Leszno: 17 września upamiętnią bohaterów potyczki na dworcu kolejowym

Tablica upamiętni żołnierzy z garnizonu leszczyńskiego, tamtejszych kolejarzy i milicjanta oraz krawca z Osiecznej. Wszyscy oni zostali skazani w 1947 roku za próbę uwolnienia z rąk sowieckich żołnierzy przetrzymywanej przez nich ciężarnej Polki. Trzech wojskowych rozstrzelano, pozostałych bohaterów skazano na wieloletnie więzienie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zostali oni zrehabilitowani.

W uroczystości (patrz ramka) wezmą udział członkowie rodzin rozstrzelanych i skazanych na więzienie. Nie będzie wśród nich tylko bliskich dowódcy polskiego oddziału, skazanego na śmierć ppor. Jerzego Przerwy. Ich poszukiwania prowadzone przez "Głos Wielkopolski" nie dały dotąd rezultatu. Przy tej okazji natrafiliśmy jednak na materiały wskazujące na to, że oficer... ukrywał swoją przeszłość.

Kopie przydatnych w poszukiwaniach zdjęć i dokumentów pochodzących prawdopodobnie z rodzinnego albumu otrzymaliśmy dzięki uprzejmości historyka Grzegorza Glapy. Kupił je od antykwariusza z Olsztyna, ale ten nie pamięta od kogo nabył zbiory. Z kolei dzięki hobbyście z Ukrainy zdobyliśmy świadectwo szkolne Przerwy z 1932 roku.

Wstępując do Wojska Polskiego Jerzy Przerwa podał, że urodził się w Chełmie na Lubelszczyźnie, tymczasem (czego dowodzą znalezione dokumenty) w rzeczywistości urodził się na Wołyniu (obecnie Ukraina) w Rożyszczach (powiat łucki). Za podanie nieprawdziwych danych w wojsku groziły poważne konsekwencje. Dlaczego zatem oficer narażał się na takie ryzyko? Mogło się to wiązać z ukrywaniem przynależności podczas wojny do partyzantki, która miała na Wołyniu na ogół antyradziecki charakter.

Co ciekawe, na zdjęciach z rodzinnego albumu widać, że ppor. Przerwa (chociaż miał wiele odznaczeń przyznanych w WP) na co dzień nosił wyłącznie przedwojenną Państwową Odznakę Sportową z orłem w koronie. Zdejmował ją jednak do oficjalnych zdjęć.

Akcja poszukiwania rodziny ppor. Przerwy trwa. prowadzona jest m.in na Facebooku (link).

Do potyczki na dworcu w Lesznie doszło w nocy z 27 na 28 maja 1947 roku. Niewygodne dla komunistycznych władz zdarzenie zostało zapomniane. Pamięć o nim przywróciły publikacje "Gazety Poznańskiej" i "Głosu Wielkopolskiego". Na prasowe inicjatywy uczczenia bohaterów potyczki zareagowano w Lesznie jednak dopiero w 2010 roku. Starania bezskutecznie podejmowali radni, potem w sprawę zaangażował się poseł Łukasz Borowiak uzyskując od PKP zgody na stworzenie miejsca pamięci. W lutym br. jego realizacji i sfinansowania podjął się leszczyński samorząd.

Odsłonięcie tablicy
Tablica na dworcu kolejowym w Lesznie zostanie odsłonięta w środę 17 września o godz. 12.00.
Znajdą się na niej nazwiska wszystkich skazanych na śmierć i więzienie za pomoc w uwolnieniu kobiety przetrzymywanej przez czerwonoarmistów. Udział w odsłonięciu zapowiedziała pani Halina Tomczyk, siostra jednego z rozstrzelanych, kaprala Wiesława Warwasińskiego.
Uroczystości towarzyszyć będzie inscenizacja grupy rekonstrukcyjnej przedstawiająca wydarzenia, do których doszło na dworcu w 1947 roku.