Ministerstwo planuje pomoc dla producentów drobiu i jaj. To rekompensaty dla kolejnej grupy rolników

W poniedziałek 22 maja 2023 r. w wykazie prac legislacyjnych pojawił się Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie realizacji przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zadań związanych z ustanowieniem nadzwyczajnych środków wspierania rynku w sektorach jaj i mięsa drobiowego w Polsce.

Resort rolnictwa przypomina sytuację, w jakiej znaleźli się producenci jaj i mięsa drobiowego, argumentując konieczność udzielenia pomocy:

Między dniem 29 grudnia 2019 r. a dniem 13 maja 2020 r. oraz między dniem 24 listopada 2020 r. a dniem 28 lipca 2021 r. na terenie Polski potwierdzono 392 ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5. W związku z tym, na terenie kraju niezwłocznie wprowadzono wszelkie niezbędne środki kontroli, monitorowania i zapobiegania oraz ustanowiono obszary zapowietrzone i zagrożone. Zgodne z decyzjami wykonawczymi Komisji UE, na powyższych obszarach wprowadzono, m.in. zakaz umieszczania ptactwa, przedłużono okresy likwidacji i wprowadzono ograniczenia przemieszczania.

Na tej podstawie autorzy projektu stwierdzają, że zasadne jest zapewnienie rekompensaty strat gospodarstw w sektorze mięsa drobiowego i jaj, objętych ograniczeniami ustanowionymi w związku z wystąpieniem ognisk wysoce zjadliwej grypy ptaków.

Przeczytaj też: Nowe stawki i terminy dopłat do pszenicy, kukurydzy i rzepaku. Porządkujemy doniesienia o zmianach.

Rekompensaty dla sektora drobiarskiego mają poprawić płynność gospodarstw drobiarskich i wzmocnić ich pozycję konkurencyjną na rynku.

Powyższe zapewni rekompensatę strat w produkcji jaj i drobiu poniesionych przez gospodarstwa, wesprze rynek jaj i mięsa drobiowego w Polsce oraz poprawi jego kondycję, a także umożliwi dalsze funkcjonowanie gospodarstw, które znalazły się w strefie ograniczeń.

Przyjmowaniem wniosków miałaby zajmować się ARiMR. Zakłada się, że Rada Ministrów przyjmie projekt jeszcze w II kwartale tego roku.

Według amerykańskiego departamentu do spraw rolnictwa światowa produkcja mięsa kurcząt w 2023 wzrośnie o 1 proc., głównie w wyniku większej produkcji w Brazylii czy też w Stanach Zjednoczonych. Produkcja drobiu na obszarze Unii Europejskiej w tym czasie, zgodnie z prognozami KE, może zwiększyć się o 1,1 proc., co może być wynikiem m.in. spadku cen pasz, skutkującym poprawą opłacalności chowu drobiu. Mimo wzrostu, wciąż będzie kształtować się jednak na poziomie niższym niż przed pandemią, uważają ekonomiści PKO Banku Polskiego w Agro Nawigatorze 1/2023.

Pierwsze miesiące 2023 przyniosły spore odbicie produkcji mięsa drobiowego w firmach zatrudniających 50 osób i więcej. Produkcja w 1 kwartale 2023 wzrosła o blisko 12 proc.w porównaniu do analogicznego okresu sprzed roku, wobec spadku o 4,3% rok do roku w 4 kwartale 2022. Ten mógł być konsekwencją mniejszych wstawień związanych z obawami o koszty zużycia energii.

Do wzrostów przyczynia się także poprawa opłacalności produkcji – w pierwszych miesiącach 2023 relacja cen skupu kurcząt do cen mieszanki pełnoporcjowej była wciąż powyżej średniej wieloletniej.

Wzrosty produkcji odnotowano mimo obecności grypy ptaków. Według Głównego Inspektoratu Weterynarii w pierwszym kwartale 2023 rok w Polsce odnotowano 58 ognisk HPAI (grypy ptaków), z czego połowa to ogniska w stadach kaczek (głównie powiat kaliski i ostrowski - wojeówdztwo wielkopolskie)

HPAI wydaje stawać się problemem ogólnoświatowym, uważają analitycy PKO Banku Polskiego. Poza Europą, w 1g23 ogniska pojawiły się w Ameryce Płd. tj. w Argentynie oraz Chile, co spowodowało zaburzenia w handlu zagranicznym w tych krajach.

Brazylia wciąż pozostawała krajem wolnym od grypy ptaków. To jednak zmieniło się. Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz zwraca uwagę na niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się grypy ptaków w tym kraju. Powołując się na doniesienia agencji Reuters, KIPDIP podała 16 maja, że wirus grypy ptaków u dzikiego ptactwa został potwierdzony przez władze Brazylii, największego na świecie eksportera drobiu. Jest to pierwsze takie zdarzenie w historii brazylijskiego drobiarstwa.

W opinii analityków KIPDiP, ewentualne dotarcie HPAI na komercyjne fermy w Brazylii wywołałoby ogromne implikacje – ze względu na znaczenie brazylijskiego drobiarstwa - we wszystkich krajach, na wszystkich kontynentach. W krótkim terminie ceny żywca oraz ceny mięsa drobiowego poszybowałby w górę niemal natychmiast. Popyt na import z takich krajów jak Polska wzrósłby gwałtownie, co z pewnością przełożyłoby się na zyski hodowców i zakładów drobiarskich. W dłuższym terminie świat musiałby z pewnością przedefiniować podejście do HPAI i prawdopodobnie zaprzestać praktyk zamykania granic przed importem z państw z epizoocją grypy ptaków.

Wracamy do analizy ekspertów PKO Banku Polskiego. Wynika z niej, że polski eksport drobiu w 2022 zamknął się wolumenem 1,59 mln ton, czyli o 7,4 proc. wyższym niż przed rokiem. Lepszy wynik zapewniała odbudowa sprzedaży zagranicznej w II i III kwartale 2022 r. po spadkach w 2021 odnotowanych wskutek grypy ptaków.

Eksport na koniec 2022 nie był już tak dynamiczny (zbliżony poziom do 4 kwartału 2021), jednak pierwsze dwa miesiące 2023 przyniosły ponowne odbicie sprzedaży (+7% rok do roku) w konsekwencji wzrostu produkcji.

Na początku roku, czyli w I kwartale 2023 r. ceny drobiu w Polsce według obserwacji analityków utrzymywały się w tendencji wzrostowej – przeciętna cena skupu kurcząt wg MRiRW była wyższa o 21 proc. r/r, a indyków o 34 proc. r/r. Choć już 2 kwartale 2023 przyniesie najprawdopodobniej spadki cen w relacji rocznej.

W marcu 2023 relacja cen sprzedaży kurcząt do cen mieszanki pełnoporcjowej w relacji rocznej poprawiła się o 5 proc. r/r wskazując na poprawę opłacalności chowu. Presja kosztów pasz oraz energii nie jest już tak silna jak kilka miesięcy wcześniej.

Co dalej? Eksperci PKO dzielą się prognozami:

Oczekujemy, że przeciętna cena skupu drobiu wg GUS w 2023 będzie nieznacznie wyższa niż w 2022 (zakres zmian cen od -1%r/r do +4% r/r), podobnie jak prognozowaliśmy pod koniec 2022. Widzimy duże ryzyko obniżek cen w dalszej części roku – efekt spadków cen pasz i oczekiwanego wzrostu produkcji w UE, choć wciąż może to być relatywnie wysoki poziom cen. Wysokie ceny mięsa czerwonego mogą oddziaływać w kierunku wzrostów cen drobiu – popyt na to mięso w gospodarstwach domowych może zwiększyć się względem wołowiny i wieprzowiny

Wielkopolska Izba Rolnicza 16 maja analizowała, co wynika z rozporządzenia w sprawie zniesienia ceł dla Ukrainy. Przypomnijmy, że 9 maja w Parlamencie Europejskim odbyło się głosowanie dotyczące wydłużenia, o kolejny rok, obowiązywania zerowych ceł na produkty i towary importowane z Ukrainy.

WIR: Unijne raporty mówią, że w 2022 r. całkowity import mięsa drobiowego do UE wyniósł 163 675 ton, co oznacza wzrost o 80 proc. w porównaniu z 2021 r. Całkowity import jaj do UE wyniósł 22 233 t, co oznacza wzrost o 300 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem. Według naszych analiz rynku drobiowego, w wyniku napływu mięsa drobiowego z Ukrainy, cena skupu kurcząt rzeźnych spadła do granicy opłacalności produkcji. Należy tu dodać, że Polska jest największym unijnym producentem i eksporterem tego mięsa, a więc jego import z Ukrainy, uderza najbardziej w polskich hodowców.