Ponad 33 tysiące dokumentów wojennego Kalisza na płytach dvd. [FOTO]

Otwarta w miniony wtorek ekspozycja zawiera przede wszystkim oryginalne obwieszczenia niemieckich władz okupacyjnych z lat 1914-1918, w tym te najstarsze z sierpnia 1914 r., informujące o wprowadzeniu restrykcji wojennych, a potem nałożeniu kontrybucji na mieszkańców Kalisza przez majora Hermanna Preuskera.

Poza obwieszczeniami eksponowane są innego rodzaju dokumenty z tamtego czasu, np. pismo ochotniczej straży pożarnej w sprawie wsparcia finansowego przez funkcjonujący sejmik powiatu kaliskiego, pocztówki z tamtych czasów, ale także dokumenty związane z planowaną odbudową, czy konkursem Koła Architektów z 1915 r. - Część dotyczy spraw aprowizacyjnych, np. sprzedaży chleba, ale są też ciekawostki, np. zakaz łowienia ryb w Prośnie, czy nagrody za schwytanie podpalacza w Kościelnej Wsi - mówi Anna Bestian-Zając, która przygotowała ekspozycję.

Wystawa była przede wszystkim okazją do promocji niezwykłego wydawnictwa "Inwentarz zespołu akt Naczelnik Powiatu Kaliskiego 1914-1918". Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej znalazł się rys historyczny dotyczący Kalisza z lat I wojny światowej, inwentarz, czyli spis zespołu, skany 43 dokumentów polskich i niemieckich, przy czym te najciekawsze obcojęzyczne zostały przetłumaczone. Wydawnictwo zawiera także bibliografie, indeks rzeczowy z uwzględnieniem nazw miejscowości, nazw osobowych, stowarzyszeń, organizacji i instytucji.

- Akta te mają szczególne znaczenie dla Kalisza ze względu na barbarzyńskie zniszczenie miasta w sierpniu 1914 r. - uważa kierownik oddziału II Udostępniania i Opracowywania Materiałów Archiwalnych Edyta Pietrzak.

Dla wielu badaczy przeszłości jeszcze ciekawsza będzie druga część książki, która składa się z trzech płyt DVD. Znalazły się na nich wspomniany wyżej inwentarz, ale przede wszystkim komplet wymienionych w nim dokumentów, czyli zeskanowane ponad 33 tysiące stron!

- To pierwsza publikacja naszego inwentarza, na razie na płytach, ale wkrótce będzie dostępna także w internecie - wyjaśnia dr Grażyna Schlender, dyrektorka Archiwum Państwowego w Kaliszu.

Zebrany na płytach materiał dotyczy przede wszystkim organizacji i działalności urzędu powiatowego. O tym, że nie zawsze są to zwykłe, urzędowe sprawy niech świadczy pismo Naczelnika Powiatu Kalisz wysłane do pracowników szpitala miejskiego o krótkiej, ale dobitnej treści: "Niniejszym otrzymuje Pan rozkaz natychmiastowego podjęcia pracy na zajmowanym stanowisku w tutejszym szpitalu miejskim i wykonywania swoich obowiązków w terminie przewidzianym w umowie. W przypadku niepodporządkowania się temu rozkazowi, zostanie Pan aresztowany."

Jednak zawiera wiele innych interesujących dokumentów m.in. Powiatowej Kasy Komunalnej, akta policyjne z obszerną informacją na temat straży ogniowej, czy działających na terenie powiatów kaliskiego i tureckiego organizacji i cechów. Osobną grupę stanowią obwieszczenia władz niemieckich. Bardzo dużo, a może nawet najwięcej miejsca zajmują teczki dotyczące wydatków gmin na różne cele.

Dodajmy, że w ciągu minionego roku podczas przygotowań akt do digitalizacji zostały one poddane zabiegom konserwatorskim. Zniszczenia mechaniczne, takie jak przedarcia, ubytki, zagięcia zostały naprawione. Część z powodu kruchości papieru musiała zostać ręcznie odkwaszana.

- Ta publikacja ma upamiętnić 100 rocznicę zburzenia Kalisza, ale przede wszystkim jest świetnym źródłem dla badaczy regionu oraz nauczycieli historii - podkreśla dyr. Schlender.

Jeden z gości wystawy i współautor zbioru dokumentów "Katastrofa kaliska 1914" Ryszard Bieniecki podkreśla, że wystawa jest jednym z elementów projektu Kalisz-Feniks i kończy obchody 100 rocznicy zburzenia Kalisza, ale nie kończy dyskusji na temat przyczyn i przebiegu tragicznych dla miasta wypadków z sierpnia 1914 roku. Bieniecki nie ma jednak wątpliwości, że zaprezentowany "Inwentarz", a także inne okolicznościowe wydawnictwa Archiwum Państwowego, Miejskiej Biblioteki Publicznej oraz Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej posłużą badaczom historii do zgłębienia tematu. Monografia Kalisza z lat pierwszej wojny ciągle czeka na autora.

ZiemiaKaliska.com.pl Dołącz do naszej społeczności na Facebooku!