Podlascy męczennicy. Cerkiew prawosławna kanonizowała w Zaleszanach zamordowanych w 1946 roku przez oddział Romualda Raja ps. Bury (zdjęcia)

O tym, że furmani, ofiary mordu z 31 stycznia z Puchał Starych, zostaną wpisani imiennie do grona Męczenników Chełmskich i Podlaskich, zadecydował w październiku 2019 roku Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

- Dla większej jasności wierzących co do oddawania czci modlitewnej męczenników ziemi podlaskiej – Furmanów, postanowiono wpisać Ich imiona do grona Męczenników Chełmskich i Podlaskich. Ich wychwalanie ustalić na dzień Zaleszańskiej Ikony Matki Bożej tj. ostatnią sobotę miesiąca lipca. - napisali hierarchowie.

Tego dnia przypada święto Zaleszańskiej Ikony Matki Bożej.

Czytaj też: Projekt Nasza Pamięć upamiętnia ofiary zbrodni sprzed 73 lat dokonanej przez oddział Romualda Rajsa ps. Bury [ZDJĘCIA]

To nawiązanie do tragicznych wydarzeń jakie miały miejsce w Zaleszanach w 1946 roku, kiedy to żołnierze dowodzeni przez Romualda Rajsa ps. „Bury”, podpalili wieś i dokonali bestialskiego mordu na jej mieszkańcach za to, że byli prawosławni. Oficjalnym celem pacyfikacji była eliminacja osób współpracujących z władzą komunistyczną. Zginęło wówczas 17 osób, w tym dziewięcioro dzieci. W planach „Burego” mieli umrzeć wszyscy. Podobne pacyfikacje odbyły się w innych pobliskich wsiach : Szpaki, Wólki Wyganowskiej i Zanie. Z kolei w okolicach wsi Puchały Stare zostało zamordowanych 31 furmanów, który żołnierze podziemia wykorzystywali przy transporcie.

Byli to:

• Bilewski Wasyl;
• Bondaruk Aleksander;
• Bondaruk Michał;
• Chwaszczewski Łukasz;
• Dmitruk Aleksander;
• Dmitruk Grzegorz;
• Golonko Aleksy;
• Grygoruk Wasyl;
• Grygoruk Grzegorz;
• Jakimiuk Jan;
• Jakimiuk Teodor;
• Jakuć Michał;
• Juszczuk Jan;
• Juziuczuk Aleksander;
• Kendyś Piotr;
• Kot Włodzimierz;
• Laszkiewicz Michał;
• Ławrynowicz Grzegorz;
• Ławrynowicz Jan;
• Łukaszuk Teodor;
• Maksymiuk Aleksander;
• Maksymiuk Aleksander;
• Nazaruk Nikifor;
• Niczyporuk Michał;
• Pietruczuk Grzegorz;
• Sawczuk Wasyl;
• Siemieniuk Teodor;
• Szadejko Mikołaj;
• Szewczuk Włodzimierz;
• Tadeuszuk Nikifor;
• Tarasiuk Jan.

Teraz wszystkie ofiary: furman, jak i mieszkańcy wsi zostali włączeni w poczet Męczenników Chełmskich i Podlaskich Cerkwi prawosławnej w Polsce. Uroczystości odbyły się w sobotę [25.07.2020] w Zaleszanach. Poprzedziło je całonocne czuwanie w cerkwi monasterskiej świętej Katarzyny w Zaleszanach. Uroczystościom kanonizacyjnym, po nieobecność chorego metropolity Sawy, przewodniczył arcybiskup lubelsko-chełmski - Abel. Podczas uroczystości, na które przybyli wierni za całego regionu, odczytano nazwiska wszystkich ofiar oraz poświęcono ikonę ku czci nowym męczennikom.

Sprawdź także: Romuald Rajs Bury. Rocznica mordu na Białorusinach

Romuald Rajs "Bury" w 1948 roku został aresztowany za swą działalność w podziemiu. Rozstrzelano go 31 grudnia 1948 r. W 1995 roku został zrehabilitowany, a jego rodzina otrzymała odszkodowanie, w sumie około 180 tys. zł Obecnie jest wymieniany wśród bohaterów tzw. Żołnierzy Wyklętych.

Czytaj również: Romuald Rajs Bury uczczony przez ONR Białystok w Bielsku i Hajnówce. Jego oddział dokonał pogromów

W 2005 roku Instytut Pamięci Narodowej zakończył śledztwo w sprawie mordów dokonanych na mieszkańcach okolic Bielska. Prokurator uznał, że Rajs jest winny "zbrodniom przeciwko ludności popełnionym w celu wyniszczenia części obywateli polskich z powodu ich przynależności do białoruskiej grupy narodowościowej o wyznaniu prawosławnym."

Mimo tak jasno przedstawionej opinii, rodziny pomordowanych do dziś nie otrzymały żadnej rekompensaty za śmierć swoich bliskich.

Ks. Marek Jakimiuk: Zawsze powtarzam, że powinniśmy modlić się zarówno do tragicznie zamordowanych, jak i za tych, którzy mordowali. Chrystus wybaczał bowiem wszystkim

Uniemożliwia to obecne prawo. Odszkodowania dla rodzin ofiar Burego domagał się od lat m.in. prawosławny poseł Eugeniusz Czykwin.

Stanowisko w tej sprawie zajął m.in. rząd. Negatywnie odniósł się do projektu posła. Stwierdził, że oddział "Burego", popełniając zbrodnie, nie należał do struktur państwa polskiego, więc nie ponosi ono odpowiedzialności za jego działania.

Czytaj też: To było ludobójstwo

Z posądzaniem o te zbrodnie Romualda Rajsa nie zgadzają się organizatorzy Marszy Żołnierzy Wyklętych w Hajnówce