Nieznane akta z 1956 roku

"Teczka dotycząca wypadków poznańskich w dniu 28 VI 1956 roku" - taki tytuł nosi zbiór dokumentów w różowej teczce, który prezes sądu Beata Woźniak przekazała wczoraj do Archiwum Państwowego. Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, że akta odkryto podczas porządków w jednym z sejfów z dokumentacją administracyjną.

- Jestem zaskoczony, że te dokumenty przetrwały. One nie wymagały wieloletniego przechowywania i ścisłej ewidencji - wyjaśnia Henryk Krystek kierujący Archiwum Państwowym w Poznaniu. - Zbiór ten jest na tyle ciekawy, że z pewnością zainteresuje wielu badaczy - ocenia dyrektor. Zapowiedział, że AP przekaże kopię teczki do Muzeum Powstania Poznańskiego "Czerwiec 1956" oraz do oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu.

Teczka zawiera dokładne opisy (w oparciu o relacje naocznych świadków) wdarcia się demonstrantów do gmachu sądu oraz niszczenia przez nich dokumentacji. W tomie są także szczegółowe spisy strat w sądowych zbiorach.

Niewykluczone, że jeszcze nieraz usłyszymy o odnalezieniu dokumentacji z 1956 roku związanej z poznańskim protestem przeciwko władzy. Dotychczas dokładnie sprawdzono pod tym kątem głównie akta aparatu bezpieczeństwa, więzienne, wymiaru sprawiedliwości (postępowań karnych), Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz kartoteki szpitalne i cmentarne.

- W instytucjach państwowych i przedsiębiorstwach, które miały jakieś związki z wydarzeniami w Poznaniu, mogą być jeszcze inne nieznane dokumenty - uważa dr Łukasz Jastrząb, historyk zajmujący się Poznańskim Czerwcem 1956. Badając sprawę ofiar, odnalazł ciekawą dokumentacje między innymi w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w Poznaniu.

Wczoraj akta zostały przekazane archiwistom do opracowania i fachowego zabezpieczenia (mają uszkodzenia). Szerzej o zawartości dokumentów odkrytych w sądowym sejfie w jednym z najbliższych wydań "Polski Głosu Wielkopolskiego".

Tajemnice Poznańskiego Czerwca

Znaczna część dokumentów dotyczących Czerwca ’56 zaginęła lub została celowo zniszczona.
Dotychczas nie odnaleziono relacji dotyczących przebiegu wydarzeń wewnątrz gmachu Urzędu Bezpieczeństwa przy ul. Kochanowskiego. Nie wiadomo dokładnie, kto w nim wtedy przebywał, kto był uzbrojony i strzelał do demonstrantów.

Nie znaleziono dokumentacji na temat przewożenia ciał zabitych oraz wykonywania ich sekcji, która pomogłaby w zweryfikowaniu relacji o ukrywanych przez władze ofiarach. Zniknęły także dokumenty dotyczące postrzelonego w głowę obywatela Izraela. Prawdopodobnie władze zatuszowały zdarzenie, by uniknąć skandalu międzynarodowego.