Podatek od spadków i darowizn - kto płaci, a kto nie?

Podatek od spadków i darowizn
1 Bez podatku. Spadki i darowizny, nawet bardzo wysokiej wartości, przekazywane w kręgu najbliższej rodziny (czyli przez małżonka, rodziców, dziadków, dzieci, wnuków, pasierbów, ojczyma, macochę, rodzeństwo) są całkowicie zwolnione od podatku, pod warunkiem ich zgłoszenia fiskusowi.

Podatek od spadków i darowizn
2 Darowizna od teścia. Opodatkowane są natomiast spadki i darowizny od synowej, zięcia, teścia i teściowej, a także od dalszej rodziny i osób niespokrewnionych. Wysokość podatków w tych przypadkach zależy od stopnia pokrewieństwa łączącego spadkobiercę ze spadkodawcą i obdarowanego z darczyńcą.

Podatek od spadków i darowizn
3 Nie z ręki do ręki. Darowizny pieniężne trzeba przekazywać obdarowanemu na konto bankowe lub przekazem pocztowym. Jeśli tego nie zrobimy darowizna będzie opodatkowana na ogólnych zasadach.

Podatek od spadków i darowizn
4 Zgłoszenie do skarbówki. Darowizny i spadki nabyte przez członków najbliższej rodziny przekraczające 9637 zł (od jednej osoby w ciągu pięciu lat), trzeba w ciągu sześciu miesięcy zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego, w którym rozliczamy się z podatku. Przy spadku, termin na zawiadomienie naczelnika liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego jego nabycie.

Podatek od spadków i darowizn
5 Grupy spadkowe. Stopień pokrewieństwa lub jego brak decyduje o tym, w której z trzech grup podatkowych znajdzie się spadkobierca lub obdarowany. Do pierwszej należą: teściowie, synowa i zięć oraz najbliższa rodzina, której członkowie zapłacą jednak podatek tylko wtedy, gdy nie spełnią warunków zwolnienia podatkowego. Druga grupa to dalsza rodzina, np. ciotki i wujkowie. Trzecia to osoby niespokrewnione. Najniższy podatek płacą osoby zaliczone do pierwszej grupy, najwyższy te z grupy trzeciej.

Podatek od spadków i darowizn
6 Kwoty wolne od podatku. Podatek płaci się od nadwyżki spadku bądź od części darowizny przekraczającej kwotę wolną od podatku. Do każdej grupy podatkowej przypisana jest inna taka kwota. Na przykład od teścia możemy w ciągu pięciu lat, licząc od pierwszej darowizny, przyjąć bez podatku 9637 zł. W drugiej grupie podatkowej kwota wolna od podatku to 7276 zł. Jeśli więc darowizny przyjęte w trakcie pięciu lat od ciotki są niższe od tej kwoty, podatkiem nie musimy się martwić. W trzeciej grupie podatkowej kwota wolna od podatku wynosi tylko 4902 zł.

Podatek od spadków i darowizn
7 Progi podatkowe. W pierwszej grupie podatkowej stawki podatku wynoszą 3,5 i 7 proc. Im wyższa jest nadwyżka kwoty spadku czy darowizny ponad kwotę wolną od podatku, płacimy za nią wyższą stawkę. Tak samo jest w drugiej grupie podatkowej, ale tu podatek płaci się według stawek: 7, 9 i 12 proc. W trzeciej grupie stawki wynoszą 12, 16 i 20 proc. Nie wzrosły progi podatkowe, czyli kwoty, po przekroczeniu których spadek lub darowizna podlegają wyższej stawce podatku. Dla wszystkich grup progi są jednakowe: 10 278 zł i 20 556 zł.

Podatek od spadków i darowizn
8 Nie zatajajmy! Jeśli fiskus spyta nas skąd mieliśmy pieniądze na kupno auta, a my odpowiemy, że dostaliśmy darowiznę, ale zapomnieliśmy ją zgłosić i zapłacić od niej podatek, sporo na tym wykręcie stracimy. Darowizna „zapominalskich” zostanie opodatkowana nową stawką sankcyjną, która wynosi 20 proc. – niezależnie od grupy podatkowej.

Podatek od spadków i darowizn
9 Umowa darowizny. Umowę darowizny, jeżeli nie dotyczy nieruchomości lub lokalu, każdy może sporządzić samodzielnie. Powinna ona zawierać m.in.: określenie zawierających ją stron (imiona, nazwiska, adresy), przedmiot darowizny oraz jej warunki. Można też dodać informację o stopniu pokrewieństwa między darczyńcą i obdarowanym. Musi znaleźć się na niej data zawarcia umowy. Nie trzeba podpisywać jej u notariusza, aczkolwiek ten fakt zawsze podnosi jej wiarygodność.