„Reha for the Blind in Poland”. Sytuacja niewidomych w przestrzeni publicznej w Poznaniu

Fundacja Szansa dla Niewidomych obchodzi jubileusz 30-lecia. Z tej okazji przygotowano konferencję „Reha for the Blind in Poland”, podczas której opowiedziano o sytuacji osób niewidomych i niedowidzących. Pierwszego dnia poruszone zostały tematy z zakresu innowacji w dziedzinie niwelowania skutków niepełnosprawności wzroku, dostępności obiektów użyteczności publicznej, kultury oraz edukacji.

Marek Kalbarczyk, przewodniczący Rady Fundatorów Fundacji Szansa dla Niewidomych opowiedział o problemach, z którymi osoby niewidome spotykają się na co dzień.

- Dostępność to jeszcze za mało. Nie ma dostępności bez nowoczesności

- powiedział Kalbarczyk.

Przewodniczący zwrócił także uwagę na to, że co raz więcej osób niewidomych i niedowidzących korzysta z pomocy, ale ta pomoc nie jest jeszcze dostępna dla wszystkich. Żeby pomoc była realna, powinna być obecna we wszelkich instytuacjach - w sklepach, urzędach, szkołach, na uczelniach, itd.

W wydarzeniu wzięła udział Zofia Starikiewicz – zastępczyni dyrektora Centrum Kultury ZAMEK i Anna Gruszecka – dyrektorka Biblioteki Raczyńskich, które tłumaczyły, jakie działania podejmowane są w obu miejscach.

W Centrum Kultury Zamek, mimo wieku budynku, wprowadzono szereg udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami. Zabytek, w swoim pierwotnym kształcie był całkowicie niedostępny dla osób z trudnościami w poruszaniu się, głuchych i z problemami wzrokowymi. W nowym projekcie wprowadzono więc windy i platformy.

- Dostępność dla osób z niepełnosprawnościami to nie tylko pieniądze, świadomość również jest istotna. Zdajemy sobie sprawę, że z biegiem czasu, niektóre elementy są przestarzałe. Przełomem jest zespół dostępności analizujący kompetencje i możliwości oraz podpowiadający, co można jeszcze zrobić - tłumaczyła Zofia Starikiewicz.

To jednak nie koniec, w Zamku zamontowane są poręcze, ale na przyszłość zaplanowano budowę solidnego podjazdu. Skupiono się na zwiększeniu kontrastu kolorystycznego dla osób niedowidzących. Regularnie wyświetlane są także filmy z audioeskrypcją, dostępne jest także 50 sztuk słuchawek z audiodeskrypcją do innych filmów. Odwiedzający mają także możliwość zwiedzania wystaw z dotykowymi obiektami i objaśnieniami zapisanymi alfabetem Braille'a. Do tej pory jedna z wind została wyposażona w system głośnomówiący informujący tym, co znajduje się na poszczególnych piętrach. Do końca roku podobne systemy będą zamontowane w jeszcze dwóch windach.

Obecnie, tuż przy wejściu wyświetlane są komunikaty w Polskim Języku Migowym (PJM). CK Zamek dąży także do tego, by w kasie również znalazła się osoba posługująca się PJM.

Anna Gruszecka – dyrektorka Biblioteki Raczyńskich wskazała na szereg udogodnień i ofertę przygotowaną przez bibliotekę. Na miejscu dostępne są 502 tomy książek napisanych alfabetem Braille'a, książki dla osób słabowidzących dużą czcionką, audiobooki, książki cyfrowe, a nawet „czytaki” do odtwarzania audiobooków. Dla chętnych przygotowano także auto-lektora, monitora i drukarkę do alfabetu Braille'a i przenośną lupę elektroniczną dla niedowidzących.

Według zapowiedzi, poza już zamontowanymi wypustkami prowadzącymi do poszczególnych miejsc, tablicami tyflograficznymi, itd. w budynku mają zostać zamontowane kolejne specjalistyczne urządzenia. Biblioteka jednak nie informuje jeszcze o szczegółach przedsięwzięcia.

Prof. dr hab. n. med. Marcin Stopa – kierownik Katedry Chorób Oczu i Optometrii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu opowiedział zgromadzonym o terapii genowej we wrodzonych dystrofiach siatkówki. Operacja tą metodą została po raz pierwszy w Polsce została przeprowadzona w Poznaniu.

Lekarze, ze względu na ograniczenia pandemiczne zostali przeszkoleni za pomocą specjalistycznych okularów 3D przez jeden z francuskich szpitali. Przed leczeniem pacjent potrafił tylko ocenić czy wokół niego jest jasno, czy ciemno. Po 14 dniach od podania pionierskiego leku, mężczyzna potrafił odczytać największe litery z tablicy okulistycznej. Teraz może sam się poruszać i wykonywać czynności, które wcześniej były dla niego niedostępne. To daje ogromną nadzieję dla pacjentów z problemami ze wzrokiem.

Niestety medycyna nie jest jeszcze na poziomie, który pozwalały na leczenie każdego przypadku, dlatego działalność takich miejsc, jak np. ośrodek dla dzieci niewidomych w Owińskach jest niezbędna. Maria Kaliszan-Kaźmierczak ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych im. Synów Pułku w Owińskach podkreśla, że konieczne są nowe rozwiązania.

Nauczycielka przypomniała o trzech grach edukacyjnych stworzonych na potrzeby osób niedowidzących i niewidzących. Mowa tutaj o grze karcianej uczącej m.in. figur geometrycznych, specjalnym bingo uczącym matematyki, czy kalendarza angażującego zmysł słuchu i węchu, a przy okazji uczącego matematyki i opowiadającego o życiorysach ważnych postaci.

Mówiące szachy, interaktywny globus i klawiatura do alfabetu Braille'a to tylko początek. Specjaliści regularnie pracują nad formami aktywizacji dla niewidomych. Niestety koszt np. szachów to wydatek rzędu od 4 do 6 tysięcy złotych. Mało kto więc może sobie na to pozwolić. Inwestycje tego typu pokazują jednak, że takie urządzenia istnieją i mogą być obecne w życiu osób z niepełnosprawnościami.

We wtorek odbyła się także uroczysta gala wręczenia nagród w Konkursie IDOL 2021, na koniec wyświetlono film z audiodeskrypcją w Kinie Pałacowym.

Konferencja będzie trwała również 1 września, o godz. 12 w auli Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu przy ulicy Ratajczaka 5.

Spotkanie jest realizowane w ramach projektu „Wielkie Spotkanie Niewidomych, Słabowidzących i Wszystkich Niepełnosprawnych – REHA FOR THE BLIND® IN POLAND 2021”, nad którym Głos Wielkopolski ma patronat medialny.