Obniżka podatku VAT na żywność. Co potaniało i o ile? Sprawdzamy ceny w Biedronce i Lidlu

Obniżka podatku VAT z 5 proc. do zera obejmuje produkty takie jak mięso i ryby, produkty mleczarskie, warzywa i owoce, przetwory ze zbóż i wyroby piekarnicze, niektóre napoje (np. zawierające co najmniej 20 proc. soku owocowego lub warzywnego) czy produkty do żywienia dzieci.

Jak wygląda ta obniżka cen na konkretnych przykładach? Zazwyczaj jest to oszczędność w wysokości kilkudziesięciu groszy. W markecie Biedronka ceny poszczególnych produktów 25 stycznia wynosiły:

• Ser Edam Rycerski 135 g - 4,49 zł,
• Cytryny 1k g – 7,99 zł,
• Pomidory 1 kg – 8,99,

1 lutego było to odpowiednio: 4,28 zł, 7,61 zł i 8,56 zł.

Z kolei w Lidlu ceny wybranych produktów, 28 stycznia to:

• Jajka z wolnego wybiegu 8,39 zł,
• Pestki dyni 7,79 zł,
• Mleko Pilos 3,2 proc. 2,69 zł,

Po obniżce VAT-u to odpowiednio: 7,99 zł, 7,41 zł i 2,56 zł.

Zobacz w galerii, jak zmieniły się inne ceny:

W ostatnich tygodniach pojawiła się informacja, że sieć Biedronka, na tydzień przed wprowadzeniem zerowego VAT-u, podniosła ceny. Taką analizę opublikował ekonomista Rafał Mundry, który 23 stycznia chciał zamówić przez aplikację produkty z Biedronki i odkrył, że od 24 stycznia będą one już droższe. Np. ser żółty Edamski w plastrach 135 g kosztował odpowiednio 3,89 zł i 3,99 zł, jogurt owocowy Fruvita 400 g 1,99 zł i 2,19 zł, a musli Vitanella 1 kg 7,99 zł i 8,99 zł. Takich porównywanych produktów było ok. 30.

Sieć Biedronka taką różnicę tłumaczyła regularnymi zmianami w cyklach tygodniowych, które są normalną praktyką w handlu detalicznym.

- Żyjąc w dobie rosnącej inflacji, prowadziliśmy dłuższe niż zwykle negocjacje z wszystkimi naszymi dostawcami, aby zmiany cen wynikające z drastycznych wzrostów kosztów surowców, energii, transportu oraz akcyzy były jak najmniej odczuwalne dla naszych klientów

- mówił Grzegorz Pytko, dyrektor handlowy w sieci Biedronka

Jak komentuje prof. Jan Mikołajczyk z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, takie narzędzie marketingowe, wykorzystujące efekt psychologiczny, to przykład zabiegów, które stosowane są od lat.

- Naturalne jest, że sklepy podnoszą ceny przed promocjami, po to, żeby wykazać, że wcześniej coś kosztowało więcej (np. 25 zł), a teraz tylko 19 zł, czyli klient może "oszczędzić" 24 proc., w stosunku do pierwotnej ceny, ta technika prawie zawsze działa - mówi.

Ile na obniżce VAT-u może zaoszczędzić trzyosobowa rodzina w skali miesiąca? Na postawie paragonu z 28 stycznia za podstawowe produkty spożywcze na tydzień - dla trzech osób - na kwotę 280 zł, widzimy, że 5 proc. podatek VAT wyniósł 10 zł. W skali miesiąca daje to kwotę 40 zł, a przez sześć miesięcy obowiązywania tarczy będzie to 240 zł.

- Obniżka podatku VAT ma bardziej znaczenie psychologiczne. Ta różnica w kwotach nie jest znacząca w wymiarze "zaoszczędzonych" pieniędzy (wyrażonych w kwocie), ma natomiast znaczny potencjał zachęty psychologicznej - mówi prof. Mikołajczyk.

Jaki będzie efekt obniżenia podatku? - W krótkim okresie jestem przekonany, że ludzie dokonają zwiększonych zakupów, bo wiele towarów stanie się atrakcyjnych cenowo, w dłuższej perspektywie, nie będzie to miało znaczenia, bo konsumenci się przyzwyczają do aktualnej sytuacji - mówi prof. Mikołajczyk i dodaje: - Za pół roku, gdy po przywróceniu stawek podatek VAT wzrośnie, efekt psychologiczny będzie negatywny.