Dwugłos w sprawie zmian w sądach: Spowodują ich upolitycznienie czy poprawią funkcjonowanie?

Co jest ważniejsze: konstytucja czy ustawa?
Konstytucja.

A w przypadku zmian w Sądzie Najwyższym nie jest na odwrót?
Nie, choć wiadomo, że są i takie interpretacje. Najczęściej podnosi się sprawę sześcioletniej kadencji pierwszej prezes Sądu Najwyższego. Jest w tym zakresie pewne nieporozumienie, bo nie jest to gwarancja bezwzględna. Sprawowanie funkcji kierowniczych w Sądzie Najwyższym, tak jak w każdej instytucji, jest uzależnione od członkostwa. Jeśli ktoś przestaje być czynnym sędzią i przechodzi w stan spoczynku, w naturalny sposób nie może być prezesem, czy pełnić innych funkcji. Tak jak poseł, który traci mandat, nie może być Marszałkiem Sejmu.

Jednak środowisko sędziowskie podkreśla, że sędzia Małgorzata Gersdorf w ogóle nie powinna przejść w stan spoczynku...
Artykuł 180., ustęp 4. konstytucji jasno stanowi, że to ustawa określa wiek, w którym sędziowie przechodzą w stan spoczynku. I tak jest od zawsze w Polsce. Można oczywiście postawić pytanie, czy ustawodawca może dowolnie regulować ten wiek. Zgodziłbym się, że nie może robić tego w sposób arbitralny. Ale trudno o poważne argumenty, że tak się dzieje w przypadku ustalonej w ustawie granicy 65 lat. Analogiczna regulacja obowiązuje bowiem w sądach powszechnych, a dodatkowo to powszechny wiek emerytalny. Dlaczego miałaby być inny wiek w przypadku sędziów Sądu Najwyższego?

Przeczytaj całą rozmowę w serwisie Plus: Bartłomiej Wróblewski: Zmiany w Sądzie Najwyższym mają poprawić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości

Jak Pan ocenia sytuację związaną ze zmianami w Sądzie Najwyższym?
Źle oceniam. Rozumiem potrzebę zmian wymiaru sprawiedliwości i jestem pierwszy, który od lat to akcentuje. Ale zmiana musi być dokonywana z poszanowaniem reguł, nie tylko konstytucyjnych, ale też wynikających z prawa międzynarodowego i wypracowanych przez lata rozumowań prawniczych. To nie jest tak, że można otworzyć konstytucję, nie mając wystarczającej wiedzy, i wyczytać z niej to, co jest potrzebne dla doraźnych potrzeb polityków. I nie można próbować niweczyć funkcjonowania konstytucyjnego organu, jakim jest Sąd Najwyższy, wysłać na emeryturę sędziów pomimo ich konstytucyjnie zagwarantowanej nieusuwalności oraz usunąć pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Usunięcie prezesa Sądu Najwyższego z urzędu przy pomocy uchwalonej w tym celu ustawy zmieniającej kryteria powołania już było określone jako niedopuszczalne przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Baka przeciwko Węgrom. I wyraźnie powiedziano, że w państwie prawa władza ustawodawcza nie może arbitralnie eliminować sędziego.

W takim razie czy można spodziewać się, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdzi podobnie w przypadku Polski?
Można się spodziewać, że Trybunał Sprawiedliwości UE czy Europejski Trybunał Praw Człowieka staną po stronie prawa. W sprawie sędziów Trybunału Obrachunkowego Portugalii, Trybunał Sprawiedliwości UE przesądził, że ma prawo oceny działania wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich. Ja nie staję ani za sędziami, ani za opozycją, ani za większością parlamentarną. Polityka mnie nie interesuje. Szanuję prawo większości parlamentarnej do przeprowadzania reform. Ale polska konstytucja i prawo międzynarodowe wymagają, by te reformy były przeprowadzane zgodnie z regułami konstytucji, traktatów i umów międzynarodowych. I na tym polega problem

**Przeczytaj całą rozmowę w serwisie Plus:

**

Protesty w obronie wolnych sądów - zobacz wideo:

POLECAMY:

Najgorsze mieszkania do wynajęcia