiast krążki (też: pierścienie) hormonalne zmienia się co miesiąc.

- Krążki dopochwowe mają obecnie najniższą zawartość hormonów. Z badań wynika, że podczas stosunku, niektórzy panowie wyczuwają ten krążek, ale jednocześnie większość z nich nie uważa, aby obniżał to jakość stosunku płciowego i satysfakcję seksualną - wyjaśnia profesor Wilczak.

Metodą, o której trzeba pamiętać co tydzień, są plastry hormonalne, które przykleja się na skórę poniżej pasa lub na przedramię. Po odklejeniu trzeciego plastra następuje tygodniowa przerwa. W miejscu przyklejenia plastra może pojawiać się podrażnienie skóry.

- W trakcie przyjmowania antykoncepcji hormonalnej nie dochodzi do owulacji. Odstawienie antykoncepcji hormonalnej powoduje zwłaszcza w pierwszym miesiącu wzmożoną produkcję hormonów: FSH i LH, co zwiększa szansę na ciążę mnogą - przypomina prof. Wilczak.