Rolnik aktywny zawodowo, czyli kto? Tak ARiMR to sprawdzi. Kto nie może dostać unijnych dopłat?

Tak zwane kryterium rolnika aktywnego zawodowo nie jest niczym nowym, nowe są jednak niektóre z wymogów, część doprecyzowano w przepisach obowiązujących od 2023 roku.

Na 2 tygodnie przed rozpoczęciem naboru wniosków o dopłaty bezpośrednie, ministerstwo rolnictwa opublikowało i skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia, który określa szczegółowe warunki i tryb przyznawania i wypłaty pieniędzy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Wytyczne dotyczą:

• podstawowego wsparcia dochodów,
• płatności redystrybucyjnej,
• płatności dla młodych
• rolników,
• płatności związanych z produkcją,
• przejściowego wsparcia krajowego.

Aby dostać w 2023 roku dopłaty, trzeba stosować zasady warunkowości oraz trzeba kryterium rolnika aktywnego zawodowo, czyli, jak tłumaczy ARiMR, być w poprzednim roku beneficjentem płatności bezpośrednich nieprzekraczających kwoty 5 tys. euro.

W uzasadnieniu do projektu czytamy, że mając na uwadze wcześniejsze doświadczenia z praktycznego stosowania rozwiązań prawnych dotyczących rolnika aktywnego zawodowo, zaproponowano doprecyzowanie rodzajów działalności negatywnej wykluczających z płatności bezpośrednich.

Pojawiają się również dodatkowe regulacje, z uwagi na unijny wymóg badania, czy rolnik ubiegający się o płatności bezpośrednie jest powiązany z innymi podmiotami oraz czy jeden z tych podmiotów (w tym sam rolnik) prowadzi działalność wykluczającą.

Zgodnie z interpretacją Komisji Europejskiej przy ustalaniu, czy rolnik ubiegający się o płatności bezpośrednie prowadzi działalność wykluczającą, państwo członkowskie powinno również ocenić, czy nie jest on powiązany z innymi podmiotami oraz czy jeden z tych podmiotów nie prowadzi działalności z listy negatywnej.

Jeżeli tak, należy domniemywać, że wnioskodawca jest „rolnikiem nieaktywnym zawodowo” i w celu otrzymania płatności musi wykazać, że jego działalność rolnicza nie ma charakteru marginalnego.

W rozporządzeniu określono katalog dowodów oraz listę rejestrów urzędowych potwierdzających uznanie rolnika za aktywnego zawodowo w przypadku ubiegania się o płatności bezpośrednie.

Konieczność wskazania takich dowodów wynika z art. 24 pkt 2 ustawy, zgodnie z którą pomocy nie przyznaje się rolnikowi, który zarządza portami lotniczymi, administruje wodociągami lub stałymi terenami sportowymi lub rekreacyjnymi lub świadczy usługi przewozu kolejowego lub usługi w zakresie obrotu nieruchomościami, chyba że udokumentuje on, że:

• przychód tego rolnika z działalności rolniczej stanowi co najmniej 1/3 całego przychodu lub
• kwota płatności bezpośrednich przysługujących temu rolnikowi za dany rok wynosi co najmniej 5% całości przychodów z działalności pozarolniczej.

Z płatności bezpośrednich wykluczone są „automatycznie” podmioty::

• administrujące portami lotniczymi
• administrujące wodociągami
• administrujące trwałymi terenami sportowymi i rekreacyjnymi
• świadczące usługi przewozu kolejowego
• świadczące usługi w zakresie obrotu nieruchomościami

których wysokość płatności bezpośrednich przekracza równowartość w złotych kwoty 5 000 euro.

W Polskiej Klasyfikacji Działalności są to kody: 68.10.Z, 68.31.Z, 49.10.Z, 49.20.Z, 49.31.Z, 68.32.Z, 93.11.Z, 93.2, 52.23.Z, 36.00.Z.

Zgodnie z art. 24 pkt 1 ustawy rolnika z tzw. listy negatywnej, który jednocześnie otrzymał płatności bezpośrednie wyższe niż równowartość w złotych kwoty 5 000 euro, uważa się za aktywnego zawodowo, jeżeli działalność rolnicza jest jego działalnością przeważającą, co wynika z danych zawartych w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, Krajowym Rejestrze Sądowym lub dokumentów z REGON.

Dalej w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia jego autorzy wyjaśniają, że do weryfikacji czy przychód rolnika z działalności rolniczej stanowi co najmniej 1/3 całego przychodu lub czy roczna kwota płatności bezpośrednich stanowi co najmniej 5% całości przychodów uzyskanych przez rolnika z działalności pozarolniczej, niezbędne jest posiadanie przez ARiMR informacji o wysokości wszystkich przychodów uzyskanych przez rolnika, z uwzględnieniem również przychodów z działalności pozarolniczej.

Zaproponowana lista dowodów została opracowana w taki sposób, aby zapewnić uzyskanie wszystkich informacji niezbędnych do ustalenia, czy rolnik jest aktywny zawodowo, czyli na podstawie danych z zaświadczenia właściwego organu podatkowego o przychodach z działalności pozarolniczej, faktur lub innych równoważnych dowodów potwierdzających sprzedaż produktów rolnych oraz informacji posiadanych przez Agencję w zakresie wysokości uzyskanego wsparcia w ramach środków wspólnej polityki rolnej będzie możliwe obliczenie wszystkich wielkości, które są potrzebne do weryfikacji warunków, o których mowa w art. 24 pkt 2 ustawy.

Szczegółowe aktualne wytyczne publikuje ARiMR: Rolnik aktywny zawodowo

Źrodło: RCL