Gdy podróżujemy pociągiem...

1 Bez biletu. Tylko pasażerowie pociągów Express InterCity (EIC) mogą zająć wolne miejsce i kupić bilet podczas kontroli. We wszystkich innych pociągach (także TLK spółki PKP Intercity) pasażer bez biletu musi jak najszybciej zgłosić się do konduktora – przed wejściem do pociągu lub zaraz po wejściu. Niektórzy przewoźnicy (np. Przewozy Regionalne, Koleje Wielkopolskie) żądają, byśmy weszli do niego pierwszymi drzwiami i tylko w tej części pociągu (pierwszy przedział) czekali na konduktora. Szukanie go w innych wagonach może skończyć się dla nas płaceniem kary. Nie dotyczy to osób niepełnosprawnych.

2 Poświadczenie. Jeśli zgłosimy się do konduktora, a on w danym momencie nie może wypisać nam biletu, powinien dać nam poświadczenie – potwierdzenie zgłoszenia braku ważnego biletu na przejazd. Wówczas możemy zająć wolne miejsce w pociągu i bilet kupić podczas kontroli.

3 Kupujemy bilet. Kupując bilet w kasie, sami powinniśmy sprawdzić, czy został on wystawiony prawidłowo. Gdyby w czasie kontroli okazało się, że bilet jest błędny, nasza reklamacja może zostać nieuznana, a my zostaniemy potraktowani jako osoba bez ważnego biletu.

4 Zwrot lub zamiana. Jeśli zrezygnujemy z przejazdu przed jego rozpoczęciem lub w jego trakcie, przysługuje nam zwrot pieniędzy po potrąceniu odstępnego. Przewoźnik nie może go jednak potrącić, jeżeli rezygnujemy z jego winy – np. gdy pociąg został odwołany albo gdy nie mogliśmy do niego wsiąść z powodu jego zatłoczenia. Bilet można zwrócić w kasie przewoźnika. Mamy też prawo do zmiany: terminu podróży, klasy pociągu (np. z pierwszej na niższą), trasy.

5 Przez internet. Kupując bilet przez internet sprawdźmy, czy w razie rezygnacji z przejazdu możemy bilet oddać w kasie (i w jakim czasie), czy też tylko anulować go drogą elektroniczną i dostać zwrot części wpłaconych pieniędzy na konto – czytajmy regulaminy przewoźników.

6 Płacimy kartą. Gdy płacimy za bilet kartą, to przy jego zwrocie musimy ją mieć (najlepiej też rachunek i wydruk z terminala). Kasa nie odda nam gotówki, tylko przeleje pieniądze na konto.

7 Odwołanie pociągu. Przewoźnik pierwotny ani przewoźnik zastępczy nie może żądać od nas jakiejkolwiek dopłaty do biletu, nawet jeśli ten przewóz będzie droższy. Gdy będzie tańszy, powinien zwrócić nam tę różnicę. Możemy także żądać odszkodowania, określając wysokość szkody, jeśli taka powstała w związku z odwołaniem pociągu.

8 Straciliśmy połączenie. Przewoźnik musi poświadczyć nam na bilecie, że opóźnienie pociągu doprowadziło do utraty połączenia z innym pociągiem. Robi to w jego imieniu pracownik punktu informacyjnego, konduktor lub inna osoba upoważniona. Przysługuje nam zwrot pieniędzy za cały przerwany przejazd i bezpłatny powrót do miejsca wyjazdu.
9 W razie opóźnienia pociągu mamy prawo: przed rozpoczęciem podróży zrezygnować z niej i dostać zwrot pełnego kosztu biletu lub żądać od przewoźnika odszkodowania za opóźnienie: A od 60 do 119 min opóźnienia – 25 proc. ceny biletu A od 120 min opóźnienia 50 proc. Zwrot pieniędzy powinniśmy dostać w ciągu miesiąca od złożenia żądania odszkodowania. Nie dotyczy to jednak połączeń o charakterze regionalnym, aglomeracyjnym oraz miejskim. Przewoźnik może też odmówić wypłaty odszkodowania, jeśli jego wysokość jest mniejsza niż równowartość kwoty 4 euro.

10 Za rzeczy, które przewozimy ze sobą, przewoźnik ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy zostały uszkodzone lub skradzione z jego winy. Rowery przewozimy w wyznaczonym miejscu za opłatą lub złożone w torbie, jako bagaż bez dodatkowej opłaty.

11 W pociągach możemy pod swoją opieką przewozić zwierzęta domowe, jeżeli nie są one uciążliwe dla współpodróżnych (np. z powodu hałasu, zapachu itp.). Powinny być one umieszczone w klatkach, pudłach, koszach itp.).

12 Pies musi... Wszyscy przewoźnicy wymagają, żeby pies był na smyczy, w kagańcu i nie był trzymany na siedzeniu. Mały pies może być w pojemniku, koszu czy klatce, czasami się za niego wówczas nie płaci (np. Przewozy Regionalne lub Koleje Wielkopolskie). Opiekun musi mieć ze sobą książeczkę zdrowia psa z wpisanymi szczepieniami. Opłata za psa jest różna u poszczególnych przewoźników (od 4,50 do 15,20 zł). Zwierzę nie może przeszkadzać innym pasażerom, ale nikt nie ma prawa odmówić nam zajęcia miejsca w danym przedziale bez wskazania alternatywnego.

13 Mamy prawo do złożenia reklamacji z powodu niewykonania lub złego wykonania umowy przewozu lub gdy nie zgadzamy się z treścią wystawionego wezwania do zapłaty. Odpowiedź na reklamację powinna być nam udzielona w ciągu 30 dni. Niedotrzymanie terminu jest równoznaczne z uwzględnieniem reklamacji. Reklamację dotyczącą wezwania do zapłaty za jazdę bez biletu musimy złożyć nie później niż w ciągu 3 miesięcy. Jeżeli mamy dokument poświadczający prawo do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu, ale nie mieliśmy go przy sobie podczas kontroli, opłaty są umarzane, jeśli w ciągu 7 dni od otrzymania wezwania udokumentujemy nasze uprawnienia. Poniesiemy jedynie opłatę manipulacyjną.