Najważniejsze, aby robić swoje - rozmowa z Agnieszką Duczmal

Czy tworząc 45 lat temu orkiestrę zakładała Pani, że tak długo wytrwacie?
Agnieszka Duczmal: Myślę, że gdy zakładałam orkiestrę wcale nie zastanawiałam się jak długo przetrwamy. Po prostu tworzyliśmy orkiestrę, chcieliśmy grać i wcale nie myśleliśmy o latach. Młodzi ludzie nie myślą o tym. Wszystko jest „do końca świata i jeszcze dłużej” jak mówi Owsiak.

Które z momentów w życiu orkiestry były szczególnie przełomowe?
Agnieszka Duczmal:Moim zdaniem najważniejszym przełomem, takim, który otworzył nam drzwi do profesjonalizmu były konkursy Herberta von Karajana. Najpierw moje wyróżnienie na konkursie dyrygenckim, a rok później Srebrny Medal Mistrza, który otrzymaliśmy wspólnie z Orkiestrą. Przyczyniły się one do tego, że dyrektor Ośrodka Radia i Telewizji w Poznaniu Zbigniew Napierała zaproponował nam, abyśmy byli orkiestrą Radia i Telewizji. To było ważne. Były etaty dla muzyków, pieniądze na pensje i mogliśmy rzeczywiście zająć się bardzo profesjonalnym tworzeniem orkiestry.

Etaty, pieniądze. To świetnie brzmi, ale do dziś nie macie siedziby z prawdziwego zdarzenia, choć wielokrotnie o tym mówiono. Myśmy też wielokrotnie rozmawiali o tym. Nie żałuje Pani?

Agnieszka Duczmal:Byłoby pięknie gdybyśmy mieli własną siedzibę, ale jednocześnie byłoby więcej kłopotów. Wychodzę z założenia, że nie można żałować tego czego nie ma. To już minęło, nie było możliwości na realizację planów. Trzeba żyć dalej i robić swoje. Obecne miejsce bardzo dobrze służy nam do prób. Trochę je w najbliższym czasie jeszcze wyremontujemy. Koncerty wykonujemy w naszej ukochanej Auli Uniwersyteckiej. Mamy doskonałe relacje z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza. Sporadycznie gramy też w innych poznańskich salach. Nie chcemy narzekać.

Recenzje po koncertach Amadeusa zawsze były i są znakomite. Świadczy to o tym, że kondycja artystyczna zespołu jest znakomita. Ale jak wygląda jej sytuacja od strony formalnej. Na początku roku wiele mówiono o tym, że będziecie instytucją artystyczną współfinansowaną przez Polskie Radio, marszałka województwa wielkopolskiego i prezydenta miasta Poznania.
Agnieszka Duczmal:Nadal jesteśmy orkiestrą Polskiego Radia i na razie nie mamy informacji na temat kiedy nastąpi realizacja tego planu. .

Ilu muzyków przewinęło się przez Amadeusa w ciągu tych 45 lat?
Agnieszka Duczmal:Wcale nie tak dużo jakby się mogło wydawać. Dokładnej liczby nie pamiętam. Może ok. 30..

A ilu jest z pierwszego składu?
Agnieszka Duczmal:Dwóch. Kontrabasista Józef Jaroszewski oraz wiolonczelista Zygmunt Zieliński, ale większość pracuje już ładnych parę lat. Są osoby, które związały się z Amadeusem przed 30 laty, kilkoro pracuje już 25 czy 20 lat. Zespół cechuje właściwa gradacja wiekowa i wszyscy, od najmłodszego do najstarszego, tworzą jeden organizm. I o to w takim zespole chodzi.

Czy jako dyrektor jest pani dyktatorem?
Agnieszka Duczmal:I tak i nie. Sądzę, że jest to najlepszy sposób dyrektorowania , bo nie ma w nim nic sztucznego.
Przez te lata z Amadeusem występowało wielu solistów. Którzy szczególnie zapisali się w Pani pamięci?
Mogłabym wymieniać bez końca, ale z braku miejsca tradycyjnie wyróżnię wiolonczelistę Mischę Maisky'ego, kontrabasistę Gary'ego Karra czy pianistów: Marth e Argerich, Kevina Kelnera czy Ingolfa Wandera. Niezwykle cenię genialną śpiewaczkę Ewę Podleś. W nowym sezonie wykonamy w Poznaniu "Ariadnę na Naxos" Józefa Haydna z jej udziałem. Utwór ten prezentowaliśmy wspólnie na festiwalu Szlezwik Holsztajn. Zarówno Ewa Podleś jak i jej mąż pianista Jerzy Marchwiński uważają, że nasza współpraca to coś niebywałego, coś czego się nie spotyka.
Z okazji jubileuszu odbędą się w Poznaniu dwa koncerty. Na jednym z nich nie będzie Pani dyrygować, lecz zasadzie na widowni. Czy wiążą się z tym jakieś szczególne emocje? Inne od tych towarzyszących temu gdy Pani dyryguje?
Agnieszka Duczmal:Zawsze są jakieś emocje, a w tym wypadku będą podwójne, bo orkiestra będzie w pewnym sensie grała dla mnie, a dyrygować będzie moja córka Anna Duczmal-Mróz. Wystąpią z nimi soliści, których promowaliśmy gdy byli młodymi ludźmi, a teraz są dojrzałymi artystami występującymi na różnych estradach nie tylko w Polsce. A na zakończenie zabrzmi pełen humoru prezent od świetnego kompozytora Piotra Mossa, który napisał z okazji jubileuszu: "Concerti Piccoli per la Maestra". Życzył sobie, abym tego utworu słuchała, a nie dyrygowała nim. A w tym utworze wystąpią w partiach solowych wspaniali koncertmistrzowie Orkiestry.

Piotr Moss to polski kompozytor pracujący w Paryżu, z którym współpracujecie już od jakiegoś czasu. Nagraliście płytę z jego utworami. Skąd wzięła się ta współpraca?
Agnieszka Duczmal:Piotr Moss napisał wiele utworów na orkiestrę kameralną i co jakiś czas proponuje mi swoje nowe kompozycje. A my z chęcią je wykonujemy. Dzięki temu powstała płyta z jego utworami.

A czy jubileusz przyniesie kolejną waszą płytę?
Agnieszka Duczmal:W roku jubileuszowym – na przełomie roku – ukazała się kolejna w naszej radiowej serii płyta z Kwintetem fortepianowym Juliusza Zarębskiego i „Obrazkami z wystawy” Modesta Musorgskiego w moim opracowaniu, które doczekały się już wielu znakomitych recenzji. Utwór ten wykonujemy na wielu estradach nie tylko w Polsce i jest zawsze entuzjastycznie przyjmowany.

Jakie są plany Amadeusa niekoniecznie związane z jubileuszem?
Agnieszka Duczmal:Pierwszy koncert w 2014 roku odbędzie się w Poznaniu 12.stycznia. Solistką będzie niemiecka pianistka Olga Scheps. Przyszły rok będzie bogaty w rocznice śmierci i urodzin zarówno kompozytorów jak i dyrygentów. Będzie więc Koncert skrzypcowy Andrzeja Panufnika, zagramy "Metamorfozy" Ryszarda Straussa i jeden z utworów Michała Spisaka, a z Beatą Bilińską II Koncert fortepianowy Wojciecha Kilara. Powtórzymy też wspomnianą już "Ariadnę na Naxos" z Ewą Podleś, która w 2014 roku świętować będzie swój jubileusz. W marcowym koncercie melomani będą mogli usłyszeć nietypowe instrumenty jak glass harmonia i podobna do cymbałów kuna. Zagra na niej armeński wirtuoz - laureat ubiegłorocznego Konkursu Eurowizji. Odbędziemy też ciekawe tournee grając w najważniejszych salach w Niemczech od Berlina po Frankfurt nad Menem.

Czy po 45 latach pracy z orkiestrą czuje się Pani spełniona ?
Agnieszka Duczmal:I tak i nie Z jednej strony mam olbrzymią satysfakcję z pracy z niesłychanie wrażliwymi muzykami Amadeusa tworzącymi świetną atmosferę, a z którymi podczas koncertów przeżywam wspólnie najpiękniejsze chwile zapomnienia o dniu codziennym. Z drugiej strony ciągnące się przez lata dyskusje nie poparte konkretnymi decyzjami w sprawach bytowych orkiestry są bardzo męczące, utrudniają planowanie przyszłości, tworzenie planów artystycznych. Muszę zaplanować przyszły rok, a nie mam pewności jaki będzie status Orkiestry i z nim związany budżet. Ale jakoś trzeba sobie radzić co stale czynimy wespół ze znakomitym moim zastępcą – dyrektorem Piotrem Łużnym. Nie dziwi mnie już, że poznaniacy uważani są za mistrzów w „sobie radzeniu”.

Rozmawiał Marek Zaradniak

Koncerty Orkiestry Amadeus
Gala Koryfeuszy Muzyki Polskiej
Warszawa, wtorek 1 października, Studio im. Witolda Lutosławskiego, ul. Modzelewskiego 59, godzina 20, bilety: 20 zł

"Per la Maestra" -
Poznań, niedziela 6 października, Aula UAM, ul. Wieniawskiego 1, godzina 18, bilety:30-50 zł

"Per la Orchestra"
Poznań, niedziela 13 października, Aula UAM, ul. Wieniawskiego1, godzina 18, bilety; 30-50 zł

WIDZIAŁEŚ COŚ CIEKAWEGO? ZNASZ INTERESUJĄCĄ HISTORIĘ? MASZ ORYGINALNE ZDJĘCIA?
NAPISZ DO NAS NA ADRES [email protected]!