Pensje będą wpłacane wyłącznie na konto?

Ministerstwo Rozwoju chce zmienić kodeks pracy tak, by pracodawca musiał pracownikowi wypłacać pensję wyłącznie na konto bankowe. Obecnie, choć większość z nas w ten sposób otrzymuje wynagrodzenie, kodeks pracy gwarantuje wypłatę w żywej gotówce.

Według projektodawców ta drobna zmiana ograniczyłaby działanie szarej strefy, w której dominują rozliczenia „pod stołem”.

Według Narodowego Banku Polskiego płacę w gotówce odbiera tylko (lub aż) 13 proc. pracujących Polaków. Nowy zapis z pewnością zmniejszyłby ten odsetek. Czy jednak okazałby się skutecznym lekarstwem na pracę i płacę poza systemem?

Wojciech Kruk, prezydent Wielkopolskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, ma co do tego wątpliwości.

- To słuszne posunięcie, z duchem czasu i bez wątpienia porządkujące obrót gospodarczy, ale z działaniem bądź nie szarej strefy nie ma zupełnie nic wspólnego - twierdzi. - Kto łamie najważniejsze przepisy dotyczące zatrudnienia, płac, podatków, z całą pewnością nie zawaha się złamać przepisu niższej rangi. Nie oznacza to, że z szarą strefą nie należy walczyć. Ale sposób regulowania należności pracodawcy wobec pracownika to żadna metoda.

Zobacz też: Kiedy i jak prosić o podwyżkę?

Innego zdania jest Jarosław Lange, przewodniczący wielkopolskiej Solidarności. - Uważam, że w jakimś stopniu takie rozwiązanie może ograniczyć działanie szarej strefy - mówi Jarosław Lange. - Oczywiście trzeba mieć świadomość, że to ani panaceum, ani sposób, który sprawę załatwi. Ale zdecydowanie to krok w słusznym kierunku. Promujemy uczciwych pracodawców, którzy nie oszukują pracowników i płacą podatki. Oni na pewno zyskają, gdy ukróci się nieuczciwą konkurencję.
Czy zapis, jeśli zostanie wprowadzony do kodeksu pracy, faktycznie coś zmieni? Trudno dziś orzec. Z całą pewnością jednak zyska na tym system bankowy. 15 proc. pracujących, którzy nie mają kont bankowych, to około 2 mln osób. Jeśli będą musieli założyć rachunki bankowe, poniosą i opłaty za nie.

Jak wyliczył NBP, przeciętna opłata za konto umożliwiające wykonywanie podstawowych operacji wynosi w największych bankach około 5 zł miesięcznie. Jest co prawda możliwość zredukowania jej do zera, jednak na ogół wymaga spełnienia dodatkowych warunków (np. dokonania określonej liczby transakcji kartą płatniczą, zlecenia przelewów itp.). Trudno przypuszczać, że osoby, które dotąd z kont nie korzystały, będą w stanie je spełnić.

Kto nie ma konta?
Wbrew pozorom brak konta bankowego dotyczy całkiem znacznej grupy Polaków. Według danych Narodowego Banku Polskiego żadnego rachunku w banku nie ma około 7 milionów Polaków.

Wbrew stereotypom największą grupą osób niekorzystających z usług bankowych nie są emeryci, a osoby młode: między 18. a 34. rokiem życia. Stanowią oni 27 proc. funkcjonujących poza systemem bankowym.

Emeryci zaś to zaledwie 21 proc. tej grupy. 39 proc. nieposiadających kont deklaruje, że ma stałą pracę, 19 proc. z nich to bezrobotni, a około 9 proc. to uczniowie lub studenci. W przypadku pracujących oznacza to, że odbierają wynagrodzenie w gotówce.

Obecnie przedsiębiorcy mają obowiązek posiadania konta bankowego oraz rozliczania z jego użyciem transakcji o wartości powyżej 15 tys. euro. Małe, średnie i duże firmy muszą za pośrednictwem rachunku rozliczać także składki i podatki. Mikroprzedsiębiorcy są z tego ostatniego obowiązku zwolnieni.