OSM Łowicz oraz Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol pod lupą UOKIK. Urząd sprawdza umowy

Od kilku miesięcy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów może badać relacje pomiędzy spółdzielnią mleczarską a jej członkami. Taką możliwość przyniosła nowelizacja ustawy o przewadze kontraktowej w grudniu 2021 r.

UOKiK przypomina, że jedno z pierwszych postępowań z zakresu przewagi kontraktowej dotyczyło relacji pomiędzy przetwórcami mleka a ich dostawcami. W 2018 r. Urząd sprawdził umowy sprzedaży, dostawy i kontraktacji. "Efektem był raport, w którym wskazaliśmy, jak powinny wyglądać uczciwe umowy oraz które praktyki mogą stanowić nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej".

Jednak organ według obowiązujących ówcześnie przepisów nie mógł ingerować w umowy między spółdzielniami a ich członkami. Przedstawił wtedy tym podmiotom swoje rekomendacje co do treści umów na dostawę mleka. Skoro jednak obowiązująca od grudnia 2021 r. nowa ustawa o przewadze kontraktowej pozwala na kontrolę relacji wewnątrzspółdzielczych, Prezes Urzędu postanowił sprawdzić, czy spółdzielcy mają zagwarantowane uczciwe zasady dostaw mleka.

- Spółdzielnie mleczarskie od 30 lat doskonale radzą sobie na rynku, notując nieprzerwany wzrost. Osiągnęły sukces i są stabilnymi partnerami dla największych sieci handlowych. Chcemy również zadbać o ich prawidłowe relacje z dostawcami mleka. Docierają do nas skargi hodowców, dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się, czy umowy stosowane przez spółdzielnie są zgodne z prawem - mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

W przesłanych przez rolników i pozyskanych przez Prezesa Urzędu z innych źródeł umowach spółdzielni mleczarskich znalazły się postanowienia zakwestionowane w raporcie z 2018 r.

Są to między innymi:

• Możliwość dowolnej zmiany cennika mleka przez odbiorcę.
• Obniżanie ceny za pełnowartościowe mleko w okresie wypowiedzenia umowy.
• Brak możliwości, na żądanie dostawcy, poddania mleka ocenie jakościowej w niezależnym laboratorium. Zanieczyszczenie mleka różnego rodzaju substancjami może decydować o natychmiastowym rozwiązaniu umowy z rolnikiem i nałożeniu na niego kary umownej, bądź obniżeniu ceny. Wobec tak dotkliwych sankcji, w umowie musi istnieć możliwość obiektywnej weryfikacji parametrów mleka przez niezależne laboratorium.
• Niejasne zasady w stosowaniu kar umownych oraz łatwość natychmiastowego rozwiązania umowy przez spółdzielnię na niedookreślonych zasadach.

- Od publikacji raportu Urzędu w 2018 roku wiadomo, jak powinny wyglądać prawidłowe umowy przetwórców mleka z dostawcami. Dlatego zachęcam spółdzielnie, które jeszcze tego nie zrobiły, do jak najszybszego dostosowania swoich umów do naszych wytycznych. Proszę jednocześnie rolników do informowania nas o nieprawidłowościach wykrytych w umowach z mleczarniami – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

W odpowiedzi na zgłoszenia rolników UOKiK prowadzi w maju 2022 roku 2 postępowania wyjaśniające. Dotyczą spółdzielni mleczarskich Mlekpol i OSM Łowicz. Na tych jednak prace się nie zakończą. W ramach monitorowania rynku mleka urząd zamierza sprawdzić umowy także innych przetwórców mleka, nie tylko tych działających w formie spółdzielni.

"Dostawców, którzy chcą zweryfikować czy ich umowy zawierają niekorzystne dla nich postanowienia, które mogą stanowić naruszenie przepisów, zachęcamy do lektury naszego raportu", przekazuje UOKiK.

Przedsiębiorca, rolnik, działający w branży rolno-spożywczej może zawiadomić urząd, jeśli duży kontrahent wykorzystuje swoją przewagę, narzucając niekorzystne dla ciebie warunki współpracy. UOKiK uruchomił formularz, który ułatwi zgłoszenie nieprawidłowości: Formularz - przewaga kontraktowa.