Poznańscy eksploratorzy ze Stowarzyszenia Perkun szukają Enigmy. Na jej ślad natrafili w piwnicach Kostrzyna nad Odrą

Prace eksploracyjne w Kostrzynie nad Odrą Stowarzyszenie Perkun prowadzi od ponad 10 lat. Wszystko we współpracy z Muzeum Twierdzy Kostrzyn. Przez lata udało się już zebrać tyle eksponatów, że muzeum stworzyło z nich osobną wystawę. Wszystkie pochodzą z terenu, gdzie przed wojną było kostrzyńskie stare miasto. Później wszystko obróciło się w ruinę.

Czytaj też: Eksploratorzy odnaleźli na Mazurach wrak działa pancernego z II wojny światowej. Wśród nich był poznaniak. To unikatowe znalezisko [ZDJĘCIA]

- W lutym i marcu 1945 r. w Kostrzynie nad Odrą toczyły się ciężkie walki między Rosjanami i Niemcami. Niemcy długo utrzymywali się w twierdzy, ale sam Kostrzyn nad Odrą, wcześniej przepiękne i urokliwe miasteczko - został doszczętnie zniszczony. Dziś w miejscu starego miasta jest park

- tłumaczy Przemysław Budzich, pasjonat historii, dziennikarz Winogradzkiej Telewizji Kablowej i współtwórca kanału Eksploracyjna Grupa Filmowa na Youtubie. Wraz z eksploratorami z Perkuna, jeździ do Kostrzyna nad Odrą, by dokumentować ich odkrycia.

Budzich dodaje, że pod warstwą zieleni można odkopać bruk. Jeszcze głębiej znajdują się dobrze zachowane piwnice, dzięki którym wiemy jaki był układ dawnego starego miasta. To tam od lat Perkun prowadzi prace eksploracyjne. Do tej pory udało się znaleźć wiele cywilnych i wojskowych pamiątek - karabiny, amunicję, działka przeciwpancerne. Odkopano także szczątki z okresu II wojny światowej. Filmy dotyczące tych odkryć również można zobaczyć na Yotubie - na kanale Stowarzyszenia Eksploracji Perkun.

Zobacz:

- Przebywanie w podziemiach kostrzyńskiego starego miasta to jak wejście do kapsuły czasu. Spod gruzów wyciągamy przedmioty codziennego użytku, talerze, widelce, łyżki, butelki, lampy, świeczniki, czasem nie potrafimy powiedzieć do czego przedmiot służył. Patrząc na dekorowany element zastawy wyobrażamy sobie rodzinę siedzącą w grudniu 1944 roku przy wigilijnym stole

- zaznacza Budzich.

I dodaje: - Potem trafiamy na przedmioty z wojny – spalone karabiny, duże ilości wystrzelonych łusek, mnóstwo spalonego lub pordzewiałego oporządzenia żołnierskiego – manierki, puszki na maski przeciwgazowe, resztki mundurów, nieśmiertelniki. Zdarzają się też ludzkie kości. Natrafiliśmy na takie podczas przekopywania transzei przeciwlotniczej. Znaleźliśmy szczątki Niemców i Rosjan. Widać wtedy jak dramatyczne były walki o Twierdzę Kostrzyn.

Czytaj również: Spis powszechny w 2021 r. W Sejmie pojawił się projekt ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań. Jakie są szczegóły?

Jednak w piwnicy, do której eksploratorom udało się dostać w przeciągu ostatnich kilku tygodni, może czekać niezwykłe odkrycie. Przede wszystkim - niezwykle rzadkie.

- W piwnicy były pozostałości po aparaturze komunikacyjnej. To mogło być stanowisko łączności, może mały sztab. Wśród nadpalonych dokumentów znaleźliśmy puste radiogramy wykorzystywane tylko i wyłącznie do maszyny szyfrującej Enigma. Ona musiała tam być - wyjaśnia Budzich.

Potwierdza to Paweł Piątkiewicz, który tworzy SE Perkun wraz z Jarosławem Stróżniakiem.

- Zostało to potwierdzone przez specjalistę z powstającego w Poznaniu Muzeum Enigmy. My także to zidentyfikowaliśmy. Nie ma wątpliwości - to blankiety do tej maszyny. Nie były produkowane i wykorzystywane do żadnej innej - mówi Piątkiewicz.

Hipotez co do tego, czy w piwnicy znajdzie się Enigma, bądź choćby jej części, jest wiele. Mogła ona zostać stamtąd zabrana, zniszczona (taki obowiązek miał jej operator w razie zagrożenia), albo nadal leży i czeka na odkrycie.

- W ostatnim czasie prace trochę zwolniły. Wszystko dlatego, że jest niebezpieczeństwo zawalenia się stropu. Praca z łopatą na nic się tutaj nie zda. Współpracujemy z muzeum, żeby odkopać pozostałą część piwnicy koparką - tłumaczy Paweł Piątkiewicz.

Jak dodaje - nie wiadomo co jest za załomem. Możliwe, że pusta przestrzeń. Jeśli tak to Enigma może tam leżeć nawet w nienaruszonym stanie - zamknięta w skrzyni. Nawet odnalezienie jej szczątków będzie sukcesem. Eksploratorzy wiedzą na jakie części zwrócić uwagę.

- W 1945 roku żołnierze niemieccy stąd uciekali. Mało prawdopodobne, by któryś z nich narażał się i uciekał z walizką. Stąd wierzymy, że znajdziemy Enigmę

- podkreśla Piątkiewicz.

Jeśli tak się stanie, znalezisko na pewno wzbudzi sensację. Jego potwierdzenie to najpewniej kwestia tygodni. Prace ruszą, gdy będą pieniądze niezbędne na sfinansowanie pracy koparki przez kilka dni. Ekipa Perkuna myśli o crowdfundingu i zbiórce internetowej np. za pomocą platformy Patronite.

Przypomnijmy, że w ciągu dwóch lat w Poznaniu ma powstać bardzo nowoczesne Centrum Szyfrów Enigma. To inicjatywa upamiętniająca trzech naukowców: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego - absolwentów Uniwersytetu Poznańskiego, którzy złamali kod Enigmy. Niebawem zakończy się przetarg, który wyłoni wykonawcę muzeum. Zostanie uruchomione w dawnym budynku Collegium Historicum przy ul. Święty Marcin 78.

Zobacz zdjęcia z eksploracji w Kostrzynie nad Odrą:

Zobacz też: