Matura 2014 WOS [ODPOWIEDZI, ARKUSZE] - poziom rozszerzony

Matura 2014 WOS - poziom rozszerzony

CZĘŚĆ I – Test (20 punktów)

ZADANIE 1
A. anomia
B. internalizacja
C. nonkonformizm

ZADANIE 2
D. Właściciele przedsiębiorstw zatrudniających pracowników oraz twórcy kultury i nauki.

ZADANIE 3
C. Łemkowie i Tatarzy

ZADANIE 4
PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: pogoń za tanią sensacją

ZADANIE 5
A. bezpaństwowiec
B. zasada prawa krwi, zasada prawa ziemi

ZADANIE 6
PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: konserwatyzm

ZADANIE 7
A. Belgia (3)
B. Republika Czeska (1)
C. Francja (4)

ZADANIE 8
D. O decentralizacji władzy w Polsce świadczy przekazanie kompetencji władzy państwowej organom jednostek samorządu terytorialnego.

ZADANIE 9
A. Prezydium Sejmu
B. Konwent Seniorów

ZADANIE 10
A. Prezydent RP ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe.
B. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną RP.
C. Sejm decyduje w imieniu RP o stanie wojny.

ZADANIE 11
A. powiaty
B. grodzkie
C. Rada Powiatu
D. starosta

ZADANIE 12
Konstytucyjne organy władzy uczestniczące obowiązkowo w każdym procesie ustawodawczym: Sejm i Senat

ZADANIE 13
A. Sąd Najwyższy
B. Trybunał Konstytucyjny
C. Trybunał Stanu

ZADANIE 14
PIERWSZE: Przeprowadzenie referendum w sprawie wejścia Polski do UE (2003)
OSTATNIE: Podpisanie traktatu akcesyjnego przez Chorwację (2011)

ZADANIE 15
Rozstrzygnij, które zdania dotyczące Parlamentu Europejskiego są prawdziwe, a które - fałszywe. W tabeli obok każdego zdania wpisz odpowiednio prawda lub fałsz
A. Posłowie do Parlamentu Europejskiego mają obowiązek przynależności do jednej z grup politycznych. FAŁSZ
B. Posłowie do Parlamentu Europejskiego wykonują swój mandat w sposób niezależny. PRAWDA
C. Grupę polityczną w Parlamencie Europejskim tworzy minimum 25 deputowanych, reprezentujących co najmniej 7 państw członkowskich. PRAWDA

ZADANIE 16
Na podstawie materiałów źródłowych podaj nazwę opisanego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie.
numer na mapie: 5
nazwa państwa: Republika Sudanu Południowego

CZĘŚĆ II – Analiza materiałów źródłowych

ZADANIE 17
Rozstrzygnij, czy Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ma charakter wiążący. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do obu materiałów źródłowych

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka powstała jako rezolucja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych i formalnie nie mogła tworzyć międzynarodowego prawa. Dlatego nie miała charakteru wiążącego. Mimo to, często uznawana jest jako prawo zwyczajowe a tym samym powszechnie obowiązujące. Z kolei Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (pokrywająca się w dużej mierze z Konwencją ONA) ma charakter wiążący, ale tylko dla krajów należących do Rady Europy.

ZADANIE 18
Na podstawie tekstu źródłowego podaj dwa zarzuty tytułowego bohatera artykułu wobec przeciwników poglądu o uniwersalności praw człowieka.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ:
- niewiarygodny sposób argumentowania przeciwników tezy o uniwersalności praw człowieka
- brak wytłumaczenia i moralnego usprawiedliwienia dla zdawania tortur i śmierci

ZADANIE 19
Na podstawie materiałów źródłowych wykonaj polecenia.

A. Podaj różnicę między odsetkiem respondentów popierających propozycję dostaw broni dla powstańców w Libii a odsetkiem aprobujących wysłanie polskich żołnierzy do tego kraju.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: 43 procent badanych aptobuje dostawy broni, a tylko 8 procent jest za wysłaniem żołnierzy polskich do Libii.Różnica wynosi 35%.

B. Oceń – z punktu widzenia humanitaryzmu – rezolucję ONZ w sprawie Libii. Odpowiedź uzasadnij.

PRZYKŁADOWA ODPOWIEDŹ: Rezolucja miała intencje humanitarne.
uzasadnienie: rezolucja pokazujem że skutki działania lotnictwa libijskiego przeciwko ludności cywilnej swojego kraju mają cechy zbrodnii przeciwko ludzkości dlatego zakazujelotów w przestrzeni powietrznej Libii aby zapobiec dalszym atakom.

ZADANIE 20
Zwierzchnik buddyzmu tybetańskiego; od 1959 roku przebywający na uchodźstwie. DALAJ LAMA
Założycielka zgromadzenia Misjonarek Miłości; błogosławiona Kościoła katolickiego. MATKA TERESA Z KALKUTY

ZADANIE 21
A. W art. 11 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisano zasadę pluralizmu politycznego. PRAWDA
B. Utajnianie przez partię polityczną struktur i członkowstwa jest dozwolone tylko za zgodą Sądu Najwyższego.
C. Członkiem partii politycznej może być każda pełnoletnia osoba mieszkająca w Polsce.
D. Posiadanie statutu jest jednym z warunków wpisania partii do ewidencji, prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Warszawie. PRAWDA

ZADANIE 22
Na podstawie schematu wykonaj polecenia.

A. Przyporządkuj wyniki wyborów do danej kadencji Sejmu RP. Wpisz litery (spośród a.–d.) w odpowiednie miejsca tabeli.
A. Sejm IV kadencji (2001-2005)
B. Sejm VI kadencji (2007-2011)
C. Sejm VII kadencji (2011-2015)
D. Sejm V kadencji (2005-2007)

B. Podaj pełne nazwy partii politycznych, które zawiązały koalicję rządową w okresie danej kadencji Sejmu RP.
Sejm V Kadencji - Prawo i Sprawiedliwość, Samoobrona RP, Liga Polskich Rodzin
Sejm VI Kadencji - Platforma Obywatelska, Polskie Stronnictwo Ludowe
Sejm VII Kadencji - Platforma Obywatelska, Polskie Stronnictwo Ludowe

ZADANIE 23
Wymień trzy kwestie – wskazane w dokumencie jednej z partii politycznych – wiążące deklarowane ideały i wartości tej partii z katolicką nauką społeczną.

– wspólnota narodowa to nierozerwalny związek pokoleń minionych, teraźniejszych i przyszłych, a jej podtrzymywanie, umacnianie i rozwój jest moralnym zobowiązaniem jej członków;
– w toku dziejów moralne podstawy polskiej wspólnoty narodowej zostały ukształtowane przez katolicyzm;
– źródłem siły i żywotności wspólnoty narodowej jest wolność i autonomia tworzących ją obywateli i poszanowanie dla jej naturalnego wewnętrznego pluralizmu;
– naród jest rodziną rodzin[...] a Rzeczpospolita jest zobowiązana do wspierania i troski o rodzinę;
– zasadami organizacji polskiej wspólnoty winna być solidarność, równość wobec prawa i sprawiedliwość społeczna;
– [...] solidarność powinna obejmować wszystkich członków wspólnoty, także tych najsłabszych i najbardziej bezbronnych [...].

ZADANIE 24
A. Elektorat PiS w mniejszym stopniu niż ogół badanych opowiada się za ściślejszą integracją w ramach Unii Europejskiej. PRAWDA
B. Większość elektoratu PO akceptuje, by podatek dochodowy od osób fizycznych miał charakter podatku liniowego. FAŁSZ
C. W kwestii stosunku do bezrobocia elektorat PSL jest najbardziej zbliżony do wyborców SLD. PRAWDA

CZĘŚĆ III – Wypracowanie (20 punktów)

ZADANIE 25
Wybierz jeden z podanych tematów i napisz wypracowanie. Wykorzystaj materiały źródłowe zamieszczone w II części arkusza.

Temat nr 1: Scharakteryzuj system ochrony praw człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz – odwołując się do przykładów dwóch państw – kwestię łamania praw i wolności człowieka w XXI wieku.
Temat nr 2: Odwołując się do unormowań prawnych oraz przemian sceny politycznej, scharakteryzuj polski system partyjny w XXI wieku.