Ekoschemat Rolnictwo węglowe 2023. Na co można dostać dopłaty? Poznaj listę punktów za poszczególne praktyki i wymogi

Ekoschematy, czyli nowe płatności przyznawane w ramach płatności bezpośrednich w latach 2023-2027. Jest ich 6, a jeden z nich to Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi. Założeniem tego ekoschematu jest wparcie praktyk rolniczych, które

• zwiększają składowanie węgla w glebie,
• magazynują CO2 z atmosfery w roślinach
• i zmniejszają jego emisję.

Do wyboru w tym schemacie rolnik ma 8 praktyk, za które może dostać dopłaty od 2023 roku. Zanim jednak przyjdzie wybierać dostępne opcje, trzeba poznać wymóg punktowy.

Przeczytaj też: Instrukcja ARiMR do eWniosekPlus podpowie, jak złożyć wniosek o dopłaty bezpośrednie w 2023 roku

Ekoschemat Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi, mogą realizować tylko te gospodarstwa, które spełniają warunek uzyskania minimalnej liczby punktów, która stanowi równowartość punktów, które rolnik otrzymałby w sytuacji realizacji na co najmniej 25% powierzchni użytków rolnych najwyżej punktowanej praktyki (5 pkt/ha).

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa podaje przykład dla gospodarstwa o powierzchni 10 ha użytków rolnych:
25% * 10 ha =2,5 ha => 2,5 ha * 5 pkt/ha = 12,5 pkt, zatem minimalna liczba punktów do realizacji to 12,5 pkt.

W gospodarstwie o powierzchni 10 ha, aby uzyskać minimalną liczbę punktów, rolnik może zrealizować np.:

• Wymieszanie słomy z glebą 2,5 ha * 2 pkt/ha = 5 pkt
• Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo 2,5 ha * 3 pkt/ha = 7,5 pkt

W Rolnictwie węglowym i zarządzaniu składnikami odżywczymi proponowana liczba pkt (1 pkt = 100 PLN) wynosi:

• Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt 5 pkt
• Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe 5 pkt
• Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant podstawowy 1 pkt
• Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia – wariant z wapnowaniem 3 pkt
• Zróżnicowana struktura upraw 3 pkt
• Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji 2 pkt
• Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo 3 pkt
• Uproszczone systemy uprawy 4 pkt
• Wymieszanie słomy z glebą 2 pkt

Ta możliwość jest skierowana do rolników utrzymujących zwierzęta i posiadających trwałe użytki zielone. Praktyka o nazwie Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt ma ochronić bioróżnorodność poprzez właściwe gospodarowanie na trwałych użytkach zielonych (TUZ) o niskiej wartości produkcyjnej, prowadzenie racjonalnego wypasu zwierząt, przeciwdziałanie negatywnemu trendowi zaprzestawania utrzymywania zwierząt trawożernych w gospodarstwach posiadających TUZ, wyjaśnia ARiMR.

Jest limit dotyczący osady zwierząt trawożernych w gospodarstwie i wynosi co najmniej 0,3 DJP/ha TUZ i maksymalnie 2 DJP/ha TUZ w okresie wegetacyjnym roślin. Trzeba pamiętać, że obowiązuje zakaz przeorywania TUZ w okresie realizacji praktyki.

Celem tego działania jest poprawa stanu i ochrona gleby. Jak ma wyglądać w praktyce? Na utrzymywaniu roślin w postaci:

• – wsiewek roślin bobowatych drobnonasiennych lub mieszanek z udziałem roślin bobowatych drobnonasiennych w uprawę główną lub
• – międzyplonów ozimych w formie mieszanek utworzonych z co najmniej 2 gatunków roślin w terminie do 1 października i utrzymywanych, co najmniej do 15 lutego następnego roku.

W okresie utrzymania międzyplonu ozimego dopuszcza się jego mulczowanie, jednak nie wcześniej niż po 15 listopada. Ponadto na obszarze realizowanej praktyki obowiązuje zakaz stosowania środków ochrony roślin:

• na międzyplonach ozimych – przez okres ich utrzymania,
• w przypadku wsiewek śródplonowych – od momentu zbioru uprawy głównej przez co najmniej 8 tygodni lub do momentu wysiewu kolejnej uprawy głównej.

Celem jest właściwe zarządzanie nawożeniem dostosowanym do zasobności gleb w azot, fosfor, potas, magnez, wapń i potrzeb roślin z wykorzystaniem analizy gleby i systemów wspomagania decyzji w zakresie nawożenia. Praktyka składa się z dwóch wariantów: wariant podstawowy (bez wapnowania, w przypadku, gdy wyniki próbek gleby nie wskazują na potrzebę zastosowania
wapnowania) i wariant z wapnowaniem.

Wariant podstawowy – opracowanie i przestrzeganie planu nawozowego do powierzchni gruntów ornych i trwałych użytków zielonych w gospodarstwie, opartego na bilansie azotu oraz chemicznej analizie gleby, określającego dawki składników pokarmowych,
Wariant z wapnowaniem – rozszerzony o zastosowanie wapnowania, którego potrzeba wynika z przeprowadzonych w ramach wariantu podstawowego badań gleby, przy czym wsparcie do wapnowania przysługuje do powierzchni gruntów w gospodarstwie o pH poniżej lub równej 5,5, na których wykonywany jest zabieg wapnowania. Wsparcie w zakresie wapnowania do poszczególnych działek rolnych przysługuje nie częściej niż raz na 4 lata.

Docieramy do kolejnej możliwości poprawy jakości gleby i odbudowy materii organicznej. Ma się to dziać poprzez wzbogacenie struktury upraw o gatunki roślin, które wpływają zarówno na dodatni bilans materii organicznej, jak i na zwiększanie się różnorodności biologicznej.

Praktyka polega na uprawie co najmniej 3 różnych upraw na gruntach ornych w gospodarstwie, w tym co najmniej jednej mającej pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej, przy czym:

• udział głównej uprawy w strukturze zasiewów (która zajmuje największą powierzchnię gruntów ornych) nie przekracza 65% i udział 3 lub w przypadku większej liczby upraw 3 i pozostałych nie może być mniejszy niż 10%,
• co najmniej 20% w strukturze zasiewów stanowią uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej (m.in. bobowate) oraz
• udział łącznie zbóż w strukturze zasiewów nie przekracza 65% oraz
• udział upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej (m.in.: okopowe) nie przekracza 30%

To jedna z praktyk, która ma przyczynić się do ograniczenia emisji amoniaku do atmosfery. Praktyka polega na wymieszaniu określonej ilości obornika z glebą maksymalnie w ciągu 12 godzin od aplikacji na gruncie ornym. Praktyka potwierdzana będzie za pomocą tzw. zdjęcia geotagowanego przy wykorzystaniu Aplikacji Mobilnej udostępnionej przez ARiMR.

Ten wariant również budzi emocje za sprawą wymogu fotografowania pola. Ogólnie jednak ma zachęcać rolników do stosowania metod doglebowych podczas aplikacji płynnych nawozów naturalnych. Ma to przyczynić się do ograniczenia emisji amoniaku do atmosfery ze stosowanych nawozów.

Praktyka polega na stosowaniu określonej ilości płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo na gruntach ornych i trwałych użytkach zielonych. Praktyka potwierdzana będzie za pomocą tzw. zdjęcia geotagowanego przy wykorzystaniu Aplikacji Mobilnej udostępnionej przez ARiMR.

Taka praktyka ma za zadanie wsparcie konserwującej uprawy roli, której zadaniem jest zachowanie naturalnych zasobów przyrody przy równoczesnym osiąganiu zadowalających plonów.

W ramach praktyki uprawa roślin na gruntach ornych prowadzona ma być w formie uprawy konserwującej bezorkowej lub uprawy pasowej (strip – till), przy czym:

• zabiegi uprawowe wykonywane są z odstąpieniem od uprawy płużnej w zespole uprawek pożniwnych i przedsiewnych;
• po zbiorze uprawy pozostawia się na polu całość resztek pożniwnych w formie mulczu.

Ważne: Praktyka nie obejmuje gruntów ornych, na których prowadzona jest uprawa zerowa lub na których są uprawiane trawy lub inne zielne rośliny pastewne.

Rolnicy dobrze znają wartość słomy i w miarę możliwości korzystają z resztek, które można pozostawić na polu. W praktyce Wymieszanie słomy z glebą w ekoschemacie można za to dostać punkty i pieniądze. Słoma ma utrzymywać albo zwiększać poziom zawartości materii organicznej, jak i składników pokarmowych w glebach, co zapewnia utrzymanie żyzności gleby.

Praktyka polega na rozdrobnieniu i wymieszaniu całej słomy z glebą lub jej przyoranie po zbiorze plonu głównego na gruntach ornych, przy czym słoma oznacza pozostałe po oddzieleniu ziarna lub nasion suche

• źdźbła,
• łodygi,
• liście,
• plewy,
• łuszczyny i strączyny

dojrzałych roślin uprawnych zbożowych, oleistych i bobowatych.