Nieruchomości: Polacy nie mieszkają u siebie

Uzyskane wyniki przedstawiają sytuację mieszkaniową Polaków jako gorszą od tej, jaka rysuje się na podstawie danych udostępnianych przez Eurostat. Według tych informacji, na 100 lokali w Polsce aż 31 nie jest zamieszkiwanych przez ich właścicieli. W grupie tej znajdują się lokale należące do gminy (np. mieszkania komunalne) lub Skarbu Państwa (np. mieszkania wojskowe lub te należące do Lasów Państwowych) czy mieszkania wynajmowane na zasadach rynkowych. Eurostat nie zalicza też lokali spółdzielczych do mieszkań zamieszkiwanych przez właścicieli.

Wśród respondentów, którzy mają własne mieszkanie 37,1 procent stanowią osoby, które kupiły je posiłkując się kredytem hipotecznym, a jedynie niecałe 2 procent osoby, które nabyły lokal z pomocą rodziny.
Można więc przyjąć, że pozostali, czyli 61 procent, są w posiadaniu mieszkań, które formalnie, czy nieformalnie, nie są obciążone długiem związanym z ich zakupem (aczkolwiek mogą być zabezpieczeniem innych kredytów). Odsetek osób posiadających własne mieszkanie rośnie wraz ze wzrostem grupy wiekowej. O ile w przypadku najmłodszej (15-24 lata) wynosi tylko 15,3 procent, to już w grupie 35-44 lata jest to ponad połowa respondentów. W najwyższej grupie (ponad 55 lat) przekracza 72 procent.

Odwrotną sytuację mamy w przypadku osób, które zadeklarowały, że nie mają własnego lokum. W najmłodszej grupie wiekowej takie osoby stanowią prawie 85 procent, a w najstarszej - nieco ponad jedną trzecią ankietowanych. Warto przy tym bliżej przyjrzeć się osobom w wieku 25-34 lata, z uwagi na to, że jest to najliczniejsza grupa w przeprowadzonym badaniu. Wśród respondentów w tym przedziale wiekowym tylko jedna trzecia (dokładnie 35 procent) zadeklarowała, że ma własne mieszkanie, a dwie trzecie (65 procent), że go nie mają. To grupa osób, które powinny już rozpocząć pracę zawodową.
Dlaczego nie mają swojego lokum? Przyczyn może być wiele - zbyt małe zarobki, brak udokumentowanego źródła dochodu, częste przeprowadzki czy po prostu młodzieńczy duch, których nie skłania do "wicia gniazda".

Wśród osób, które zadeklarowały, że nie posiadają własnego mieszkania, najliczniejszą grupę stanowią respondenci, którzy wynajmują lokum na zasadach rynkowych, czyli od innej osoby. Stanowią oni ponad połowę ankietowanych, nieposiadających własnych czterech kątów i aż jedną trzecią wszystkich badanych.

Na drugim miejscu wśród osób niemających własnego mieszkania znaleźli się respondenci mieszkający u rodziny - przeciętnie stanowili 34 procent, ale odsetek ten spada wraz z wiekiem (w grupie 55+ stanowi zaledwie 4 procent wszystkich pytanych).
Uzyskane wyniki potwierdzają wysoki wzrost liczby badanych, którzy nie mają swojego mieszkania. Nie napawa to optymizmem uwzględniając fakt, że w Polsce posiadanie własnego mieszkania jest traktowane jako zaspokojenie podstawowej potrzeby społecznej. Podobne podejście mają mieszkańcy innych krajów naszego regionu.
W Unii Europejskiej kraje biedniejsze charakteryzują się wysokim odsetkiem własności na rynku mieszkaniowym, a kraje bogatsze - mniejszym. Udział przekraczający według Eurostatu 80 procent (odsetek mieszkań zamieszkiwanych przez właścicieli w relacji do wszystkich) mają na przykład Rumunia, Bułgaria, Węgry czy Słowacja. Co ciekawe, Polska - z udziałem na poziomie 69 procent - plasuje się w grupie państw starej Unii.

Rekordzistą są tu Niemcy, gdzie tylko ponad połowa mieszkań jest zajmowanych przez właścicieli. U naszych zachodnich sąsiadów prawie 40 procent mieszkań wynajmowanych jest na zasadach rynkowych. Niski odsetek mieszkań zajmowanych przez osoby niebędące ich właścicielami w większości państw starej Unii Europejskiej wynikają niewątpliwie z wysokich cen metra kwadratowego, dobrze rozwiniętych oraz płynnych rynków najmu nieruchomości, a także bardzo dużej mobilności pracowników.