Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Rzeźby plenerowe w Poznaniu. Co z zapomnianymi pomnikami z PRL-u?

Paulina Rezmer
Zabawa w Teatr, Jerzy Sobociński, os. Lecha
Zabawa w Teatr, Jerzy Sobociński, os. Lecha Poznańska Rzeźba Plenerowa
"Rodzina" Heleny Ertel-Jakubowskiej jest pokancerowana, a w klatce piersiowej jednej z postaci zieje betonowa rana. Rzeźby, które w czasach PRL-u zdobiły poznańskie osiedla dziś niszczeją zapomniane, powoli znikają z parków.

- Przykro patrzeć, jak niszczeją czterdziestoletnie zabytki - żali się Anna Krzymańska, rzeźbiarka, laureatka wielu nagród, w tym Artystycznej Nagrody Miasta Poznania. - Temat renowacji poruszałam wielokrotnie, bez efektu. Miasto twierdzi, że nie ma pieniędzy na odnowę rzeźb z czasów RPL-u. A szkoda, bo na poznańskich osiedlach stoją prace cenionych na całym świecie artystów: Sobocińskiego, Kaliszana, Wojtowicza - wylicza.

ZOBACZ TEŻ: Rzeźba z PRL-u już nie straszy na Dębcu

Krzymańską poznaniacy znają jako autorkę "Pawia" w parku Marcinkowskiego przy al. Niepodległości. - Powstała w 1961 roku z betonu, ale z czasem zaczęła się kruszyć - tłumaczy artystka. Siedem lat temu, przy finansowym wsparciu Zarządu Zieleni Miejskiej, "Paw" został na nowo odlany z brązu. - Chciałam, by te działania rozszerzono na pozostałe prace, ale do dziś nic z tego nie wyszło - mówi.

I tak na os. Jagiellońskim niszczeje jej rzeźba "W przestrzeni". Podczas prac ziemnych została wyrwana z fundamentem i nie wróciła na miejsce. Podobnie jak "Łucznik", który od 1972 roku zdobił os. Piastowskie. - Kilka lat temu odrestaurowałem go na prośbę spółdzielni, po czym pomnik zniknął - wspomina autor Benedykt Kasznia.

Nie wiadomo, ile rzeźb plenerowych znajdowało się na osiedlach Poznania w czasach PRL-u, bo nie ma kompleksowej dokumentacji.

- Pod naszą opieką są trzy rzeźby: "W tańcu" Krystyny Spisak-Madejczyk, "Dziewczynka z misiem" Zofii Ulatowskiej-Gosławskiej i "Lot" Jerzego Sobocińskiego. Dwa lata temu został odmalowane - mówi Iwona Ossowska z SM Osiedle Młodych.

Nawet jeśli znany jest właściciel prac, nie zawsze da się je odnowić. - Chcieliśmy odrestaurować rzeźbę przy ul. Wiklinowej - mówi Ewa Parzych, prezes Dębieckiej Spółdzielni Mieszkaniowej. - Otrzymaliśmy jednak od mieszkańców wniosek o jej usunięcie.

Głównym argumentem była troska o bezpieczeństwo dzieci bawiących się w pobliżu dzieła nieznanego autora. Ale zaważyły też względy estetyczne. Okoliczni mieszkańcy nazywali ją "bohomazem". - To niedopuszczalne - stwierdza plastyk miejski Piotr Libicki. - Trzeba zwrócić uwagę mieszkańców na wartość prac z lat 60. i 70. W przeciwieństwie do dzisiejszych, obciążonych ideologicznie rzeźb plenerowych, miały one za zadanie humanizować przestrzeń - tłumaczy. - Pomniki przedstawiające rodziny, bawiące się dzieci czy mityczne postaci kojarzyły się pozytywnie. Tak może być również i dzisiaj. Przyjemniej spędza się czas w krajobrazie, w którym coś się dzieje, niż przy bloku z wielkiej płyty - podkreśla Libicki.

Jak mówią rzeźbiarze, na remont jednego pomnika potrzeba od kilkuset do nawet 3 tys. złotych. O fundusze na renowacje prac na terenie Chartowa i Rataj i opisanie ich tabliczkami z nazwiskami twórców w przyszłym roku postarają się twórcy strony Poznańska Rzeźba Plenerowa. - Gromadzimy zdjęcia i informacje o twórcach - mówi Piotr Stawiak. - W przyszłym roku zamierzamy wystąpić z wnioskiem o pieniądze na remont - kończy współautor strony.

W piątek po ukazaniu się artykułu w papierowym wydaniu "Głosu Wielkopolskiego" dowiedzieliśmy się, że w 2014 r. zostały odnowione, oczyszczone oraz w niektórych elementach uzupełnione trzy rzeźby. Jak informuje Spółdzielnia Mieszkaniowa Osiedle Młodych są to: Pomnik Wędkarz - przy ul. Piłsudskiego na wysokości rynku na os. Jagiellońskim, rzeźba - od ul. Zamenhofa przy budynku nr 62-66 na os. Jagiellońskim, rzeźba - na os. Jagiellońskim przy budynkach 31-41.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Rzeźby plenerowe w Poznaniu. Co z zapomnianymi pomnikami z PRL-u? - Głos Wielkopolski

Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski