Najgłupsze życzenia świąteczne i noworoczne, czyli szablonowa serdeczność z sieci

Nawet najbardziej zdawkowe życzenia w rodzaju "zdrowia, szczęścia, pomyślności" - jeśli składane są w tradycyjnej formie - wymagają odrobiny inwencji i zaangażowania. Trzeba pofatygować się do znajomej osoby i wydukać parę miłych słów. Albo chwycić za słuchawkę i powiedzieć to samo na odległość. Albo kupić kartkę okolicznościową, sklecić dwa zdania, nalepić znaczek i jeszcze znaleźć skrzynkę pocztową. Komórka z gotowymi szablonami życzeń usuwa tego typu niedogodności. Wystarczy kilka ruchów palcem na klawiaturze i za chwilę ktoś otrzymuje nasze "serdeczne życzenia". Jeśli jednak szablon "wmontowany" w telefon wydaje się przesadnym uproszczeniem, można skorzystać z niezliczonych stron internetowych oferujących "wyjątkowe" teksty.

Szczęścia, zdrowia, powodzenia
w dniu Bożego Narodzenia.
Beczki piwa, wiadra wódki,
by odgonić wszystkie smutki.
Sto całusów na dodatek,
by smaczniejszy był opłatek.

Zabrakło ci pomysłu na oryginalne życzenia? - pyta jeden z popularnych portali medialnych. - Nie wiesz co wpisać do e-kartki świątecznej do znajomych? Przygotowaliśmy trzy zestawy do wyboru - padają uspokajające słowa. Skoro szablony oferują duże wydawnictwa, to tym bardziej szansy na rynku szukają pomniejsze firmy. Serwis www.zycze.pl chwali się na przykład, że jest "najlepszym sposobem i miejscem, aby wyrazić słowami wiele pięknych rzeczy". Takie propozycje padają na podatny grunt, gdyż z inwencją nie jest u nas najlepiej. Na stronie www.smsek.org pojawiła się nawet ankieta z pytaniem: "Czy często korzystasz z gotowych życzeń". Aż 33 procent respondentów potwierdziło: "Tak - jestem mało pomysłowy". Pozostali wybrali odpowiedź: "Jak już naprawdę nie mam co wymyślić".

Mikołaja z długą brodą,
gości z procentową wodą,
kobiety gorącej w prezencie,
prostej drogi na zakręcie -
tego i wiele innego życzy...

Autorzy strony www.ale-wierszyki.dlamnie.com zachęcają: "Oto masz do dyspozycji wiele gotowych życzeń, które pomogą Ci wyrazić najskrytsze uczucia. Pamiętajmy, że warto dawać, bo to co dajemy, wraca do nas zwielokrotnione". Twórcy strony 123gotowezyczenia.prv.pl nie tylko podkreślają, że "życzenia pomagają wyrazić to, co często skrywamy głęboko w sercu", ale przypominają także internautom, iż okolicznościowe miłe słowa "są wyrazem czułości, miłości, a także szacunku". Prosta sprawa: wystarczy skopiować tekst i posłać sms-a bliskim lub znajomym. Najdalej idą autorzy strony www.7zyczen.dlamnie.com, bo oferują wierszyk, który udaje osobistą twórczość:

Świąteczny sms-ik do Ciebie wysyłam
z życzeniami, które sam wymyśliłem.
Dużo szczęścia i radości,
wielu prezentów i miłych gości życzy...

Młodzi ludzi już nie wyobrażają sobie innej formy przekazywania życzeń niż poprzez sms, choć niektórych nachodzą jeszcze wątpliwości. Na stronie zyciegwiazd.onet.pl niejaka Anka zwróciła się z pytaniem do ekspertki w dziedzinie savoir-vivre, Lisy Gutowskiej: "Co Pani myśli o życzeniach bożonarodzeniowych wysyłanych mailem lub sms-em? Czy to jest eleganckie?". Autorka książki "Kobieta z klasą" przestrzega: - Najmniej eleganckie jest odfajkowanie jednego prostego tekstu życzeń i rozesłanie jej hurtem według książki adresowej. Ktoś bliski, tak potraktowany, może się nawet poczuć dotknięty. Horrorem są "dowcipne" sms-y, od dalszych znajomych, które pikają gęsto w wigilijny wieczór".

Wesołego jajka, oj to nie ta bajka!
Przepraszam, pomyłka.
To miała być choinka!
Więc życzę prezentów,
szczęśliwych momentów,
karpia smacznego
i Nowego Roku udanego.

Ten sam problem był omawiany na stronie www.logo24.pl, gdzie zatroskany internauta podzielił się takimi rozterkami: "Słyszałem, że wysyłanie sms-ów z życzeniami zaczerpniętymi z serwisów internetowych jest pozbawione dobrego smaku. Przecież wiele z nich jest napisanych bardzo ciekawym językiem". Co na to odpowiada Adam Jarczyński, dyrektor generalny Polskiej Akademii Protokołu i Etykiety? - Trzeba pamiętać, że nasz nowatorski w formie sms może okazać się identyczny z dziesięcioma poprzednimi, które nasza koleżanka lub kolega otrzymali tego dnia. Osobiście, jeżeli jestem zmuszony wysyłać życzenia sms-em, nawiązuję do klasycznej formy. Nie korzystam z serwisów internetowych.

Zabawy do rana
ze skrzynką szampana,
tańców egzotycznych
i kochanek licznych,
marzeń spełnienia
i w przyszłym roku
do zobaczenia...

Dobrego zdania o szablonowych życzeniach nie ma także Stanisław Krajski, twórca strony www.savoir-vivre.com.pl, autor czterech książek i stu artykułów na temat dobrych manier i etykiety. W jego ocenie, "sms jest tylko pewną nową formą listu", a zatem powinien być napisany osobiście, poprawną polszczyzną, bez błędów i literówek. Zdania muszą się zaczynać dużą literą i kończyć kropką, a cały sms "bezwzględnie powinien być podpisany". Kto zna komórkowe zwyczaje, uśmiecha się pewnie z politowaniem, bo sms-y są często zaprzeczeniem tych porad: nie obowiązuje w nich ortografia, nie istnieje interpunkcja, a niemal normą jest brak podpisu, gdyż i tak wyświetla się numer nadawcy. Stanisław Krajski ubolewa: - Europa zaczęła hołdować prostactwu gdzieś w połowie lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Wraz z rozpoczęciem się epoki dominacji liberalizmu, ostatecznym odrzuceniem kultury chrześcijańskiej i chrześcijańskich zasad, przyszły czasy totalnego luzu, a więc również negacji zasad dobrego wychowania.

Bardzo dużo prezentów,
mało w życiu zakrętów,
dużo bąbelków w szampanie,
kogoś, kto zrobi śniadanie,
a na każdym kroku
szczęścia w Nowym Roku!

Można utyskiwać na upadek obyczajów, ale prawda jest taka, że ludzie od niemal dwóch stuleci próbują sobie ułatwić życie, także w składaniu życzeń czy powinszowań. Do połowy XIX wieku rzecz toczyła się starym trybem: kto chciał przekazać okolicznościowe miłe słowa, robił to osobiście lub za pomocą odręcznie napisanego listu. Jednak sir Henry Cole, pierwszy dyrektor Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie, miał tak wielu znajomych, że przed Bożym Narodzeniem w 1843 roku zamówił u znajomego malarza rysunek z wypisanymi życzeniami. Artysta John Callot Horsley namalował rodzinę wznoszącą toast, a zleceniodawca kazał obrazek powielić w drukarni w tysiącu egzemplarzy, aby mieć zapas na następne lata.

W Nowym Roku tuż po balu,
oprócz szczęścia, zdrowia, szmalu,
proś niebiosa, by Ci dały
dużo seksu i gorzały.
Do Siego Roku!

Pomysł się przyjął, ale gotowe kartoniki nadal były rozsyłane pocztą w kopertach jak listy. Dopiero w 1869 roku austriacki profesor ekonomii Emanuel Herrmann wykazał, że wprowadzenie pocztówek bez kopert pozwoli zaoszczędzić czas i papier. Dyrektor Poczty Cesarstwa Austro-Węgierskiego dał się przekonać i odrzucane wcześniej karty z miejscem na adres na odwrocie w ciągu kilku lat upowszechniły się Europie i Stanach Zjednoczonych.

Wanny szampana,
seksu do rana,
niech ciało swawoli,
a głowa nie boli,
pamięć niech nie zawodzi,
alkohol nie szkodzi
i niech spełnią się marzenia,
gdy pora roku się zmienia.

Ponad 120 lat później rewolucję w korespondencji i obyczajach spowodowały telefony komórkowe. Kiedy 3 grudnia 1992 roku Neil Papworth, pracownik firmy Vodafone w Wielkiej Brytanii, wysłał pierwszy sms, nie przypuszczał, że uruchamia cywilizacyjną lawinę. Krótka wiadomość tekstowa miała służyć operatorom raczkującej telefonii komórkowej jedynie do przekazywania klientom komunikatów o awariach czy zmianach taryf. - Po co pisać, skoro szybciej można zadzwonić? - pytali pragmatycy. Tymczasem pisanie sms-ów tak bardzo spodobało się młodym ludziom, że technologię błyskawicznie rozwinięto i dziś na całym świecie krążą miliardy krótkich wiadomości tekstowych. Przekazuje się tą drogą wszelkie informacje i komunikaty.

Ile wpadek miał Kaczyński,
ile dziewczyn miał Łyżwiński,
ile Giertych miał idei,
ile w Tusku jest nadziei
ile Lepper miał wyroków,
tyle szczęścia w Nowym Roku.

Trudno obecnie uznać za coś niezwyczajnego przesyłanie przez komórkę życzeń świątecznych, skoro sms wkracza w sferę znacznie bardziej intymną i delikatną. Firma Debrett's wydała leksykon nowoczesnych manier ("A-Z od Modern Manners"), w którym tłumaczy, że krótkie wiadomości tekstowe są zbyt bezduszne i nie nadają się na przykład do zrywania związku. Doradca etyczny wydawnictwa, Jo Bryant, przekonuje, że zakończenie relacji pomiędzy dwojgiem partnerów lub przyjaciół wymaga kontaktu twarzą w twarz.

To niby oczywistość, ale czy kilka lat temu ktoś przypuszczał, że za pomocą sms-ów będzie się składać kondolencje? Taką usługę zaproponował jeden z polskich zakładów pogrzebowych i nikogo to specjalnie nie zbulwersowało. Całkiem zatem możliwe, że pojawi się także pomysł żegnania zmarłych przez sms. Tradycjonalista zapyta pewnie z ironią: czy nieboszczyk odbierze wiadomość? Zwolennik nowoczesności odpowie jednak, że śpiewów żałobnych umarły też nie słyszy. I tak ludzkość zrobi kolejny krok w rozwoju komunikacji...

PS. Wszystkie cytowane życzenia świąteczne i noworoczne pochodzą z stron internetowych oferujących gotowe szablony.