Spis treści
Skąd się bierze czosnkowy oddech?
Czosnkowy oddech, a także cebulowy, to nieprzyjemny zapach wydychanego powietrza po zjedzeniu tych cebulowych, który pochodzi od siarki. Składnikiem aktywnym czosnku i cebuli (Allium) jest allicyna i pokrewne jej związki siarkowe. To właśnie one zwalczają drobnoustroje, a także obniżają poziom cukru i cholesterolu we krwi oraz jej ciśnienie, a także zmniejszają stan zapalny, chronią przed stłuszczeniem wątrobę i hamują wzrost komórek nowotworowych.
Niestety, te same związki siarki są też źródłem przykrych zapachów wydobywających się z ust, żołądka, a nawet skóry osób jedzących czosnek (czy cebulę). Te najbardziej znane to disiarczek diallilu (DADS), merkaptan allilu (AM), disulfid allilometylowy czy sulfid allilowometylowy. Warto zaznaczyć, że merkaptany należą do wyjątkowo śmierdzących związków i nawet w niskich stężeniach odpowiadają za woń zgnilizny.
Czosnkowy oddech może utrzymywać się przez całą dobę, a jeśli sięgamy po aromatyczne ząbki regularnie, towarzyszy nam przez cały czas. Są jednak pewne produkty, które mogą neutralizować niepożądane aromaty.
Na nieświeży oddech – nie tylko mięta
Poszukiwaniem odświeżających oddech pokarmów zajęli się naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Ohio, którzy podawali uprzednio uczestnikom 3 g czosnku, a następnie badali zawartość związków lotnych w ich oddechach za pomocą chromatografu gazowego.
Tuż po przeżuciu czosnku uczestnicy badania sięgali po wybrane napoje i produkty. Analizę wykonywano zaś po upływie 1-60 minut. Oto, co stwierdzono:
- zielona herbata – nie redukowała zawartości związków zapachowych w oddechu,
- jabłko – zjedzenie surowego jabłka znacznie zmniejszało poziom wszystkich badanych substancji aromatycznych, natomiast owoc poddany ogrzewaniu obniżał istotnie tylko ilość disiarczku diallilu i merkaptanu allilu,
- sok jabłkowy – nie działał tak skutecznie, jak świeże jedzenie, ale niwelował większość związków zapachowych,
- mięta – żucie świeżych listków było tak efektywne, jak zjedzenie jabłka, ale wyciśnięty z nich sok działał już słabiej,
- sałata – zielone liście sałaty nie zawiodły badaczy, ich znane właściwości odświeżające oddech, a związane z obecnością chlorofilu, są już dobrze znane. Podobnie jak w przypadku jabłek, działały mniej efektywnie po podgrzaniu.
Badacze sprawdzali też, jakie aromaty wydziela czosnek zmiksowany z różnymi roślinnymi związkami aktywnymi i odkryli, że neutralizacja przykrych woni ma charakter enzymatyczny, a udział w niej biorą też antyoksydanty. Na związki zapachowe działała bowiem oksydaza polifenolowa, która powoduje ciemnienie owoców i innych produktów zawierających przeciwutleniacze z tej grupy. Polifenole ulegają też polimeryzacji, co zmniejsza ich aktywność. Taka reakcja zachodzi przy rozdrabnianiu i podgrzewaniu jabłka – dlatego przetwory te działały słabiej.
Choć u badanych nie stwierdzono skuteczności zielonej herbaty, w próbie laboratoryjnej po dodaniu do papki z czosnku antyoksydantów takich jak katechiny, kwercetyna i kwas rozmarynowy wykazano ich właściwości dezodoryzujące. Najbardziej skuteczny był ten ostatni – to składnik olejku eterycznego ziół takich jak rozmaryn, mięta, szałwia, melisa, oregano, tymianek, czyli ogólnie roślin z rodziny jasnotowatych.
Badania tego typu wykonała też inna grupa naukowców z wspomnianego ośrodka, porównując właściwości trzech gatunków mięty. Choć wszystkie były skuteczne w dezaktywacji związków wydzielających się z czosnku, najlepszego działania nie miała wcale najbogatsza w kwas rozmarynowy mięta czekoladowa, tylko mięta pieprzowa i słodka. Efekt zależał przy tym od dawki.
Potencjał odświeżania czosnkowego oddechu mogą mieć też inne produkty roślinne, w tym bogate w opisane przeciwutleniacze. Jedno jest pewne – warto zjeść je jak najszybciej po posiłku z czosnkiem i nie żałować ich sobie sobie zwłaszcza w przypadku sięgania po liście.
Mleko z czosnkiem działa najlepiej
Skutecznym sposobem na niepożądane zapachy może być jednak picie mleka, co odkryła kolejna grupa badacze z Ohio. Najskuteczniej działa przy tym mleko pełnotłuste, ponieważ tłuszcz rozpuszcza część związków siarkowych. Z uwagi na zawartość kazeiny pewne efekty dezodoryzujące przynosi też sięganie po mleko chude, jednak najlepszym rozwiązaniem jest połączenie czosnku z mlekiem – w takiej miksturze korzystały z niego nasze babcie i wcześniejsze pokolenia!
Choć żaden pokarm nie zniweluje całkowicie zapachu, te metody mogą znacznie poprawić jakość życia zjadaczy czosnku i osób w ich otoczeniu. Pocieszająca jest jednak informacja, że nie wszystkie zapachy związane z sięganiem po ten produkt są nieatrakcyjne – czasem może być wręcz przeciwnie! Dowodzi tego badanie omówione w piśmie „Appetite”, w którym kobiety oceniały zapach ciała mężczyzn. W przypadku zjedzenia przez nich sporych ilości czosnku (czterech, ale nie dwóch ząbków) niektóre panie uznawały go jako bardziej atrakcyjny niż w przypadku facetów, którzy po niego nie sięgnęli.
Czosnek sprawiał, że zapach wydzielany przez męskie cało był też przyjemniejszy i mniej intensywny. Jak to możliwe? Naukowcy uważają, że ma to związek z jego prozdrowotnym działaniem, dzięki któremu redukuje w organizmie stan zapalny, liczebność niekorzystnych drobnoustrojów czy ilość powstających szkodliwych związków.
- Deodorization of Garlic Breath by Foods, and the Role of Polyphenol Oxidase and Phenolic Compounds Journal of Food Science
- Deodorization of garlic odor by spearmint, peppermint, and chocolate mint leaves and rosmarinic acid Lebensmittel-Wissenschaft und-Technologie
- Effect of Milk on the Deodorization of Malodorous Breath after Garlic Ingestion Journal of Food Science
- Weirdly Eating This Makes Men Smell More Attractive PsyBlog
Zdrowie całej rodziny pod kontrolą
Botoks 2.0? Naukowcy potwierdzają
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na Twitterze!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?