Matura 2014 Historia muzyki [ODPOWIEDZI, ARKUSZE] - podstawa, rozszerzenie

Matura 2014 Historia muzyki - poziom podstawowy rozszerzony za Wami. Jak Wam poszło? Sprawdźcie arkusze CKE oraz odpowiedzi, które przygotowali dla Was nauczyciele poznańskich szkół.

POBIERZ ARKUSZ: MATURA 2014 HISTORIA MUZYKI - POZIOM PODSTAWOWY
POBIERZ ARKUSZ: MATURA 2014 HISTORIA MUZYKI - POZIOM ROZSZERZONY
MATURA 2014 HISTORIA MUZYKI - PRZYKŁADOWE NUTY - POZIOM ROZSZERZONY

JAK TYLKO OTRZYMAMY ODPOWIEDZI OD NAUCZYCIELI, OPUBLIKUJEMY JE.
Od 1 podstrony - podstawa, od 5 podstrony - rozszerzenie

W części podstawowej nie zostaną rozwiązane zadania numer: 17, 18 i 19 bowiem CKE nie udostępniła nagrań dźwiękowych.
W części rozszerzonej nie zostaną rozwiązane zadania numer: 15, 16, 17, 18 i 19 bowiem CKE nie udostępniła nagrań dźwiękowych.

MATURA 2014 HISTORIA MUZYKI - PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - PODSTAWA:

ZADANIE 1
Twórczość kompozytora uznana została za ideał polifonicznej muzyki kościelnej XVI wieku. Styl tego twórcy charakteryzuje mistrzowskie operowanie techniką kontrapunktyczną, rygorystyczne traktowanie dysonansu, czysta modalność i spokojna ekspresja. Styl ten kultywowany był w okresie baroku jako stile antico, zaś w połowie XIX w. nastąpiło jego odrodzenie za przyczyną reformy ruchu cecyliańskiego.

A. Podaj nazwisko kompozytora, o którym mowa w powyższym tekście: Giovanni Perluigi da Palestrina
B. Podaj nazwę szkoły kompozytorskiej, do której zaliczany jest ten twórca: szkoła rzymska

ZADANIE 2
Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy epok, w których wykształciły się podane rodzaje notacji.

modalna - średniowiecze
literowa - starożytność (średniowiecze)
graficzna - XX wiek
tabulaturowa - renesans

ZADANIE 3
Wymień po jednym kompozytorze reprezentatywnym dla kierunku narodowego w muzyce polskiej, rosyjskiej, czeskiej i skandynawskiej II połowy XIX wieku.
1. muzyka polska
imię i nazwisko kompozytora: Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko
2. muzyka rosyjska
imię i nazwisko kompozytora: Aleksandr Dargomyżski, Michaił Glinka
3. muzyka czeska
imię i nazwisko kompozytora: Bedrich Smetana, Antonin Dworak
4. muzyka skandynawska
imię i nazwisko kompozytora: norweska - Edvard Grieg, fińska - Jean Sibelius

ZADANIE 4
Rozstrzygnij, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wpisz we właściwe miejsca tabeli słowo prawda lub fałsz.

1. Polirytmia polega na jednoczesnym występowaniu w różnych głosach kompozycji przebiegów o kontrastującej strukturze rytmicznej. PRAWDA
2. Przeprowadzenie to część fugi, w której temat wprowadzany jest kolejno w poszczególnych głosach. FAŁSZ
3. Praca tematyczna stanowi istotę konstrukcji przetworzenia w ramach formy sonatowej. PRAWDA
4. Klaster to wielodźwięk zbudowany z dźwięków oddalonych od siebie oraz przedzielonych licznymi pauzami. PRAWDA

ZADANIE 5
Poniżej wymieniono trzy kompozycje ze wspólnym motywem pór roku. Przy każdej kompozycji wpisz imię i nazwisko jej twórcy.

1. Oratorium Pory roku (Die Jahreszeiten) Franz Joseph Haydn
2. Cykl koncertów Cztery pory roku (Le quarto stagioni) Antonio Vivaldi
3. Cykl miniatur fortepianowych Pory roku (Wremienia goda) Piotr Czajkowski

ZADANIE 6
Podkreśl właściwe zakończenie zdania.

Wprowadzenie w utworach crescenda zarówno w sensie stopniowych zmian siły brzmienia, jak również realizowanego poprzez odpowiednią instrumentację jest zasługą
A. szkoły berlińskiej.
B. szkoły mannheimskiej.
C. szkoły starowiedeńskiej.

ZADANIE 7
Określ kierunek (nurt) stylistyczny lub technikę kompozytorską w muzyce XX wieku, które reprezentują utwory wymienione w tabeli.

1. John Cage Music of Changes (Muzyka zmian) - muzyka konkretna, aleatoryzm
2. Igor Strawiński, balet Pulcinella - neoklasycyzm
3. Alan Berg Lyrische Suite (Suita liryczna) - dodekafonia, modernizm
4. Krzysztof Penderecki Polymorphie (Polimorfia) - sonoryzm, postromantyzm
5. Béla Bartók Allegro barbaro - witalizm

ZADANIE 8
Na podstawie analizy zapisów nutowych fragmentów trzech kompozycji z różnych epok wpisz nazwę epoki, z której pochodzi dany utwór oraz określ gatunek muzyczny każdego z nich.

Przykład 1.
epoka: klasycyzm
gatunek: homofonia

Przykład 2.
epoka: renesans
gatunek: polifonia

Przykład 3.
epoka: średniowiecze
gatunek: jednogłos, chorał gregoriański

ZADANIE 9
Wykonaj polecenia A–C.

A. Wyjaśnij, na czym polega zasada konstrukcyjna wariacji ostinatowych.
Ostinatowe formy wariacyjne polegają przede wszystkim na dorabianiu kontrapunktów do stale powtarzanego tematu, który najczęściej umieszczony jest w basie, tzw. basso ostinato (choć może być przenoszony do innych głosów). W niektórych chaconnach i passacagliach (zwłaszcza tych o większych rozmiarach) temat może ulegać modyfikacjom rytmicznym i melodycznym.

B. Wskaż formę muzyki barokowej, w której występowały tego typu wariacje.
Passacaglia, Chaconne, suita, kantata

C. Wymień jeden z utworów Jana Sebastiana Bacha, w którym kompozytor zastosował wariacje ostinatowe.
Passacagli c-moll, Suita orkiestrowa D- dur

ZADANIE 10
Połącz dzieła muzyczne z właściwymi dla nich źródłami inspiracji. W tym celu przyporządkuj cyfrom po jednej literze.

Dzieła muzyczne:
1. Feliks Mendelssohn-Bartholdy Uwertura koncertowa „Hebrydy”
2. Franz Liszt Symfonia Faustowska
3. Robert Schumann cykl pieśni Miłość poety
4. Franz Schubert Fantazja „Wędrowiec”

Źródła inspiracji:
A. temat własnej pieśni
B. poezja Heinricha Heinego
C. dramat Johanna Wolfganga Goethego
D. podróż do Szkocji
E. podróż do Francji

1 - D
2 - C
3 - B
4 - A

ZADANIE 11
Uporządkuj chronologicznie wymienione nazwiska wybitnych wykonawców w historii muzyki. W tym celu wpisz przy każdym numerze odpowiednie nazwiska: Paweł Kochański, Jascha Heifetz, Joseph Joachim

1. Joseph Joachim (1831-1907)
2. Paweł Kochański (1881-1934)
3. Jascha Heifetz (1901-1987)

ZADANIE 12
Podaj nazwisko twórcy, który uważany jest za najwybitniejszego polskiego kompozytora późnego baroku, autora m.in. takich dzieł, jak: Completorium, Conductus funebris, Missa paschalis, Laetatus sum, Missa Rorate.

Grzegorz Gerwazy Gorczycki

ZADANIE 13
W tabeli zaznacz odpowiednimi literami wiek, w którym:

A. wykształciła się technika fauxbourdon - wiek XV (I połowa)
B. powstało organum melizmatyczne - wiek XII
C. powstał ricercar - wiek XVI
D. wykształcił się motet izorytmiczny - wiek XIV

ZADANIE 14
Wykonaj polecenia A i B.

A. Podaj nazwę gatunku muzyki religijnej, którego podstawę stanowi opis męki Chrystusa według tekstu jednej z czterech Ewangelii. pasja

B. Wymień dwóch kompozytorów z różnych epok, którzy należą do twórców tego gatunku.
Orlando di Lasso - renesans
Jan Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel - barok
Heinrich Schütz - XVII wiek
Krzysztof Pendercki - XX wiek

ZADANIE 15
Uporządkuj chronologicznie podane symfonie Josepha Haydna. W tym celu wpisz kolejne numery w odpowiednie miejsca w tabeli.

Symfonia fis-moll „Pożegnalna” - 2 (1772 rok)
Symfonia G-dur „Niespodzianka” - 3 (1791 rok)
Symfonie „Pory dnia” - 1 (1761 rok)

ZADANIE 16
Podaj tytuł utworu Aleksandra Skriabina, w którym kompozytor do ogromnego składu orkiestry dołączył chór oraz fortepian świetlny, rzucający na ekran kolorowe plamy zsynchronizowane z dźwiękami.
V Symfonia, zatytułowana Prometeusz: Poemat ognia (1909-1910)

UWAGA!!! ZADANIA Z NAGRANIAMI DŻWIĘKOWYMI

ZADANIE 17
Przykłady dźwiękowe do zadania to fragmenty dwóch utworów Wolfganga Amadeusa Mozarta. Po wysłuchaniu obu przykładów wykonaj polecenia A i B.

A. Określ gatunek muzyczny wynikający z obsady wykonawczej.
Przykład 1.
Przykład 2.
B. Określ rodzaj melodyki dominującej w obu przykładach.

ZADANIE 18
Wysłuchaj dwóch przykładów muzycznych, które reprezentują różne rodzaje form wokalnych i wykonaj polecenia A–C.

A. Przyporządkuj przykłady muzyczne wybranym spośród poniższych rodzajom form wokalnych. Wpisz numer przykładu we właściwą rubrykę w tabeli.
Rodzaj formy wokalnej:
cavatina
aria koncertująca
recitativo accompagnato
recitativo secco
B. Określ epokę, w której powstały zaprezentowane utwory.
C. Podaj nazwę gatunku scenicznej muzyki wokalno-instrumentalnej, w którym wymienione w tabeli formy stanowią element konstrukcyjny.

ZADANIE 19
Na podstawie analizy wysłuchanego przykładu dźwiękowego wykonaj polecenia (A–C).
A. Określ epokę, w której powstał zaprezentowany w przykładzie utwór.
B. Podaj nazwę formy muzycznej zastosowanej w utworze.
C. Wskaż dwa wybrane środki kompozytorskie zastosowane do realizacji tej formy.

ZADANIE 20
A. Wskaż, w którym okresie twórczości Fryderyka Chopina powstały wymienione kompozycje:

Wariacje B-dur na temat La ci darem la mano,
Rondo à la krakowiak F-dur,
Koncert fortepianowy f-moll.

okres twórczości: Pierwszy młodzieńczy okres twórczości Chopina ukształtowany pod wpływem polskiej tradycji dworskiej i wiejskiej, a z drugiej strony na europejskim stylu brillant wczesnych romantyków.

B. Podaj nazwę stylu muzyki fortepianowej, którego cechy występują we wskazanych w punkcie A utworach Chopina. styl brillant

ZADANIE 21
A. Olivier Messiaen należy do kompozytorów, którzy stworzyli indywidualne systemy muzyczne. Wskaż wybrane elementy indywidualnego systemu rytmicznego i indywidualnego systemu tonalnego tego twórcy.

1. system rytmiczny:
Podstawą harmonii i melodii w utworach Messiaena jest system 7 modes, czyli skal (fr. mode, l.mn. modes). Zbudowane są z następstw interwałów powtarzanych po dwa lub trzy razy. Ponieważ w wyniku tej powtarzalności skale można transponować co najwyżej 6 razy, kompozytor nazywa je "modi o ograniczonej transpozycyjności".Modi niejednokrotnie mogą budzić skojarzenie z tradycyjnymi skalami dur lub moll, i była to jedna z przyczyn szybkiej i stosunkowo szerokiej popularności muzyki Messiaena.

2. system tonalny:
Messiaen był przeciwnikiem tradycyjnej, europejskiej rytmiki opartej na stałym metrum i miarowości. Interesowały go rytmy swobodne, z nierównych wartości. Stworzył system rytmów opartych przede wszystkim o stopy wzorowane na starogreckiej poezji oraz o rytmy hinduskie. Podobnie jak w przypadku skal, również i w tych formułach rytmicznych charakterystyczną cechą jest ich symetryczność, a więc identyczność bez względu na to, czy wykonuje się je od przodu, czy od tyłu. Dlatego Messiaen nazwał je "rytmami nieodwracalnymi”. W formułach tych z reguły co najmniej jedna wartość zostaje nieco wydłużona, co zaburza wyjściową symetrię; wartość tę kompozytor nazywał "dodaną".

B. Podkreśl dwa źródła inspiracji charakterystyczne dla stylu twórczości Messiaena: śpiew ptaków, ludowa muzyka hinduska, teoria pitagorejska, liryka starofrancuska

ZADANIE 22
Połącz nazwiska kompozytorów z odpowiednimi utworami. W tym celu przyporządkuj cyfrom po jednej literze.

Kompozytorzy:
1. Claudio Monteverdi
2. Giacomo Puccini
3. Gioacchino Rossini
4. Giuseppe Verdi

Dzieła muzyczne:
A. Wilhelm Tell
B. Fidelio
C. Turandot
D. Koronacja Poppei
E. Nieszpory sycylijskie

1 - D
2 - C
3 - A
4 - E

ZADANIE 23
A. Podkreśl właściwą datę powstania ugrupowania artystycznego pod nazwą Spółka Nakładowa Młodych Kompozytorów Polskich.
1895, 1901, 1905, 1925
B. Podaj imię i nazwisko wybitnego kompozytora polskiego, który pozostawał bliski ideałom wyżej wymienionego ugrupowania, chociaż nie był formalnym jego członkiem. Mieczysław Karłowicz

ZADANIE 24
Uzupełnij poniższe zdania, wpisując odpowiednie informacje dotyczące biografii i twórczości Ludwiga van Beethovena.

1. W listopadzie 1792 roku Ludwig van Beethoven opuścił na zawsze Bonn i wyjechał na stałe do Wiednia.

2. Charakterystyczną cechą symfonii Beethovena jest wzrost obsady orkiestrowej, np. w finale V Symfonii c-moll, w której kompozytor zastosował dodatkowo flet piccolo, kontrafagot oraz trzy puzony.

(obsada: flet piccolo, 2 flety poprzeczne, 2 oboje, 2 klarnety, 2 fagoty, kontrafagot, 2 rogi, 2 trąbki, 3 puzony, kotły, orkiestra smyczkowa - I skrzypce, II skrzypce, altówki, wiolonczele, kontrabasy).

3. Jedynym zamierzonym przez kompozytora przykładem programowości w muzyce fortepianowej jest V koncert fortepianowy skomponowana w 1809 roku z okazji wyjazdu z Wiednia arcyksięcia Rudolfa i jemu dedykowana.

4. Swoim sympatiom dla ideałów rewolucyjnych kompozytor dał wyraz m.in. w operze "Fidelio".

ZADANIE 25
Wykonaj poniższe polecenia A i B.

A. Wymień trzy koncerty instrumentalne Johannesa Brahmsa.
1. Koncerty fortepianowe: d-moll op. 15, B-dur op. 83
2. Koncert skrzypcowy D-dur op. 77
3. Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę a-moll op. 102

B. Wskaż koncert, w którym Brahms odszedł od 3-częściowej budowy cyklu oraz podaj liczbę jego części.
koncert B-dur op. 83
części 4

ZADANIE 26
Podaj nazwę stylu, którego dotyczy zamieszczony poniżej opis, oraz wskaż epokę, w której ten styl się wykształcił. Podaj nazwę ugrupowania artystycznego, którego członkowie postulowali i rozwijali styl muzyczny, o którym mowa w tekście.

Podstawą i punktem wyjścia dla nowego stylu stał się tekst literacki, który miał być tak opracowany przez kompozytora i odtworzony przez wykonawcę, by cała jego zawartość treściowa mogła być zrozumiana i głęboko przeżyta. Wzorem miała być muzyka antyczna, o której wiadomo było, iż „cudownie oddziaływała” na słuchaczy. Recytatywny śpiew solowy z towarzyszeniem basso continuo zastąpił dotychczasową wielogłosowość, która, jak twierdzono, uniemożliwiała wyrazisty przekaz tekstu.

A. nazwa stylu: Monodia akompaniowana
B. epoka: barok
C. nazwa ugrupowania artystycznego: Camerata florencka

ZADANIE 27
Przy każdym zdaniu wpisz odpowiedni numer i tytuł symfonii Henryka Mikołaja Góreckiego.

1. W I części tej symfonii, przeznaczonej na sopran solo i orkiestrę, Górecki wykorzystał tekst Lamentu świętokrzyskiego z Pieśni łysogórskich z XV wieku. III Symfonia op. 36 "Symfonia pieśni żałosnych"

2. W symfonii na sopran solo, baryton, chór mieszany i orkiestrę Górecki wykorzystał cztery wersety z psalmów oraz cytat z De revolutionibus Mikołaja Kopernika.II Symfonia "Kopernikowska"

ZADANIE 28
Na podstawie analizy zapisu nutowego pieśni Wacława z Szamotuł Powszednia spowiedź wykonaj polecenia A–C.

A. Określ obsadę wykonawczą prezentowanego utworu. 3 głosy: alt, tenor, bas, chór męski, mieszany

B. Pieśń jest skomponowana z wykorzystaniem techniki cantus firmus (główna melodia znajduje w tenorze), ale widać tu też zastosowanie charakterystycznej techniki kontrapunktycznej dotyczącej wzajemnej relacji głosów.

Podkreśl nazwę tej techniki i wyjaśnij, na czym ona polega: punktualizm, hoquetus, nota contra notam, fauxbourdon
wyjaśnienie: średniowieczna technika kompozytorska polegająca na tym, że jednej nucie z cantus firmus odpowiadała jedna nuta innego głosu kompozycji (głosu kontrapunktującego).

C. Podaj nazwę jeszcze innej techniki polifonicznej obecnej w twórczości Wacława z Szamotuł i wskaż przykład jego dzieła, w którym kompozytor zastosował tę technikę.
technika: imitacyjna
przykład utworu: Modlitwa gdy dziatki spać idą (Już się zmierzcha...)

ZADANIE 29
Instrumenty przedstawione na ilustracji należą do grupy chordofonów i pochodzą z różnych epok. Przeanalizuj ilustracje, a następnie wykonaj polecenia A i B.

A. Wpisz nazwy instrumentów.
1. Fortepian
2. Kitara, Lira, Forminga
3. Lutnia
4. Klawesyn

B. Uzupełnij tekst.
Do grupy chordofonów szarpanych należą instrumenty przedstawione na ilustracjach nr 2, 3, 4. Najmłodszym w tej grupie jest instrument z ilustracji nr 1. Rodowód arabski ma instrument z ilustracji nr 3.

ZADANIE 30
Przedstaw cechy nurtu impresjonistycznego w muzyce XX wieku. Uwzględnij związki impresjonizmu muzycznego z innymi dziedzinami sztuki. Wskaż trzech kompozytorów zaliczanych do tego nurtu i odpowiednie przykłady ich dzieł.

Muzyczny impresjonizm rozwijał się na przełomie XIX i XX wieku. Jego założenia nie odbiegają znacznie od podstawowych zasad impresjonizmu malarskiego i poezji symbolistów. Charakterystyczne dla muzyki są: wrażliwość na kolor, walory brzmieniowe utworu, próba oddania nastroju, chwilowego obrazu, ulotnych scen, zaznacza się programowość. Wszystko to prowadzi do przemian harmonicznych. Impresjoniści nie poruszają się już w sztywnym systemie dur-moll, ale zdecydowanie korzystają z wszelkich możliwych tworów brzmieniowych- jednocześnie wykorzystując wszystkie zdobycze harmoniczne historii muzyki (skale modalne, całotonowe, pentatonikę, konsonanse, dysonanse) i przy żadnym z nich nie zatrzymując się na stałe, w ogóle nie stwarzać choćby wrażenia podporządkowywania się jakimkolwiek zasadom. Ideą nadrzędną jest WRAŻENIE. Muzycy tego okresu poszukują drogi do jak najefektywniejszego wykorzystania zespołów instrumentalnych, różnicują fakturę utworów, artykulację, dynamikę, maksymalnie korzystają z indywidualnego brzmienia każdego instrumentu i na szeroką skalę eksperymentują z kolorystyką. Nie istnieją żadne ścisłe formy. Impresjoniści porzucają klasyczne ramy form muzycznych i zdecydowanie rozluźniają również te romantyczne. Najwybitniejsi przedstawiciele impresjonizmu muzycznego to: Claude Debussy, Maurice Ravel, Karol Szymanowski.

Przykłady dzieł:
Claude Debussy - "Popołudnie fauna", "Morze"- trzy szkice symfoniczne
Maurice Ravel - "Bolero"
Karol Szymanowski - "Mity"- zbiór utworów na skrzypce i fortepian, "Harnasie"- balet

MATURA 2014 HISTORIA MUZYKI - PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI - ROZSZERZENIE:

CZĘŚĆ I

ZADANIE 1
Rozstrzygnij, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wpisz w odpowiednie miejsca w tabeli słowo prawda lub fałsz.

1. Gioacchino Rossini i Vincenzo Bellini to czołowi przedstawiciele włoskiej opery werystycznej. FAŁSZ
2. Grand opera wykształciła się w pierwszej połowie XIX w. we Francji w twórczości Daniela Aubera oraz Giacomo Meyerbeera. PRAWDA
3. Salome i Elektra Richarda Straussa wywodzą się z Wagnerowskiej koncepcji dramatu muzycznego.PRAWDA

ZADANIE 2
Wymień dwa dzieła Jana Sebastiana Bacha, w których występują wariacje ostinatowe.
Partita nr 2 c-moll BWV 826: Passacagliac-moll, BWV 582

ZADANIE 3
Do każdego utworu wymienionego w tabeli dopisz kierunek stylistyczny (nurt) lub technikę kompozytorską w muzyce XX wieku, którą reprezentuje ten utwór.

1. Księżycowy Pierrot - Arnold Schönberg - dodekafonia, modernizm
2. Gry weneckie - Witold Lutosławski - aleatoryzm
3. Święto wiosny - Igor Stawiński - neoklasycyzm, witalizm
4. Cztery etiudy rytmiczne - Olivier Messiaen - serializm

ZADANIE 4
Jedną z twórczych inspiracji Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego były jego wrażenia z podróży zagranicznych. Podaj dwa przykłady jego dzieł zainspirowanych tymi podróżami.

Uwertura koncertowa Hebrydy, III symfonia a-moll „ Szkocka”op.56 - podróże do Szkocji
IV symfonia A-dur „Włoska” op.90 - podróże do Włoch

ZADANIE 5
Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy epok, w których wykształciły się podane rodzaje notacji.

Rodzaj notacji
graficzna - XX wiek
literowa - średniowiecze
menzuralna - renesans

ZADANIE 6
Uzupełnij poniższe zdania, wpisując odpowiednie terminy dotyczące współczynników formy fugi.

Ekspozycja – to część fugi, w której temat wprowadzany jest kolejno w poszczególnych głosach. Odcinki fugi, w których temat nie występuje, nazywają się łącznikami. Głos towarzyszący tematowi w postaci stałej lub zmiennej – to kontrapunkt.

ZADANIE 7
Uporządkuj chronologicznie wymienione kompozycje Fryderyka Chopina. W tym celu wpisz kolejne numery w odpowiednie miejsca w tabeli.

Sonata b-moll -3
Koncert fortepianowy f-moll - 1
Scherzo h-moll - 2

ZADANIE 8
Wykonaj polecenia A i B.

A. Do wyróżnionej w dziejach muzyki szkoły franko-flamandzkiej zalicza się twórców kilku generacji. Uporządkuj chronologicznie wskazanych niżej kompozytorów, wpisując obok numerów właściwe litery.
a) Adrian Willaert (1490 - 1562) - 3
b) Johannes Ockeghem, (1410 (20) - 1497) - 1
c) Orlando di Lasso, (1532-1594) - 4
d) Josquin des Prés (1450-152) - 2

B. Wymień dwie techniki kompozytorskie charakterystyczne dla szkoły franko-flamandzkiej.
fouxbourdon, imitacja
Przedstawiciele tej szkoły uprawiali technikę, zwaną wokalną polifonią imitacyjną. Polegała ona na prowadzeniu kilku równorzędnych linii melodycznych, przy czym melodia podawana w jednym głosie podejmowana była także przez inne głosy. Występowała także technika przeimitowana. Przeimitowanie (imitacja syntaktyczna) – rodzaj techniki kompozytorskiej stosowanej na gruncie polifonii renesansowej polegającej na pojawieniu się frazy imitacyjnej we wszystkich głosach kompozycji polifonicznej. Gatunkami renesansowymi, w których przeimitowanie odegrało szczególną rolę, były motet oraz msze.

ZADANIE 9
Na podstawie analizy zapisów nutowych fragmentów trzech kompozycji z różnych epok wykonaj polecenia A i B.

A. Wpisz nazwę epoki, z której pochodzi dany utwór.
Przykład 1.
epoka renesans
Przykład 2.
epoka klasycyzm
Przykład 3.
epoka średniowiecze

B. Na podstawie tekstu słownego określ gatunek muzyczny wspólny dla wszystkich utworów
muzyka religijna, kościelna

ZADANIE 10
Podkreśl nazwiska kompozytorów, którzy reprezentują nurt muzyki elektronicznej.
Henryk Mikołaj Górecki
Włodzimierz Kotoński
Bogusław Schaeffer
Karol Szymanowski

ZADANIE 11
Podaj nazwisko kompozytora, który wcześniej niż Richard Wagner stosował w twórczości operowej motywy muzyczne powiązane z określoną sytuacją sceniczną (towarzyszące postaciom, stanom emocjonalnym czy ideom).

Christoph Willibald Gluck powrócił do idei dramma per musica, tzn. muzyka w operze ma służyć rozgrywającej się akcji, charakterystyce bohaterów, a nie powinna być treścią samą w sobie
Richard Strauss

ZADANIE 12
Wymień po jednym kompozytorze reprezentatywnym dla kierunku narodowego w muzyce polskiej, rosyjskiej, czeskiej i skandynawskiej II połowy XIX wieku.
1. muzyka polska
imię i nazwisko kompozytora: Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko
2. muzyka rosyjska
imię i nazwisko kompozytora: Aleksandr Dargomyżski, Michaił Glinka
3. muzyka czeska
imię i nazwisko kompozytora: Bedrich Smetana, Antonin Dworak
4. muzyka skandynawska
imię i nazwisko kompozytora: norweska - Edvard Grieg, fińska - Jean Sibelius

ZADANIE 13
Połącz nazwisko kompozytora z teoretykiem muzyki, który działał w tym samym okresie historycznym. W tym celu przyporządkuj cyfrom po jednej literze.

Kompozytorzy
1. Giovanni Pierluigi da Palestrina
2. Guillaume de Machaut
3. Arcangello Corell

Teoretycy muzyki
A. Philippe de Vitry
B. Andreas Werckmeister
C. Gwidon z Arezzo
D. Gioseffo Zarlino

1 - D
2 - A
3 - B

ZADANIE 14
Na ilustracjach przedstawiono instrumenty z tej samej epoki, ale z różnych kręgów kulturowych. Pod każdą ilustracją wpisz nazwę instrumentu, wskaż właściwy mu krąg kulturowy oraz imię bóstwa, z którego kultem instrument był związany.

Ilustracja 1.
instrument: Sistrum
krąg kulturowy: starożytny Egipt
bóstwo: Hathor

Ilustracja 2.
instrument: lira grecka
krąg kulturowy: starożytna Grecja
bóstwo: Apollo

CZĘŚĆ II. Analiza przykładów muzycznych
Na podstawie nagrań i nut przeprowadź analizę przykładów, zgodnie z poleceniami w zadaniach nr 15–19. Z treścią poleceń zapoznaj się przed przystąpieniem do przesłuchania nagrań.

Uwaga!!! CKE nie udostępniła nagrań

ZADANIE 15
Przykłady muzyczne do tego zadania (nagrania i nuty) to kolejno Wstęp z Kwartetu smyczkowego C-dur KV465 Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz fragment II części Kwartetu smyczkowego F-dur op. 59 nr 1 Ludwiga van Beethovena. Podczas pierwszych wykonań utwory te zwracały uwagę nowym sposobem kształtowania brzmienia. Dla każdego z przykładów wskaż dwa takie sposoby, które wybiegały poza przyzwyczajenia pierwszych słuchaczy tych utworów.
Przykład 1. legato, plan melodyczny, dynamiczny
Przykład 2. staccato, plan harmoniczny

ZADANIE 16
A. Po wysłuchaniu przykładu dźwiękowego i zapoznaniu się z materiałem nutowym części finałowej Symfonii nr 7 „Południe” Josepha Haydna wskaż rodzaj barokowej techniki kompozytorskiej zastosowanej w tym fragmencie oraz podaj nazwę gatunku
instrumentalnego wykształconego w okresie baroku, do którego kompozytor nawiązał w tej części utworu.
technika kompozytorska: technika koncertująca
gatunek muzyczny: Concerto grosso

B. Porównaj fragmenty partytur części finałowych Symfonii nr 7 Josepha Haydna oraz V Symfonii c-moll Ludwiga van Beethovena i wyjaśnij, czym różnią się pod względem obsady wykonawczej w stosunku do składu tzw. orkiestry klasycznej.
U Beethovena podwojony skład instrumentów dętych plus kotły
U Haydna Podwojony skład grupy skrzypcowej.

ZADANIE 17
Wysłuchaj przykładu dźwiękowego, który zawiera fragment jednego z utworów Wolfganga Amadeusa Mozarta, a następnie wykonaj polecenia A i B.

A. Rozpoznaj instrument solowy i podaj nazwę gatunku muzycznego, do którego należy utwór prezentowany w przykładzie.
instrument ……
gatunek ……
B. Podaj, jakie inne instrumenty dęte występują w roli instrumentów solowych w twórczości Wolfganga Amadeusa Mozarta.
flet poprzeczny, klarnet, fortepian, róg, fagot, skrzypce

ZADANIE 18
W finale I aktu opery Don Giovanni, podczas sceny balu w pałacu tytułowego bohatera, Wolfgang Amadeus Mozart wprowadził trzy zespoły orkiestrowe, które grają trzy tańce: menueta dla arystokracji, kontredansa dla mieszczaństwa oraz ländlera dla wieśniaków.

A. Na podstawie analizy przykładu nutowego z fragmentem zapisu opisanej powyżej sceny balu, wpisz numer zespołu orkiestrowego, który wykonuje dany taniec.
menuet
ländler
kontredans

B. Wskaż charakterystyczne zjawisko metrorytmiczne, zastosowane w omawianym fragmencie utworu.

ZADANIE 19
Poniżej zamieszczono polski przekład libretta sceny finałowej opery Don Giovanni Wolfganga Amadeusa Mozarta. Przeczytaj ten tekst, wysłuchaj nagrania i przeanalizuj z partyturą fragment tej sceny, a następnie wskaż i omów po dwa środki muzyczne,
które służą charakterystyce postaci Komandora (wł. IL Commendatore) i Leporella.

CZĘŚĆ III. Wypracowanie

ZADANIE 20
Napisz wypracowanie na jeden z podanych niżej tematów.

Temat 1. Przedstaw rozwój muzyki instrumentalnej w epoce klasycyzmu. Uwzględnij różnorodność gatunków i form muzycznych oraz ich przemiany w twórczości reprezentatywnych kompozytorów. W pracy możesz wykorzystać odpowiednie przykłady z II części arkusza.
Temat 2. Scharakteryzuj twórczość Wolfganga Amadeusa Mozarta oraz określ jej znaczenie w dziejach historii muzyki. Uwzględnij wpływ biografii na twórczość i kształtowanie się indywidualnego stylu kompozytora. W pracy możesz wykorzystać odpowiednie przykłady z II części arkusza.

Temat 1. Kompozytorzy odeszli od skomplikowanych technik polifonicznych, preferując znacznie bardziej klarowną pod względem strukturalnym muzykę homofoniczną. Najczęściej używane przez nich formy to rondo, wariacje i sonata, koncert, symfonia z tego względu nazwane później formami klasycznymi. Wielkim centrum muzyki klasycznej stał się Wiedeń. Do cech muzyki okresu klasycyzmu należą także: rezygnacja z basso continuo i rozkwit muzyki instrumentalnej. W klasycyzmie skład instrumentalny orkiestry symfonicznej został rozbudowany o klarnety, puzony oraz flet piccolo.
Nazywa się ich wspólnym mianem klasyków wiedeńskich Mozart, Haydn, Beethoven. Najważniejszą była w w muzyce instrumentalnej budowa Allegra sonatowego, w której były eksponowane, przetwarzane i powtarzane dwa tematy przewodnie.

MATURA 2014 - TU ZNAJDZIESZ WSZYSTKO: TERMINY, PRZECIEKI, ARKUSZE, ODPOWIEDZI