Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Emerytura górnicza – komu przysługuje i na jakich warunkach. Jakie dokumenty należy złożyć, by otrzymać emeryturę górniczą?

Katarzyna Piojda
Katarzyna Piojda
Marzena Bugała
Emerytura górnicza to emerytura specyficzna, bo uprawniona jest do niej wąska grupa odbiorców. Wyjaśniamy, jak uzyskać emeryturę górniczą.

Tak, jak wyjątkowa jest praca, wykonywana przez górnika (bo przecież wykonywana pod ziemią), tak samo na wyjątkowych, odmiennych zasadach jest przyznawana emerytura górnicza. Górnicy wymagają szczególnego traktowania, bo wykonują szczególnie ciężką pracę.

Praca ciężka, ale zarobki zazwyczaj adekwatne. Górnik zarabia przeciętnie prawie 5600 złotych brutto miesięcznie, czyli jakieś 4000 zł netto (na rękę). Są jednak górnicy, którzy otrzymują około 10 tys. zł netto pensji, ale z drugiej strony są ci, zarabiający średnio 3 tys. zł. To jednak zwykle ci początkujący w branży. Górnicy, zatrudnieni w kopalniach, oprócz pensji podstawowych, dostają dodatkowe pensje, tzn. trzynastki i czternastki. Po przepracowaniu określonej liczby lat, górnicy przechodzą na emeryturę.

Kto kwalifikuje się do emerytury górniczej

Zasady przyznawania emerytury górniczej obowiązują od początku 2007 roku, czyli od czasu, gdy zaszły zmiany w ustawie emerytalnej. Przepisy precyzują, kto wykonuje pracę górniczą. Do tejże zalicza się zatrudnienie osób:

  • pod ziemią w kopalniach m.in. węgla i rud,
  • pod ziemią oraz przy głębieniu szybów w przedsiębiorstwach budowy kopalń,
  • pod ziemią w przedsiębiorstwach montażowych, przedsiębiorstwach maszyn górniczych, zakładach naprawczych,
  • na odkrywce w kopalniach siarki oraz węgla brunatnego,
  • pod ziemią na stanowiskach dozoru ruchu oraz kierownictwa ruchu kopalń,
  • w charakterze członków drużyn ratowniczych kopalń,
  • na stanowiskach maszynistów wyciągowych oraz na stanowiskach sygnalistów,
  • na stanowiskach pracy pod ziemią w już nieczynnych kopalniach,
  • na stanowiskach instruktorów zawodu górnika.

Warto przeczytać:

Praca równorzędna z górniczą to z kolei praca poniekąd biurowa, tj. przede wszystkim wykonywana na stanowiskach, na których konieczne jest posiadanie kwalifikacji inżyniera lub technika w zakresie górnictwa w urzędach górniczych, o ile zatrudnienie wiąże się z wykonywaniem czynności inspekcyjno-technicznych w kopalniach.

Jakie warunki trzeba spełnić, żeby dostać emeryturę górniczą

W przypadku górnika, który wybiera się na emeryturę górniczą, liczy się jego metryka oraz staż zatrudnienia. Na to świadczenie może liczyć górnik, który ukończył 55 lat i ma okres pracy górniczej, wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej przynajmniej 20 lat (dla kobiet) i 25 lat (w przypadku mężczyzn) – w tym minimum 10 lat pracy górniczej.

Nieco młodsi górnicy też mogą otrzymywać emeryturę górniczą. To wtedy, gdy skończyli 50. rok życia i przepracowali w górnictwie okres, który łącznie wynosi z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat (kobiety) i 25 lat (mężczyźni), w tym przynajmniej 15 lat pracy górniczej.

Uwaga! Przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej pod uwagę bierze się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi.

Powszechny wiek emerytalny wynosi w Polsce 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Są jednak zawody, w których nie trzeba czekać tyle lat, aby otrzymać emeryturę.Przejdź na kolejne strony, by poznać przedstawicieli zawodów w których można przejść na wcześniejszą emeryturę

Emerytura dla niecierpliwych. W tych zawodach można pracować...

Staż to natomiast niejedyny warunek, aby dostawać emeryturę górniczą. Następny wymóg: górnik nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE) albo też złożył wniosek, żeby pieniądze, zgromadzone na jego rachunku w OFE, przekazać na dochody budżetu państwa.

Górnik, który przez przynajmniej 25 lat pracował w górnictwie, do tego w pełnym wymiarze czasu pracy, nabywa prawo do emerytury górniczej już bez względu na swój wiek. On jednak także nie może być członkiem OFE albo musi zdecydować, że środki, które ma na koncie OFE, przekazuje na rzecz państwa.

Od czego zależy wysokość emerytury górniczej

Wysokość emerytury górniczej zależy od kwoty bazowej, wysokości podstawy wymiaru, zaliczonego okresu składkowego i nieskładkowego oraz zastosowanych specjalnych przeliczników do okresów pracy górniczej. Przy tym: kwota bazowa to 100 procent przeciętnego wynagrodzenia, ale pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, wymienione w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym.

Warto przeczytać:

Kwota bazowa jest ustalana raz na rok i obowiązuje od 1 marca danego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku. Aby obliczyć podstawę wymiaru emerytury, uwzględnia się sumę kwot podstaw wymiaru składek, wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, a także kwot zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego albo dodatku wyrównawczego.

Górnicza emerytura - jakie dokumenty są wymagane

Przyznanie emerytury górniczej nie następuje automatycznie. Uprawniony musi zatem złożyć wniosek o to świadczenie. Wymagane dokumenty to:

  • wniosek o emeryturę – formularz, ten w wersji papierowej, można pobrać w każdym oddziale ZUS, albo z internetu, ze strony www.zus.pl lub zalogować się do PUE, czyli Platformy Usług Elektronicznych, aby tam pobrać formularz i złożyć wniosek,
  • informacja o okresach składkowych i okresach nieskładkowych - okresy składkowe to przykładowo okres ubezpieczenia – zatrudnienia na etat, prowadzenia działalności gospodarczej, czynnej służby wojskowej, natomiast okresy nieskładkowe to m.in. okres nauki w szkole wyższej, okres sprawowania opieki nad małym dzieckiem,
  • dokumenty, potwierdzające okresy pracy, prowadzenia własnej działalności, ale też służby wojskowej, urlopu wychowawczego, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, nauki w szkole wyższej,
  • dokumenty stanowiące potwierdzenie wysokości uzyskiwanych dochodów, m.in. zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, wystawione przez pracodawcę, a jeśli pracodawca nie był w stanie wystawić takiego zaświadczenia (ponieważ np. doszło do likwidacji zakładu pracy), to ZUS uwzględni choćby przedstawioną przez pracownika jego umowę o pracę czy angaż.

Zainteresowany powinien pofatygować się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub – jeśli sam nie może – złożyć dokumenty korzystając z pomocy pośrednika. Kto nie chce albo nie może stawić się w ZUS w celu złożenia dokumentów sam lub za pośrednictwem, może wysłać komplet dokumentów pocztą (listem poleconym) albo nawet bez wychodzenia z domu, za pośrednictwem PUE. Wtedy musi mieć możliwość zalogowania się przez profil zaufany, kwalifikowany podpis elektroniczny bądź przez swoje internetowe konto bankowe. Termin jest tutaj ważny.

Górnicza emerytura - termin złożenia dokumentów
Zainteresowany otrzymaniem emerytury górnik powinien złożyć dokumenty nie wcześniej niż 30 dni przed tym, jak spełni warunki do przyznania mu tego rodzaju świadczenia.

Twoja kariera stoi w miejscu? A może dopiero zaczynasz zawodową drogę i nie chcesz popełnić błędu? Oto najczęstsze przyczyny zawodowej stagnacji i podpowiedzi, jak sobie z nimi poradzić.

5 błędów, przez które nasza kariera może wyhamować. Jakie są...

Bywa, że niektórzy górnicy składają wniosek z większym wyprzedzeniem. Nic na tym jednak nie ugrają. Jeżeli bowiem wniosek trafi do ZUS wcześniej, to wnioskodawca spotka się z odmową prawa do świadczenia. Gdy zaś wnioskodawca złoży swoje dokumenty po tym, jak będzie mu przysługiwała emerytura górnicza (np. kilka miesięcy później), wówczas prawo do świadczenia zostanie ustalone właśnie od wtedy, a więc od miesiąca zgłoszenia wniosku.

Jeśli wniosek będzie kompletny, ZUS rozpatrzy sprawę i wyda pisemną decyzję w ciągu 30 dni. W sytuacji, gdy wnioskodawca dostanie odmowę, przysługuje mu jeszcze odwołanie. To natomiast nie ZUS, jak niektórzy uważają, będzie je rozpatrywał. Faktycznie, odwołanie składa się do zakładu ubezpieczeń, lecz tenże przekaże je do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Zakład ma na to miesiąc, licząc od dnia doręczenia decyzji. Co ważne dla odwołującego się, postępowanie odwoławcze jest zwolnione z opłat.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski