Poznań: Oni będą decydować, kto dostanie Medale Młodej Sztuki

Jak zmienia się spojrzenie na młodego twórcę w kontekście nominacji do Medalu Młodej Sztuki? Dlaczego właśnie ten młody artysta lub animator kultury otrzymuje nominację do nagrody artystycznej „Głosu Wielkopolskiego”? Co było ważne dawniej, a co jest ważne dziś? Na to pytanie odpowiadają członkowie tegorocznej kapituły Medali Młodej Sztuki.

Od 1974 roku redakcja „Głosu Wielkopolskiego” honoruje Medalami Młodej Sztuki młodych, ale mających już znaczące osiągnięcia twórców z Wielkopolski. W wielu przypadkach były i są to nazwiska, o których głośno było później nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Wszak wśród laureatów Medali Młodej Sztuki były takie postacie jak poeta, tłumacz i krytyk Stanisław Barańczak, kompozytor oraz laureat Oscara za muzykę do filmu „Marzyciel” Jan A.P. Kaczmarek, dyrygentka i założycielka Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia „Amadeus” Agnieszka Duczmal czy reżyser i pisarz Andrzej Maleszka. Czas pokazał, że były to wybory niezwykle trafne. Kto w tym roku otrzyma to prestiżowe wyróżnienie, dowiemy się 16 marca w Sali Wielkiej CK Zamek.

Agnieszka Różańska, aktorka Teatru Nowego w Poznaniu, mówi: - Pracuję z młodymi artystami i dlatego dużo wiem na temat ich twórczości. Co tu kryć, media społecznościowe bardzo pomagają, dlatego młodzi ludzie chwalą się tam swoimi osiągnięciami i planami. I dobrze, bo trzeba chwalić się tym co się tworzy, a nie tylko tym, co ma się na talerzu. I dodaje: - Lubię pracować z młodymi ludźmi i przebywać w ich towarzystwie, bo sama się od nich dużo uczę. A do Medali Młodej Sztuki zawsze zgłaszam kilka osób i szczerze powiem, że mam nosa, bo zawsze, któryś z moich kandydatów otrzymuje to wyróżnienie. Jestem dumna, że mogę być w tej kapitule. Uważam, że Medal Młodej Sztuki ma swoją wartość i dodaje skrzydeł. Nie każe spocząć na laurach. Powoduje, że dalej chce się coś robić. Za Medal Młodej Sztuki może nie ma gratyfikacji finansowej, zresztą za Oscara też nie ma, ale można się nim chwalić. Medal Młodej Sztuki, tak jak Oscar, to nobilitacja. Historia medalu jest bogata. Otrzymało je wiele osób, które dziś sporo znaczą, choć wtedy nikt nie wiedział, że będą tyle znaczyć.

Móc wyskoczyć z progu
Tymczasem reżyser Paweł Szkotak uważa, że kiedyś i dzisiaj o nominacji do Medalu Młodej Sztuki decydowały podobne wartości. Trzeba mieć talent, być rozpoznawalnym i oryginalnym. Ważny jest też wiek, nie można przekroczyć 35 roku życia. - Kiedyś wśród młodych ludzi było może więcej działań w teatrze, szczególnie offowym i alternatywnym. Dziś młodzi aktorzy realizują się na scenach repertuarowych i taka jest różnica w perspektywie wieloletniej, ale niezależnie od tego, Medale Młodej Sztuki to cenna inicjatywa, bo młodzi ludzie potrzebują promocji, tego, aby ktoś o nich usłyszał i taka jest też idea tego Medalu. Dziś rola sztuki wykracza poza wrażenia artystyczne, ale ma ona także wymiar ekonomiczny, a do tego kreuje rangę miasta oraz regionu - twierdzi Szkotak.

Zdaniem Adama Klocka, dyrygenta i wiolonczelisty oraz dyrektora Filharmonii Kaliskiej, choć świat wokół nas się zmienia, to osobowości pozostają osobowościami. - Jeśli młody człowiek, młody artysta, posiada wysoki poziom warsztatu, to niezależnie od czasu staje się rozpoznawalny. Podobnie jest też w świecie muzyków, choć konkursy się zdewaluowały. Jest ich tak wiele, a laureatów jest też tak wielu, że przestały być wyznacznikiem, bo nagroda nagrodzie nie jest równa. Często liczy się osobowość i postawa młodego człowieka. W muzyce klasycznej czy balecie, reguły się nie zmieniają. Natomiast w muzyce rozrywkowej, w sztukach audiowizualnych, a także działaniach performatywnych zawsze ważne było to, co jest awangardą i z czego da się wyłuskać coś interesującego - podkreśla Klocek.

Krytyk filmowy dr Wiesław Kot uważa, że w nominacjach do Medali Młodej Sztuki niewiele się zmieniło, bo i dawniej, i dziś, z szerokiej puli personalnej kandydatów trzeba wyłowić młode indywidualności - artystów, których osobowości obiecują więcej niż inne, rokują, że się rozwiną. - Ci ludzie są w bardzo ważnym momencie swojego życia. Już udowodnili, że coś potrafią, ale nie są znani jeszcze szerszej publiczności. Nie mają etatu na uczelni, nie znaleźli wydawcy, nie znaleźli agencji koncertowej czy wytwórni płytowej. Medal Młodej Sztuki powoduje, że wyskakują z progu. To dla nich „jump up” do kariery. Trafiają w reflektor punktowy i zostają „oświetleni”, a trzeba pamiętać, że zawody artystyczne są zawodami ryzyka. Wszystko zależy nie tylko od talentu i pracy, ale i koniunktury na danego artystę czy sztukę. Owo wyłuskanie przez kapitułę Medali Młodej Sztuki jest jak podanie ręki - zauważa Kot.

Bo liczy się odwaga i niebanalne pomysły
Z kolei Maria Taszycka z Galerii Ego mówi: W dzisiejszych czasach w dorobku twórczym młodych artystów najbardziej liczą się przede wszystkim oryginalne rozwiązania, co skutkuje wyznaczaniem nowatorskich kierunków w myśleniu i działaniu twórczym. Z podejmowaniem takich zadań zazwyczaj idą w parze odwaga, niekonwencjonalność i stosowanie niebanalnych, zaskakujących środków wyrazu.

Pomysłodawca Ery Jazzu, krytyk i publicysta muzyczny Dionizy Piątkowski mówi: - Dla artystów, a takimi są przecież nominowani do Medalu Młodej Sztuki, każde słowa uznania są najlepszą zachętą. Niezwykle ważnym jest przecież docenienie artysty i jego wizji twórczej. Medale Młodej Sztuki, w odróżnieniu od wielu innych nagród, są tutaj doskonałym atutem oraz oznaką wyróżnienia artystów, którzy najczęściej są na początku kariery.

Piątkowski zauważa, że lista laureatów Medalu jest zatem zarówno imponująca, jak i niezwykle wiarygodna. - Dzisiaj wielkie osobowości kultury mają często w swoim biogramie to nieszablonowe wyróżnienie „Głosu Wielkopolskiego”. Prestiż tego wyróżnienia jest dla młodego twórcy nie tyle rodzajem artystycznej katapulty, co momentem umiejscowienia sztuki w konkretnym kontekście kulturalnym. Laureaci to młodzi artyści, dla których często nagroda jest ambicjonalnym potwierdzeniem artystycznej drogi, a często i decyzją o rozwoju kariery. Każdego roku „wyławiane” są przez kapitułę niezwykle osobowości. Cieszę się, że ten zestaw zawsze jest imponujący i różnorodny. Co ciekawe, zarówno w przeszłości, jak i teraz, laureaci Medalu Młodej Sztuki stawali się ważnymi ambasadorami kultury Poznania i Wielkopolski - przypomina Dionizy Piątkowski.

Z pejzażu poznańskiej kultury
Przemysław Kieliszewski, dyrektor Teatru Muzycznego w Poznaniu, mówi: - Młodzi artyści wbrew pozorom bardzo potrzebują dowartościowania i docenienia ich talentu. Jeszcze kilka lat temu Medal Młodej Sztuki stanowił nagrodę za wieloletnią działalność artystyczną, natomiast obecnie może bardziej jest bodźcem do dalszego rozwoju. Wyróżnienie to potwierdza, że młoda osoba idzie w dobrym kierunku i pomimo młodego wieku została zauważona i zapamiętana przez odbiorców - tłumaczy Kieliszewski -. I dodaje: - Choć Teatr Muzyczny w Poznaniu buduje swą siłę na zespole, to wyróżnienia pojedynczych artystów są dla nas niezwykle ważne. Potwierdzają, że mamy wśród nas jednostki wybitne.
Anna Hryniewiecka, dyrektorka Centrum Kultury Zamek, zauważa, że Medale zawsze były ważnym wskazaniem ciekawych i rokujących twórców oraz ludzi kultury. Było to także rozpoznanie nowych, tworzonych przez nich zjawisk w środowisku poznańskiej kultury. Obecnie ten pejzaż jest coraz bogatszy i bardziej różnorodny. - Nagroda, jaką są Medale Młodej Sztuki pozwala wyłowić z bardzo wielu propozycji najciekawsze postaci i wskazać najbardziej rokujące trendy. To swoiste drogowskazy w tym bogatym pejzażu współczesnej poznańskiej kultury - podsumowuje dyrektorka CK Zamek.
A kontrabasista, jazzman Patryk Piąsiewicz dodaje: Medal Młodej Sztuki to przede wszystkim spojrzenie w przeszłość, budowanie świadomości miejsca i czasu, w którym tworzy młody artysta. Niezwykle ważny gest uznania wartości podejmowanych działań, które tworzą ciągłość, jedność i są jednocześnie otwarciem na nowe wartości. Ta nagroda pozwala młodemu człowiekowi być rozpoznawalnym, traktowanym poważnie w świecie, w którym status artysty jest świadomie degradowany i sprowadzany do roli zabawiacza lub indoktrynera jakiejś politycznej opcji.
Rzeczywiste poczucie wolności, które jest bazą tworzenia bierze się z szacunku do siebie samego/samej. Jest wyrazem autonomii myślenia i gotowości na podjęcie ryzyka. Wśród tegorocznych nominowanych jest wielu takich ludzi: artystów, którzy się nie boją działać naprawdę. Dla siebie i innych.

W tym roku 27-osobowa kapituła Medali Młodej Sztuki przyznała #aż 66 nominacji. O tym, kto otrzyma nagrodę przekonamy się już 16 marca!