Ranking 15 najczęściej popełnianych błędów językowych w internecie w 2022 roku

To, że polszczyzna jest trudna, przyznają nawet sami językoznawcy. Język polski zastawia pułapki zarówno na rodaków, jak i obcokrajowców. Wydawałoby się, że jeśli posługujemy się ojczystym językiem od urodzenia, przyswajamy zasady pisowni, odmiany czy konstrukcji zdań w szkole, nie powinniśmy mieć z nim problemu. A jednak!

Obecnie coraz mniejszą wagę przykładamy do poprawności językowej, piszemy i mówimy niedbale, mało estetycznie, posługujemy się skrótami myślowymi. Błędy językowe są już tak powszechne, że nierzadko popełniamy je nieświadomie. Należą do nich nie tylko błędy ortograficzne i interpunkcyjne, ale też składniowe, stylistyczne, fonetyczne, fleksyjne i leksykalne.

Marka Nadwyraz.com przy współudziale serwisu Polszczyzna.pl po raz piąty przygotowali raport 100 najczęstszych błędów językowych popełnionych przez internautów. W 2022 roku publikowano 10 316 błędów dziennie. To błąd co 8 sekund!

- Systematyczne poddawanie analizie negatywnego zjawiska, jakim jest niepoprawne posługiwanie się językiem polskim w przestrzeni internetowej, pozwala na wykrycie źródeł błędów i częstotliwości ich występowania, a także umożliwia wysnucie wniosków, czy problem się nasila. A to pierwszy krok, by podjąć skuteczne działania mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się negatywnych nawyków językowych – podkreślają twórcy raportu.

W roku 2022 internauci popełnili 3,8 mln błędów językowych. Dobra wiadomość jest taka, że jest to najniższy wynik corocznego raportu. W pierwszym badaniu dotyczącym roku 2018 liczba błędów wynosiła blisko 4 mln, w 2019 roku - 4,4 mln. W 2020 roku ten wynik był najwyższy – odnotowano 5,2 mln błędów językowych. W roku 2021 było ich 5,1 mln. Widać zatem, że tendencja ma się ku spadkowi.

Raport został przygotowany na podstawie analizy danych za 2022 rok. Dane pozyskano przy użyciu profesjonalnego narzędzia do monitoringu internetu SentiOne oraz monitoringu własnego. Monitoring bazował na puli słów kluczowych - wytypowanych błędach językowych w wielu konfiguracjach (odmienionych przez przypadki, z polskimi znakami oraz bez nich). Słowa kluczowe zostały przygotowane przez serwis Polszczyzna.pl oraz stronę na portalu Facebook o nazwie Poprawna Polszczyzna w niezależnej wielomiesięcznej analizie (monitoring własny oraz ankietowanie czytelników serwisu). Pozwoliło to na wytypowanie kilkuset błędów językowych, które zostały poddane szczególnemu monitoringowi internetowemu.

Analiza dotyczyła 158 błędów językowych w różnych konfiguracjach i obejmowała 12 miesięcy. Łączna liczba otrzymanych i przeanalizowanych danych wyniosła 3 765 252. Materiał do analizy zaczerpnięto z następujących źródeł: Facebook, YouTube, TikTok, Wykop, Instagram, Twitter, fora dyskusyjne, blogi, portale internetowe oraz recenzje.

Jak podkreślają twórcy, raport ma charakter poglądowy (nie naukowy), dane mogą być ograniczone lub niepełne i są uzależnione od funkcjonowania narzędzia do monitoringu i ograniczeń wynikających z dostępności treści poddawanych analizie w danym źródle (serwisie internetowym).

Językoznawcy przeanalizowali, że ponad połowa błędów językowych popełnionych w przestrzeni internetowej w 2022 roku, pochodzi z Facebooka. Na drugim miejscu źródłem błędów jest Twitter (20,3 proc.), a na trzecim – portale internetowe (15,5 proc.).

Biorąc pod uwagę kategorie, aż 80 procent popełnianych błędów językowych należy do błędów ortograficznych. 12,6 procent stanowią błędy leksykalne, 4,7 proc. - składniowe, 2,8 proc. - fleksyjne.

- Wszystkich wynotowanych błędów popełnianych w polskim internecie jest 158, ale jak co roku przyglądamy się bliżej 15 najczęściej występującym. Aż 12 z nich to błędy ortograficzne – przyznają organizatorzy raportu.

Raport poświęcony najczęściej popełnianym błędom w internecie za rok 2022 pokazał, że działania mające na celu monitorowanie niepoprawnych form językowych, konsekwentne propagowanie poprawnych oraz prowadzenie wielu równoległych działań przynoszą pożądane efekty! Jeszcze nigdy w historii niniejszego raportu łączna liczba wszystkich błędów nie była tak niska, choć rok 2020 zdawał się wieszczyć językowy armagedon. W 2022 niepoprawnych form było o ponad 1,3 mln mniej niż w roku 2021! To ogromny spadek, który napawa optymizmem i daje nadzieję, że rośnie świadomość językowa polskich internautów. Wierzymy, że niniejszy raport oraz szereg prowadzonych inicjatyw (promowanie polszczyzny poprzez modę przez Nadwyraz.com, tworzenie unikalnych treści przez serwis Polszczyzna.pl) przyczyniają się w znacznym stopniu do poprawy jakości polszczyzny w internecie.
Zauważyć jednak należy nieustające problemy z ortografią. Tego typu błędy od lat stanowią szczyt zestawienia (w roku 2022 aż 80% zebranego materiału badawczego). Warto dodać, że problem dotyczy wciąż tych samych wyrazów i reguł ortograficznych, a przewaga błędów ortograficznych nad błędami w innych kategoriach jest znacząca: błędów leksykalnych było 12,6%. Wśród nich dominują pleonazmy. Fleksyjne stanowiły zaledwie 4,7%, a składniowe tylko 2,8%.
Najważniejszym wnioskiem, jaki nasuwa się po analizie powyższych danych, jest potrzeba nacisku na nauczanie ortografii w szkołach podstawowych, a także wyrobienie nawyku korzystania ze słowników ortograficznych, również u osób dorosłych. Nie można przecież dopuścić do sytuacji, że myśleć i pisać będą za nas komunikatory i inne programy.
Refleksje budzi również główne źródło błędów pojawiających się w polskojęzycznym internecie w 2022 roku. Ponad połowa niepoprawnych form pochodzi z portalu społecznościowego Facebook. Jest to wskazówka, że warto udostępniać tam posty o charakterze edukacyjnym. I choć facebookowe publikacje żyją krótko, ich zasięg potrafi być niewiarygodny – jeden post może dotrzeć do milionów użytkowników. Warto więc zamieszczać linki odsyłające do ciekawych stron poświęconych językowi polskiemu lub udostępniać grafiki dotyczące poprawnych form. Wbrew pozorom takie działania w wirtualnym miejscu, które generuje miliony błędów, stanowić mogą przeciwwagę i okazać się bardzo skuteczne. Aby nie popełniać wciąż tych samych błędów, można śledzić na bieżąco twórców internetowych w mediach społecznościowych, którzy szerzą wzorcową polszczyznę.
Raport za 2022 rok dał nadzieję na powolne upowszechnianie się kultury języka wśród polskich internautów. Błędów w internecie ubywa, znamy ich główne źródło i wiemy już, gdzie i w jaki sposób należy podjąć skuteczne działania, aby zwalczać rażące błędy językowe. Jeśli każdy Czytelnik tego raportu polubi, zaobserwuje i udostępni profile poświęcone poprawnej polszczyźnie, siła tego oddziaływania będzie rażąca. Każdy z nas jest bowiem odpowiedzialny za jakość języka ojczystego. Może warto zacząć już dziś?

PEŁNY RAPORT 100 NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANYCH BŁĘDÓW JĘZYKOWYCH W INTRNECIE W 2022 ROKU