Gmina Opalenica. Pamięć o pierwszym polskim motocyklu

Po roku przygotowań 1 stycznia 1929 roku w Opalenicy przy ulicy Poznańskiej nr 38 (w tym miejscu jest dzisiaj Bank PKO BP S.A.) Wacław Sawicki i inżynier Władysław Zalewski - konstruktor motocykla (reemigrant ze Stanów Zjednoczonych) oraz opaleni-czanin Józef Braniewicz utworzyli pierwszą w Polsce Fabrykę Motocykli, której produkt otrzymał symboliczną nazwę „Lech”.

Dokładano wszelkich starań, aby jak największa liczba podzespołów powstawała na miejscu, w zakładowych warsztatach i odlewni. Dwucylindrowy, trzybiegowy motocykl zaprezentowany został już w 1929 roku na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu, na której uhonorowano go srebrnym medalem. Rok później na prestiżowej Międzynarodowej Wystawie Komunikacji i Turystyki (KOMTUR) motocykl otrzymał list pochwalny.

Od początku istnienia fabryki czyniono starania o uzyskanie zamówień na dostawę „Lecha” dla wojska, bo to byłoby na pewno kołem napędowym dla fabryki.

Inicjatywa ta spotkała się z pozytywnym oddźwiękiem ze strony Ministerstwa Spraw Wojskowych. Przedstawicie resortu kilkakrotnie wizytowali fabrykę, sprawdzając jakość wykonania i przydatność motocykla dla wojska. Ich opinia o produkcie i samym zakładzie pozwalała mieć nadzieję na uzyskanie rządowych zamówień, a tym samym dalszy rozwój fabryki...

Polski motocykl "Lech". Pojazd, o którym nie można zapomnieć

W tym czasie „Lech” doskonale radził sobie w krajowych rajdach i imprezach sportowych, między innymi na regularność jazdy: Poznań - Gniezno - Bydgoszcz - Grudziądz -Leszno - Poznań oraz jazdy non stop: Poznań - Bydgoszcz - Poznań, zajmując w tych wyścigach wysokie lokaty. Na „Lechach” jeździli: Ildefons Czerniak z Poznańskiej Unii, Tadeusz Frankowski z warszawskiej Legii oraz Józef Docha - legenda polskich motocyklistów.

Niestety, mimo deklaracji i wstępnych ustaleń nie doszło do finalizacji zamówień dla polskich sił zbrojnych. Sytuacja ekonomiczna fabryki stawała się coraz trudniejsza, próby pozyskania kapitału poprzez przekształcenie fabryki w spółkę akcyjną nie pomogły przetrwać panującego kryzysu ekonomicznego i w 1932 roku pierwsza w Polsce Fabryka Motocykli „Lech” stała się jego ofiarą, zaprzestając produkcji.

Dane techniczne motocykla, który był nadzieją Polaków: silnik - dwucylindrowy w układzie widlastym, czterosuwowy, dolnozaworowy, napędzał koło tylne za pomocą łańcucha; pojemność - 500 cm3; moc - 5 KM; skrzynia - 3 przełożenia, ręczna; zapłon - iskrowy; rama - rurowa, pojedyncza, 2 belki górne: nad- i podzbiornikowa; zwieszenie przednie - widelec trapezowy, resorowany dwiema sprężynami płaskimi z amortyzatorem skoku; zawieszenie tylne - sztywne; hamulce mechaniczne - ręczny i nożny na tylne koło; prędkość maksymalna - 75 km/godz.

Burmistrz zaprasza

"Szanowni Państwo,
Tradycja jest jednym z głównych sposobów włączania przeszłości i jej treści kulturowych do aktualnej świadomości społecznej. Stanowi ona zasadniczy element kształtowania tożsamości, także tej lokalnej. Dlatego gmina Opalenica przywiązuje bardzo dużą wagę do kultywowania wszelkiego rodzaju tradycji, a zwłaszcza tych historycznych. Z dumą więc promujemy Opalenicę jako miasto pierwszego polskiego motocykla. Jest to niezaprzeczalny fakt historyczny, który odróżnia nas od innych miast i gmin i chcemy się tym chwalić oraz propagować wiedzę historyczną dotyczącą motocykla. Cieszy mnie niezmiernie fakt, że w naszej gminie znajdują się organizacje pozarządowe, których celem jest zachowanie i upamiętnianie dorobku pokoleń opaleniczan. Klub Motocyklowy Lech 1929 MC Poland jest właśnie taką organizacją kultywującą pamięć o pierwszym polskim motocyklu. Działania stowarzyszenia mają na celu popularyzację wiedzy oraz przywrócenie wydarzeniu, jakim jest powstanie pierwszego polskiego motocykla na ziemiach opalenickich, odpowiedniej rangi i należnego mu miejsce w historii naszego kraju i jego motoryzacji. To właśnie dzięki staraniom członków Klubu Lech 1929 MC Poland na opalenickim placu Piłsudskiego stanął pomnik motocykla Lech oraz powstały tablice wjazdowe do miasta. Zapraszam zatem do zapoznania się z historią pierwszego polskiego motocykla Lech."

Tomasz Szulc,
burmistrz Opalenicy