Baba siała mak, a ten dalej jest drogi. Bez maku nie ma rogali świętomarcińskich i makowca. Jakie są rodzaje maku i ile kosztuje kilogram?

Inflacja dotknęła większość gospodarstw domowych. Polacy muszą się liczyć z tym, że rosną koszty produkcji żywności, a co za tym idzie, ceny na sklepowych półkach są wyższe. Do świąt Bożego Narodzenia jeszcze kilka tygodni, ale już teraz część klientów zastanawia się, czy na stole pojawią się wszystkie potrawy.

Płacimy więcej za mleko, mąkę, masło, mięso, a już teraz nawet karpie są rekordowo drogie. Im bliżej grudnia, tym wydatków będzie więcej.

Cena maku niebieskiego budzi zainteresowanie w kontekście wigilijnej wieczerzy, ale już teraz wielu poszukuje woreczków pełnych tego białego. Wszystko w związku z 11 listopada, który oznacza nie tylko Święto Niepodległości, ale jest też dniem św. Marcina. Tradycja wypiekania rogali świętomarcińskich początkowo była znana jedynie w Wielkopolsce, dziś smakiem nadzianych słodkości można się raczyć w całej Polsce.

Zanim jednak przejdziemy do cen, warto wiedzieć, że są różne rodzaje maku. Ziarna można spotkać w formie suchej lub zmielonej. Każdy z nich ma inne wykorzystanie, a także miejsce pochodzenia. Wyróżniamy:

• mak niebieski – klasyczny, najbardziej znany rodzaj maku, dostępny w większości sklepów, to z niego wyrabia się większość ciast i chlebów,
• mak biały – wyrafinowany w smaku, nie tak znany, jak ten europejski (niebieski), podstawa masy do rogali świętomarcińskich,
• mak lekarski – wykorzystywany tylko w lecznictwie,
• mak polny – roślina znana z polskich pól, używany w kosmetologii.

Od ponad 100 lat w Poznaniu nie ma 11 listopada bez rogali świętomarcińskich. Początkowo obrządek był znany tylko w Wielkopolsce, dziś imieniny Marcina świętuje się w całym kraju. W tym dniu zjada się kilkaset ton słodkości.

- Powstaniu rogala towarzyszy legenda: Dawno, dawno temu wyśnił go jeden z poznańskich piekarzy. Ujrzał on we śnie świętego Marcina jadącego na koniu, podniósł zgubioną przez jego konia podkowę i postanowił, że będzie piekł ciasto w takim kształcie – przekazuje Urząd Miasta Poznań.

Co ciekawe, nie każdy może wypiekać pełne bakalii rogale. Od 2008 roku produkt wpisany jest na listę regionalnych specjałów (Produkt o Chronionej Nazwie Pochodzenia w Unii Europejskiej). Cukiernia, która chce wytwarzać i sprzedawać rogale marcińskie musi otrzymać Potwierdzenia Prawa. W praktyce o odpowiedni dokument mogą starać się tylko producenci z wyznaczonych miejsc na terenie Wielkopolski.

Bazą do słodkiej podkówki jest biały mak. Wraz z innymi bakaliami tworzy się specjalną masę, która potem zawijana jest trójkątne części ciasta. Choć formalnie prawdziwe rogale można zjeść na terenie woj. wielkopolskiego, sklepy w całej Polsce nie próżnują i oferują klientom promocje na przysmaki związane z 11 listopada.

W jednym z dyskontów przy zakupie dwóch rogali cena za jeden wynosi 5,99 zł, z kolei w drugim kupienie również dwóch sztuk wyniesie 4,99 zł za sztukę. Można też pokusić się o małe rogaliki – 2,99 zł przy zakupie duetu. Bez promocji taki smakołyk będzie kosztował 3,79 zł. W Wielkopolsce za prawdziwy wyrób trzeba zapłacić nawet 100 zł/kg, co daje ok. 20 zł za pojedynczy wypiek.

Biały mak jest delikatny w smaku i nie wszędzie można go dostać. Stawki są zbliżone do tych za mak niebieski. Ceny oscylują w granicach 30-35 zł/kg.

• torebka 1 kg, kraj pochodzenia Czechy - 33 zł,
• czeskie ziarno maku białego, idealne na rogale - 25 zł/kg,
• mak biały ziarno, 1 kg - 29,99 zł.

Podobnie płaci się za kg popularnego maku niebieskiego. Już rok temu klienci narzekali na wysokie ceny, które były spowodowane niskimi plonami. W tym roku na utrzymanie stawek mają wpływ m.in. inflacja oraz rosnące w każdej branży koszty produkcji. W zależności od sklepu trzeba zapłacić od 20 do nawet 35 zł/kg. Mak pakowany jest w woreczki. Nieco taniej wychodzi lokalnie, prosto od rolnika. Oto kilka ofert:

• Opolskie. Mak niebieski cukierniczy klasy premium - 14,90 zł/kg,
• Mazowieckie. Niebieski mak z Czech, pakowany w worki 25 kg, cena za 1 kg - 14 zł,
• Kujawsko-Pomorskie. Mam do sprzedania polski mak niebieski. Odmiana Agat ze zbiorów z mojego gospodarstwa, do 50 kg cena za 1 kg – 20 zł,
• Lubelskie. Czeski mak, bez obcych zapachów, po przygotowaniu do pieczenia nie jest gorzki - 14 zł/kg (tylko większe zamówienia).

O ile za mak płaci się niemało, w tym roku sporo mogą nas też kosztować gotowe makowce. Zapłacić trzeba nie tylko za nadzienie makowe, ale też za ciasto. A jak wiadomo, mąka także poszła w górę. Rok temu 50 zł za kilogram makowca nie dziwiło, niektórzy płacili nawet 100 zł za te bardziej wymyślne. Tegoroczne ceny już teraz utrzymują się na poziomie kilkudziesięciu zł za kilogram. Im bliżej świąt, tym mogą być one wyższe. W sieci wiele osób oferuje prywatne wypieki.

• Śląskie. Makowiec z bezą i kruszonką, blacha 34x24 cm - 85 zł,
• Zachodniopomorskie. Makowiec klasyczny, blacha 25x40 cm - 45 zł,
• Mazowieckie. Upiekę makowiec - 40 zł/kg,
• Opolskie. Makowiec 60 zł za sztukę (długość jednego do 50 cm),
• Łódzkie. Pyszny świąteczny makowiec - 50 zł/kg,
• Małopolskie. Podłużny makowiec o wadze 750 g - 30 zł.