Maciej Ostrowski: Biegły rewident widzi więcej

Biegli rewidenci obchodzą właśnie dwudziestolecie profesji w Polsce, ale większość przedsiębiorców nigdy z biegłym nie miała do czynienia.
Maciej Ostrowski: Rzeczywiście, to celna obserwacja, bo też biegły rewident nie świadczy usług dla szerokiego grona odbiorców. Próba przekonywania kogokolwiek, że każda firma, bez względu na formę prawną, rodzaj i skalę działalności, potrzebuje naszego wsparcia, byłaby nieporozumieniem. Obsługujemy w głównej mierze przedsiębiorstwa, które prowadzą tak zwaną pełną księgowość. Naszych klientów podzieliłbym na dwie grupy: ci, którzy mają ustawowy obowiązek badania swoich sprawozdań finansowych, i ci, którzy pomimo że nie muszą, korzystają z wiedzy biegłych rewidentów. Grupę pierwszą definiuje ustawa o rachunkowości, chodzi m.in. o firmy o określonym poziomie przychodów, sumie bilansowej, liczbie pracowników, czy np. banki, ubezpieczyciele, fundusze emerytalne.

Kim są klienci z tej drugiej grupy?
Maciej Ostrowski: Tu scenariuszy jest naprawdę dużo. Zwracają się do nas przedsiębiorcy, którzy szukają finansowania swojej działalności i potrzebują opinii, która droga jest dla nich bezpieczniejsza, bardziej korzystna, jakie skutki rodzi leasing, kredyt lub inna forma pozyskania pieniędzy? Bardzo często o wsparcie proszą nas firmy przed realizacją transakcji, która może mieć wpływ na przyszłość ich przedsiębiorstwa. Kontaktują się, ponieważ chcą przeanalizować jej konsekwencje: podatkowe, księgowe, handlowe. Przykładowo, ktoś prowadzi myjnię samochodową i planuje kupno drugiego, działającego już zakładu. Tak naprawdę to, co na pewno kupuje, to przede wszystkim zobowiązania, należności, być może inne kontrakty z podwykonawcami, które wcale nie muszą być korzystne. Badałem kiedyś transakcję, która w opinii kupującego miała przynieść mu same korzyści. I rzeczywiście na pierwszy rzut oka wszystko wyglądało obiecująco. Okazało się jednak, że w bilansie "firmy-okazji" nie było wszystkich zobowiązań, a do tego sprzedający nie traktował jako zobowiązania kary za nieterminowe zrealizowanie dostawy, nie zabezpieczył też środków na reklamacje partii produktów. Biegły rewident pomaga więc diagnozować i ograniczać ryzyko. Coraz częściej firmy, które starają się o kredyt w banku proszą nas o sporządzenie niezależnej opinii, która potwierdzałaby dobrą kondycję przedsiębiorstwa. Zdarzają się również sytuacje, że ktoś, kto jest właścicielem firmy, ale nie zajmuje się jej zarządzaniem, zwraca się do nas z prośbą o sprawdzenie czy firma jest dobrze zarządzana. Często projektujemy lub weryfikujemy systemy kontroli wewnętrznej. Fakt, że jesteśmy faktycznie zewnętrznymi ekspertami daje nam perspektywę i dystans, której często - co naturalne - brakuje właścicielom czy zarządzającym.

Jaka jest różnica pomiędzy księgowym a biegłym rewidentem? Czy nie wykonują tej samej pracy?**Maciej Ostrowski: **To dwa różne zawody. Rolą księgowego jest poprawne zarejestrowanie transakcji - zdarzenia gospodarczego. Biegły natomiast, za pomocą różnych metod, ocenia czy zostało to dobrze zrobione. Metaforycznie ujmując, jeśli firma prezentuje sprawozdanie finansowe to ono ma odzwierciedlać faktyczną kondycję przedsiębiorstwa - ma być jak wierna fotografia, a nie zdjęcie po obróbce w Photoshopie. Warto przy tym dodać, że biegły rewident - cały czas mówimy o sytuacji obowiązkowego badania sprawozdania finansowego firmy - nie powinien być postrzegany jako kontroler. Od tego są m.in. służby skarbowe. Biegły dokonuje diagnozy kondycji "finansowej" przedsiębiorstwa, wskazuje na słabe ogniwa firmy, często w toku badania zgłasza firmie swoje uwagi do sprawozdania i firma je koryguje, zanim sprawozdanie finansowe "dotrze" na rynek.

Jak zostać biegłym rewidentem i kto w szczególności nadaje się do wykonywania tego zawodu?
Maciej Ostrowski: Droga do zawodu wymaga spełnienia szeregu formalnych kryteriów: posiadania wyższego wykształcenia (choć ostatnie propozycje deregulacyjne chcą to zmienić), zdania określonych egzaminów czy odbycia aplikacji. Nie jest łatwa, ale wysokie wymogi muszą dotyczyć osób, które chcą wykonywać zawód zaufania publicznego. Szczegóły dotyczące rekrutacji można z łatwością odnaleźć na stronie samorządu biegłych rewidentów (kibr.org.pl/kandydaci). Osoba, która myśli o karierze biegłego rewidenta musi być bezwzględnie uczciwa, niezależnie myśląca, uważna, a także gotowa do stałego doskonalenia się.