Matura 2012: Jak przez lata zmieniał się egzamin dojrzałości

Na egzaminie z polskiego uczniowie przedstawią przygotowaną wcześniej prezentację. Język obcy zaś, w przeciwieństwie do lat poprzednich, wszyscy będą zdawać w jednakowy sposób bez podziału na poziom podstawowy i rozszerzony. Obecny rocznik jest jednym z ostatnich, który zdaje egzamin dojrzałości w ten sposób. W 2015 roku matura będzie wyglądała inaczej.

ZOBACZ JAK POMÓC SZCZĘŚCIU NA MATURZE:
BEZ MASKOTEK, ALE W CZERWONYCH MAJTKACH

Abiturienci, co zrozumiałe, przeżywają teraz ciężkie chwile. Pocieszyć może ich jedynie to, że ich prapradziadkom było znacznie trudniej. W zaborze pruskim matura, jako warunek wstępu na studia, obowiązywała od 1834 roku. I łatwo nie było. Egzamin obejmował w części pisemnej wypracowanie z języka niemieckiego i łaciny, tłumaczenie z łaciny i greki oraz ćwiczenia z francuskiego i matematyki, ustnie zaś egzaminowano ze wszystkich przedmiotów. W pozostałych zaborach maturę wprowadzono później, ale zakres egzaminu był podobny. Nic więc dziwnego, że zdawali ją nieliczni, a posiadacz świadectwa maturalnego cieszył się wysokim prestiżem.

Posiadacz świadectwa maturalnego cieszył się wysokim prestiżem w zaborze pruskim

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1919 roku system oświaty ujednolicono. Nauka w gimnazjum była dwustopniowa. Pierwszy stopień - przygotowawczy trwał 3 lata i kończył się małą maturą (zdawaną około 13. roku życia). Drugi - pięcioletni okres nauki gimnazjalnej, tzw. stopień wyższy kończył się "dużą maturą". Jeszcze przed II wojną światową w Polsce zdanie matury było przepustką na intelektualne salony.
Maturzyści zdawali łącznie sześć egzaminów. Dwa pisemne - trwające po 5 godzin z języka polskiego i przedmiotu kierunkowego oraz cztery ustne - z przedmiotów kierunkowych.

TU SZUKAJ W PIĄTEK ODPOWIEDZI MATURALNYCH:
EDUKACJA W GŁOSIE WIELKOPOLSKIM

Tematy wypracowań maturalnych w międzywojniu raczej nie zaskoczyłyby zdających ten egzamin kilkadziesiąt lat później. Tematy takie jak " Odbicie konieczności państwowych w literaturze polskiej XVI w.", "Pan Tadeusz" i "Wesele" jako sąd nad rzeczywistością polską" czy "Wykaż na dziejach Polski, że zasada 'silny skarb i stałe wojsko' są podstawą istnienia państwa" dowodzą nacisku, jaki kładziono wówczas na patriotyczne wychowanie młodzieży. Osoby, które wówczas chodziły do szkół średnich, uważają, że przetrwanie okupacji przez naród polski byłoby niemożliwe bez patriotycznie wychowanej młodzieży.

Ale i w tym czasie do matur wdzierała się polityka. Temat "Uzasadnij myśl Marszałka Józefa Piłsudskiego "Idą czasy, w których znamieniem będzie wyścig pracy, jak przedtem był wyścig żelaza, jak przedtem był wyścig krwi" trudno nazwać inaczej niż propagandowym.

To jednak wciąż nic w porównaniu z upolitycznieniem matur w latach 50-tych XX stulecia. W tym czasie na jednej z matur zadaniem abiturienta było dowiedzenie, że "Naród Radziecki był pierwszym wśród równych" albo podanie odpowiedzi na pytanie: "Jak zaskarbili sobie miłość i szacunek Lenin i Stalin". Jeszcze w 1973 roku jeden z tematów maturalnych w Gdańsku brzmiał: "Wykaż, że współczesna młodzież polska może znaleźć w utworach literackich minionych epok wskazania do realizacji zadań postawionych przez VII Plenum KC PZPR".

Pocieszeniem miało być hasło: "Nie matura, lecz chęć szczera zrobi z ciebie oficera!".

Ważnym zadaniem, które stawiały sobie władze było upowszechnienie egzaminu maturalnego. Dla tych, którym się nie udało pocieszeniem miało być hasło: "Nie matura, lecz chęć szczera zrobi z ciebie oficera!".
A co się wtedy zdawało? Język polski, matematykę, język obcy (czytaj rosyjski), historię i jeden z przedmiotów: geografię, biologię, chemię czy na przykład fizykę. Aby być zwolnionym z egzaminu ustnego wystarczyło przez ostatnie dwie klasy mieć z danego przedmiotu co najmniej czwórkę i napisać egzamin na piątkę. Skala była akademicka - od dwójki do piątki. Potem trochę odpuścili i na "starej maturze" zdawano tylko język polski, przedmiot do wyboru i język obcy.

W lekko tylko zmodyfikowanej formie matura przetrwała pierwszą dekadę po zmianie ustrojowej w 1989 roku. Zarzucano jej, że jest archaiczna, łatwo na egzaminie ściągać (o sposobach krążyły legendy), że część uczniów zdaje ją lub oblewa z powodów "nienaukowych".

PRZECZYTAJ KONIECZNIE:
JAK ZDAĆ EGZAMIN Z JĘZYKA POLSKIEGO

Nowa matura, wprowadzona w 2005 roku miała zapobiegać ściąganiu i być bardziej obiektywna. Mieli zniknąć maturzyści, którzy zdawali egzamin "z sympatii" lub by nie zaniżali statystyki. I tak weszła w życie nowa matura. Pisemną część oceniają zewnętrzni egzaminatorzy z Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej. Obiektywizm oceniania gwarantuje anonimowość prac, które podpisane są kodem ucznia, a nie jego nazwiskiem. Ustną maturę oceniają komisje szkolne, z udziałem egzaminatora z OKE.

Cały misterny plan wprowadzenia obiektywnej matury, która jak swój pierwowzór, miała być także egzaminem wstępnym na uczelnie stał się ponownie rozgrywką polityczną. Dowodem na to była amnestia maturalna, którą wprowadził był już minister edukacji narodowej Roman Giertych. I tak, uczeń, który nie zdał tylko jednego egzaminu miał zaliczoną maturę. To tylko jeden z jego chwytów. Następny który przetrwał to obowiązkowa matematyka od 2010 roku, której nie zdaje co piąty uczeń.

Od 2015 roku maturę czekają zmiany. Mniej przedmiotów do wyboru
Od 1 września 2012 roku do szkół ponadgimnazjalnych wchodzi reforma. Skutkować będzie ona kolejnymi zmianami na maturze - od 2015 roku.
- Pierwsza zmiana, to likwidacja prezentacji maturalnej (która zamiast pokazać samodzielność uczniów, obnażyła tylko niechlubny proceder kupowania jej przez internet) jako formy egzaminu ustnego z języka polskiego. Miałyby ją zastąpić losowane pytania dotyczące tekstów kultury. Uczeń w ciągu 15 minut przygotowywać ma wypowiedź na zadany temat.
- Kolejną zmianą, którą rozważa resort edukacji jest zmniejszenie listy przedmiotów maturalnych. Z nieoficjalnych informacji wynika, że nie będzie egzaminów z filozofii, wiedzy o tańcu, historii muzyki, języka łacińskiego i kultury antycznej, a także z historii sztuki.
- Poza obowiązkowymi: językiem polskim, matematyką i językiem obcych (poziom podstawowy) uczeń zda egzaminy rozszerzone z wybranych przedmiotów