Egzamin ósmoklasisty. Język polski na początek! Sprawdź, czy jesteś przygotowany na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego

Obowiązkowy egzamin ósmoklasisty z języka polskiego składać się będzie z dwóch części. W pierwszej - uczeń przeczyta dwa teksty do których wykona zadania, druga część to wypracowanie. Ósmoklasista wybierze jeden z dwóch podanych tematów i będzie musiał napisać własny tekst (na przykład: opowiadanie, rozprawkę, charakterystykę, artykuł) na minimum 200 słów.

EGZAMIN ÓSMOKLASISTY Z JĘZYKA POLSKIEGO - PRZYKŁADOWE ZADANIA

TEKST

Maria Ossowska, RYCERZ W ŚREDNIOWIECZU
Przyjrzyjmy się głównym rysom, które miały charakteryzować ideał rycerza. Rycerz musiał być w zasadzie dobrze urodzony. Mówię „w zasadzie”, bo można było być pasowanym na rycerza za szczególne sukcesy bojowe. Można było także – i to zdarzało się coraz częściej w związku z rozrostem miast i wzmaganiem się ich znaczenia – nabyć ten przywilej. [...]
Rycerz miał promieniować urodą i wdziękiem. Urodę tę podnosił zwykle strój świadczący o zamiłowaniu do złota i drogich kamieni. Nie byle jaka musiała być także zbroja i uprząż. [...] Rycerz musiał być silny. Siła ta była niezbędna do dźwigania zbroi, która ważyła 60–80 kilo. [...] Znaczenie siły fizycznej będzie – jak zauważają niektórzy – umniejszał rozwój techniki.
Od rycerza oczekiwano, by był nieustannie zaprzątnięty swoją sławą. Szlacheckie pochodzenie – pisał uczeń Arystotelesa – Teofrast – ma to do siebie, że człowiek, któremu przysługuje, jest bardziej chciwy sławy niż inni. Wymagała ona ciągłego podtrzymywania,
ciągłej próby. [...] Duma jest w pełni usprawiedliwiona, byle nie przesadna. [...]
Kto chce należeć do rycerzy, musi rozpocząć nowe życie, modlić się, unikać grzechu, pychy i podłości. Musi on bronić Kościoła, wdowy i sieroty, a także opiekować się ludnością. Musi być waleczny, lojalny i nie pozbawiać nikogo jego własności. Obowiązuje go wojna
w słusznej sprawie. Musi być wielkim podróżnikiem szukającym udziału w turniejach i walczącym dla damy swego serca.
Gdy mówimy o rycerskości dzisiaj, mamy zwykle na myśli przede wszystkim postawę wobec wroga i wobec kobiety. Wejrzyjmy kolejno w jej bardziej szczegółową charakterystykę. O chwale rycerza decydowało nie tyle zwycięstwo, ile to, jak walczył. Walka mogła dla
niego bez ujmy kończyć się klęską i śmiercią […]. Śmierć na polu walki była nawet dobrym zakończeniem jego biografii, bo trudno było dopuścić do życia w starczym niedołęstwie. Fair play* obowiązujący w walce, dyktowany był [...] przez szacunek dla przeciwnika, dumę, postawę zabawową, lęk przed odwzajemnieniem i wreszcie humanitaryzm. [...] Jeżeli rycerz, z którym się walczyło, spadł z konia (a w zbroi nie mógł podnieść się o własnych siłach), ten, kto go strącił, sam także zsiadał z konia, żeby wyrównać szanse.
Na podstawie: Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973.

*Fair play – (z ang.) uczciwa gra lub walka sportowa; uczciwe postępowanie w stosunkach z ludźmi.

Zadanie 1.
Uzupełnij poniższy tekst w taki sposób, aby stanowił streszczenie fragmentu "Rycerz w średniowieczu" Marii Ossowskiej.
Tematem tekstu Marii Ossowskiej jest ................. Autorka skupia się na .................... i dowodzi, że .......................

Zadanie 2.
Uzupełnij tabelę. Wpisz trzy cechy, jakimi według Marii Ossowskiej powinien się odznaczać rycerz, a następnie do każdej cechy podaj po jednym przykładzie bohatera literackiego i sytuacji potwierdzającej jego rycerskość.

Zadanie 3.
Aby zachować sens wypowiedzenia: Szlacheckie pochodzenie [...] ma to do siebie, że człowiek, któremu przysługuje, jest bardziej chciwy sławy niż inni, przymiotnik chciwy można poprawnie zastąpić wyrazem
A. pragnący.
B. potrzebny.
C. żądny.
D. chcący.

Zadanie 4.

PAPKIN
[…]
Jestem Papkin – lew Północy,
Rotmistrz sławny i kawaler –
okazując gestem wstęgi orderowe
Tak, siak, tędy i owędy.
Mądry w radzie, dzielny w boju,
Dusza wojny, wróg pokoju.
[…]

Na podstawie fragmentu wypowiedzi Papkina można sądzić, że jest on rycerzem. Odwołując się do Zemsty Aleksandra Fredry oraz tekstu Marii Ossowskiej, uzasadnij dwoma argumentami, że Papkin nie jest rycerzem.

Zadanie 5.
Wykorzystując znaczenie podanych związków frazeologicznych, sformułuj zasady, których powinien przestrzegać rycerz. Nie przepisuj przykładów z ramki.

Zadanie 6.
Przeczytaj poniższą informację o Zawiszy Czarnym.

Zawisza Czarny z Garbowa, herbu Sulima, polski „rycerz bez skazy i zmazy”, wzór cnót rycerskich, głośny u współczesnych także dzięki swoim zwycięstwom w turniejach rycerskich.
Na podstawie: Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 2003.

W języku funkcjonuje frazeologizm polegać na kimś jak na Zawiszy. Wybierz synonimiczne do niego sformułowanie.
A. być dobrej myśli
B. darzyć kogoś zaufaniem
C. pokładać w czymś wiarę
D. brać coś za dobrą monetę

Zadanie 7.
Przeczytaj fragment legendy "O królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu".

Merlina posłano, aby na całej ziemi angielskiej pięćdziesięciu najbardziej szlachetnych i najwaleczniejszych rycerzy wyszukał. Mieli oni dopełnić liczby wybranych, godnych zasiąść u Okrągłego Stołu. […]
Król Artur wielki Zakon Okrągłego Stołu założył, którego sława miała przetrwać wieki. Stu dwudziestu ośmiu rycerzy zaprzysięgło wówczas zwać się rycerzami Okrągłego Stołu, zasię co roku, w pierwszy dzień Zielonych Świątek, miano nowych dobierać, którzy się godnymi tego okazali. […]
Tedy bardzo uroczyście każdy z wybranych rycerzy rycerstwo prawdziwe ślubował, solennie przyrzekając – pod utratą życia, czci rycerskiej i łaski króla Artura – żadnym podłym czynem się nie splamić, królowi swemu wiernie służyć, zmiłowanie proszącym o to okazać, wobec dam zawsze dwornie się zachować i z wszelką im spieszyć pomocą, w walce o sprawę niesłuszną i zysk ziemski na celu mającą udziału nie brać.
Zaprzysięgli to wszyscy rycerze Okrągłego Stołu, młodzi i starzy zarówno. Albowiem największą to wówczas hańbą było rycerski honor splamić; przeciwnie – niezachwianie, dzielnie, dwornie i wiernie postępując, czci rycerskiej godnym się okazać było najwyższym życia celem.
O królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu U. Waldo Cutler, tłum. F. Kruszewska.

Czy król Artur, powołując zakon rycerzy Okrągłego Stołu, kierował się zasadami etosu rycerskiego, opisanymi przez Marię Ossowską? Uzasadnij swoją odpowiedź.

Zadanie 8.
a) Wyjaśnij, w jakim znaczeniu został użyty wyraz rycerstwo w zdaniu: Tedy bardzo uroczyście każdy z wybranych rycerzy rycerstwo prawdziwe ślubował.

b) Podaj inne niż w podpunkcie a) znaczenie wyrazu rycerstwo.

Zadanie 9.
Wykorzystując zasady etosu rycerskiego, opisane przez Marię Ossowską, sformułuj argument, którym potwierdzisz, że postawy Bilba i jego towarzyszy, bohaterów utworu Tolkiena pt. Hobbit, można określić jako rycerskie.

Zadanie 10.
a) Wpisz podane wyrazy w odpowiednie miejsca tabeli, tak aby utworzyły rodzinę wyrazów.

b) Przekształć podane zdanie złożone na zdanie pojedyncze, a podkreślony wyraz zastąp odpowiednią formą z utworzonej rodziny wyrazów. Zachowaj sens zdania. Kto chce należeć do rycerzy, musi rozpocząć nowe życie.

Zadanie 11.
Zredaguj ogłoszenie na szkolną stronę internetową, w którym zachęcisz koleżanki i kolegów do obejrzenia rekonstrukcji historycznej turnieju rycerskiego. Użyj dwóch argumentów. Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna.

*Zadania pochodzą z "Informatora o egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego od roku szkolnego 2018/2019" Centralnej Komisji Egzaminacyjnej

Kurator oświaty o egzaminie ósmoklasisty:

Źródło: poranny.pl

POLECAMY:

Najśmieszniejsze wpadki uczniów na sprawdzianach

Gwara poznańska czy śląska. Odróżnisz?

Najpiękniejsze Rolniczki w Polsce

Tak wygląda porodówka na Polnej

Ile zarabiają prostytutki w Wielkopolsce?

Taki był Poznań w latach 30. XX wieku