Gdzie będzie można kupić pigułkę "dzień po"? Apteki zgłaszają się do pilotażowego programu. Ile takich miejsc w Krakowie i Małopolsce?

W samej Małopolsce na 17 maja zgłoszone są 34 apteki. A w całym województwie funkcjonuje ponad 1,1 tys. aptek. Oznacza to, że w Małopolsce zainteresowanie pilotażem to również około 3 proc. działających aptek.

W Krakowie liczba zgłoszonych aptek do pilotażu również nie jest wygórowana, ponieważ według danych na 14 maja było ich jedynie 10.

Apteki mogą zgłaszać się do pilotażu od początku maja. Głównym założeniem programu jest, by osoby od 15. roku życia, mogły zakupić antykoncepcję awaryjną bez wymaganej dotąd recepty od lekarza. Program zakłada, że może ją wystawić farmaceuta, po wcześniejszym wywiadzie z pacjentką. Program pilotażowy potrwa do 30 czerwca 2026 r.

Koszt zakupu takiej pigułki to ok. 70–135 zł, a NFZ pokrywa koszty związane z wystawieniem recepty przez farmaceutę.

Udział w pilotażu jest dobrowolny, a usługa farmaceuty jest udzielana na podstawie odrębnej umowy apteki z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Jak udało nam się dowiedzieć, w środę, 15 maja, w sali obsługi klientów NFZ przy ulicy Wadowickiej 8W w Krakowie odbył się "dzień otwarty" dla aptek zainteresowanych programem. Pracownicy Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ udzielali informacji na temat pilotażu: tłumaczyli zasady przystąpienia do pilotażu, wyjaśniali, jakie warunki należy spełnić, aby realizować pilotaż, udzielali wsparcia w przygotowaniu wniosku, a także przedstawiali szczegóły finansowania programu.

Jak informuje NFZ, nie ma żadnych limitów na usługę farmaceuty w związku ze zdrowiem reprodukcyjnym. NFZ zapłaci 50 zł za każdą konsultację farmaceuty udzieloną pacjentce, która zgłosi się do apteki po tabletkę "dzień po".

- Każda umowa z NFZ, zgodnie z przepisami prawa, musi być zawarta na określoną kwotę. W tym przypadku jest dokładnie tak samo. Oddział Wojewódzki NFZ uzgadnia kwotę umowy z farmaceutą, zachowując elastyczność i zakładając zwiększoną dostępność do tabletki „dzień po”. W przypadku osiągnięcia lub przekroczenia kwoty w umowie zostanie ona aneksowana, a NFZ zapłaci za każdą usługę. Zapobiegnie to sytuacji, w której NFZ zamraża w umowie środki, które mogą pozostać niewykorzystane - wyjaśnia NFZ.

- Przygotowaliśmy rozwiązanie, które nie jest idealne, ale jedyne możliwe i zgodne z prawem. Pilotaż nie tylko ułatwia dostęp do antykoncepcji awaryjnej, ale jest też programem edukacyjnym. To bezpieczna tabletka z punktu widzenia medycznego i akceptowalna z punktu widzenia etycznego – mówiła minister zdrowia Izabela Leszczyna.

Jak wielokrotnie zapewniała minister Leszczyna, tabletka "dzień po" nie jest świadczeniem zdrowotnym, dlatego nie jest wymagana zgoda rodzica lub opiekuna prawnego osoby niepełnoletniej.

Odmiennego zdania jest Naczelna Izba Aptekarska.

- Naczelna Rada Aptekarska stoi na stanowisku, że zaopatrywanie małoletniego pacjenta w produkt leczniczy będący środkiem antykoncepcji awaryjnej (wywiad i ewentualne wystawienie recepty farmaceutycznej), na podstawie decyzji farmaceuty, wymaga zgody przedstawiciela ustawowego małoletniego pacjenta - czytamy w oficjalnym komunikacie Naczelnej Izby Aptekarskiej w sprawie rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 29 kwietnia 2024r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie usług dot. zdrowia reprodukcyjnego.

W rozmowie z Polsat News Marek Tomków, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, wyjaśniał: - W przypadku osób 15-letnich potrzebna będzie zgoda opiekuna prawnego. A w przypadku osób 16-18 lat wymagana będzie podwójna zgoda - pacjentki i opiekuna prawnego - mówił.

Bardzo często pada też pytanie o to, czy farmaceuta, który nie sprzeda leku pacjentce poniżej 18. roku życia, będzie ponosił z tego tytułu jakieś konsekwencje. Otóż NFZ tłumaczy: - Zarządzenie nie przewiduje w stosunku do wykonawcy programu sankcji z tytułu odmowy sprzedaży tabletki z uwagi na wiek pacjenta.

Jak możemy przeczytać na stronie NFZ: - Przy ich (decyzji - red.) podejmowaniu farmaceuta kieruje się wyłącznie dobrem pacjenta, nie jest związany w tym zakresie poleceniem służbowym, a podmiot prowadzący aptekę ma obowiązek umożliwić farmaceucie samodzielne podejmowanie ww. decyzji. Do ostatecznej decyzji farmaceuty należy, czy i w jaki sposób należy wykonać usługi, objęte programem pilotażowym w zakresie usług farmaceuty dotyczących zdrowia reprodukcyjnego, polegające na: przeprowadzeniu wywiadu, wystawieniu recepty na produkt leczniczy będący środkiem antykoncepcji awaryjnej.

Grupę krwi u człowieka można zmienić, to przełom!