Mikstat: Wdzięczni patronowi. Kościół i odpust znany na całą Polskę

Drewniany kościół pw. św. Rocha, który zachował się do dziś, prawdopodobnie został wybudowany w 1786 r. Znajduje się na wzgórzu za miastem, gdzie - jak mówi legenda - miała ukazać się postać Świętego Rocha wykonująca znak krzyża.

W świątyni nad ołtarzem znajduje się obraz św. Rocha z 1707 roku. Jest on na nim przedstawiony jako młody i przystojny człowiek w stroju pielgrzyma z atrybutami w postaci muszli, kapelusza i laski. Na jego lewej nodze widać ranę; jest to część ciała, na której miały pojawiać się pierwsze oznaki zarazy. Ranę opatruje anioł. Natomiast przy prawej nodze św. Rocha znajduje się pies.

Kult św. Rocha pielęgnowany jest w Mikstacie od wieków. Od ponad 300 lat do miasta przybywają pielgrzymi na wyjątkowy w skali kraju i Starego Kontynentu odpust, który odbywa się co roku 16 sierpnia, w dniu niebieskiego patrona miasta. Wierni zabierają ze sobą swoje zwierzęta, aby je pobłogosławić i prosić o zdrowie dla siebie i swoich podopiecznych.

- Nikt z nas nie wyobraża sobie tego miasta bez św. Rocha i bez procesji zwierząt. To tradycja znana już w średniowieczu. Kiedy w miastach europejskich pojawiały się epidemie, ludzie nie znając sposobu walki z chorobą, przepędzali zwierzęta wąskimi ulicami miast po to, by te pochłaniały niezdrowe powietrze. Ta tradycja została tutaj zachowana - opowiada Henryk Zieliński, burmistrz miasta i gminy Mikstat. W grupie pielgrzymujących do Mikstatu znajdują się również lekarze weterynarii, którym św. Roch patronuje. Początkowo na błogosławieństwo, które odbywa się co roku w dniu śmierci świętego Rocha, czyli 16 sierpnia przyprowadzano wyłącznie zwierzęta, które pomagały ludziom w pracy bądź stanowiły dla nich źródło utrzymania.

W latach 80. na odpuście zaczęły pojawiać się dzieci ze swoimi zwierzątkami hodowanymi w domu. Odtąd na odpust przybywają tłumy wiernych ze zwierzętami małymi i dużymi. I tak poświęcone co roku zostają: konie, krowy, świnie, kury, kaczki, ale też króliki, świnki morskie, a także... żółwie.

Barwny korowód przystrojonych kokardami i kwiatami zwierząt maszeruje przykościelnymi alejkami. Na zakończenie błogosławieństwa tradycyjnie zostają wypuszczone gołębie. Po uroczystościach na cmentarzu najmłodsi udają się na tzw. budy, czyli stragany z zabawkami i pamiątkami. Zgodnie z tradycją św. Roch zapewnia opiekę nad inwentarzem przez następny rok.

Od kilku lat z inicjatywy kustosza mikstackiego sanktuarium ks. kan. Krzysztofa Ordziniaka przez kilka dni przed odpustem organizowane są spotkania dla dzieci, które zostały nazwane „Szkołą Świętego Rocha”. Łączy się tam modlitwę, pracę, śpiew, naukę i zabawę, a przede wszystkim przypomina postać św. Rocha, jego duchowość i ważne dla niego wartości, ale także bogate, ponadtrzystuletnie tradycje związane z mikstackim sanktuarium i kultem tego świętego, w tym rzadko spotykany obrzęd błogosławienia zwierząt. Wiedzę o św. Rochu powinien przecież zgłębić każdy z mieszkańców miasta i gminy Mikstat, bowiem od 2007 roku ten święty został uznany patronem niebieskim miasta Mikstat. W 2011 roku ówczesny biskup kaliski Stanisław Napierała kościół św. Rocha ustanowił Diecezjalnym Sanktuarium św. Rocha. Natomiast w 2015 r. odpust ku czci tego świętego z obrzędem błogosławienia zwierząt jako pierwszy w Wielkopolsce został wpisany na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.