Młodociani pracownicy prawa

Córka jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę i uczy się zawodu sprzedawcy w sklepie spożywczym, który znajduje się na terenie posesji właścicieli sklepu. Często się zdarza, że właścicielka sklepu żąda, żeby córka pieliła ogród, zajmowała się dzieckiem lub jej schorowanym teściem w czasie godzin praktyk. Czy jest to zgodne z prawem?
Zdecydowanie nie. Obowiązkiem pracodawcy zatrudniającego pracowników młodocianych, czyli tych w przedziale wieku od 16 do 18 lat, jest realizacja podstaw programowych kształcenia w danym zawodzie. Pracodawca nie ma prawa wymagać od młodej osoby żadnych dodatkowych prac.

Syn będący pracownikiem młodocianym otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę od pracodawcy, ale mnie o tym nie poinformował. Czy miał taki obowiązek?
Tak. Pracodawca miał obowiązek poinformowania o tym fakcie pani, jako rodzica.

Córka skończyła naukę zawodu zdając pozytywnie wymagany egzamin. Nie ukończyła jednak 18 lat. Czy w takiej sytuacji, mając już pełne kwalifikacje zawodowe do wykonywania zawodu, może być zatrudniona na podstawie umowy o pracę?
Tak. Zdany egzamin zawodowy uprawnia pani córkę do podjęcia zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Jestem pracownicą młodocianą zatrudnioną od 13 miesięcy, żeby uczyć się zawodu. Gdy okazało się, że jestem w ciąży, pracodawca stwierdził, że mi wypowie umowę, bo stracił do mnie zaufanie. Czy ma takie prawo?
Nie. Jest pani chroniona przed wypowiedzeniem umowy na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

Syn zatrudniony na podstawie umowy o pracę, żeby uczyć się zawodu został zmuszony do pracy przez 10 godzin dziennie. Pracodawca odmówił mu wypłaty wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe tłumacząc się tym, że te nadgodziny były nielegalne. Czy mógł tak zrobić?
Nie. Nawet niezgodna z prawem praca w godzinach nadliczbowych wymaga odpowiedniej rekompensaty na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

Córka jako pracownica młodociana jest zatrudniona w dużym sklepie, w którym jest dział sprzedaży alkoholu i papierosów. Zdarza się, że kierownik sklepu każe jej sprzedawać tego rodzaju artykuły. Czy jest to legalne?
Nie. Kierownik sklepu narusza przepisy dotyczące zatrudniania pracowników młodocianych, bo według przepisów nie wolno im sprzedawać tego rodzaju artykułów.

Czy pracownik młodociany może zostać zwolniony dyscyplinarnie przez pracodawcę?
Tak. Jeżeli pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia swoich obowiązków względem pracodawcy, na przykład spożywał alkohol w miejscu i w godzinach pracy, kradł produkty itp.

Do roznoszenia ulotek mojej firmy chcę zatrudnić dwie 14-latki. Czy konieczna jest zgoda ich rodziców?
- Tak. Można zatrudnić osoby poniżej 16. roku życia, jeśli ich opiekunowie prawni wyrażą na to zgodę. Powinno się też uzyskać na to pozwolenie od inspektora pracy. Dzieci niemające 16 lat mogą być za-trudnione jedynie przez pracodawców, którzy prowadzą działalność kulturalną, sportową, reklamową lub artystyczną.

Mój 16-letni syn pracuje jako cukiernik. Często jest zmuszany do pracy w nocy i w godzinach nadliczbowych. Nie dostaje za to odrębnego należnego wynagrodzenia. Czy w związku z tym może on rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym z winy pracodawcy?
Tak. Takie okoliczności mogą stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy. Zgodnie z prawem, umowę można rozwiązać w taki sposób w ciągu miesiąca od wystąpienia tych zdarzeń.

Pracodawca zatrudnia 40 pracowników, w tym też kilku młodocianych. Obecnie musi z przyczyn organizacyjno-ekonomicznych zwolnić trzech z nich. Wszyscy pracują 12 miesięcy w tym zakładzie pracy. Czy przysługuje im jednorazowa odprawa pieniężna i w jakiej wysokości?
– Tak. W opisanej sytuacji ci trzej pracownicy powinni otrzymać w dniu zakończenia okresu wypowiedzenia odprawę pieniężną w wysokości miesięcznego wynagrodzenia.

Kilkanaście lat temu byłem zatrudniony jako pracownik młodociany. Po zdaniu egzaminu rozstałem się z pracodawcą na mocy porozumienia stron. Otrzymałem świadectwo pracy. Później podjąłem pracę u innego pracodawcy, którego przepisy o wynagradzaniu przewidywały wypłatę nagrody jubileuszowej. Zapisy dotyczące jej przyznawania i wysokości stanowią, że do okresu od którego zależy prawo jak i jej wysokość wlicza się wszystkie zakończone okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Przedstawiciel kadr twierdzi, że brak podstaw prawnych do zaliczenia okresu nauki zawodu do stażu pracy wymaganego w związku z tą nagrodą. Czy ma rację?
– Nie. W opisanej sytuacji okres nauki zawodu jest też okresem zatrudnienia. W związku z czym ma wpływ na prawo do otrzymania nagrody jubileuszowej i na jej wysokość.

Moi dwaj synowie w wieku 16 i 17 lat, uczniowie liceum, przez miesiąc wakacji pracowali przy układaniu kostki brukowej. Nie podpisano z nimi żadnych umów. Na pewno nie były to tzw. prace lekkie. Obaj pracowali po 10 godzin dziennie, od poniedziałku do piątku. Mieli otrzymać według ustnych ustaleń po 10 zł. na godzinę. Gdy doszło do wypłaty wynagrodzenia, pracodawca stwierdził jednak, że nie mają ukończonych 18 lat, więc on może im wypłacić tylko wynagrodzenie określone dla pracowników młodocianych na podstawie odrębnych przepisów. Chciał im dać po 200 zł. Czy jest to zgodne z prawem?
– Pracodawca nie miał racji odnośnie do wynagrodzenia, bo werbalne ustalenia też są ważne. Ponadto doszło tu do naruszenia innych przepisów dotyczących zatrudniania osób młodocianych, a także innych ogólnych przepisów – np. brak umowy o pracę na piśmie, szkoleń bhp, badań lekarskich itp.

Chcesz skontaktować się z autorem informacji? [email protected]