Skąd się wzięło Halloween? - historia, tradycje, znaczenie. Jest też chrześcijańska altenrantywa

Nazwa Halloween to skrót od "All Hallow’s Evening", czyli nocy przed Dniem Wszystkich Świętych. Z czasem opuszczono pierwszy człon All, a Hallow Even połączono do Hallowe'en.

Halloween wypada w wigilię Wszystkich Świętych, czyli 31 października. W tym roku jest to poniedziałek. Dla wielu z nas to okazja do dobrej zabawy oraz zaproszenia znajomych. W tym czasie można stworzyć mroczne, fantazyjne przebranie i postawić kilka dyń przed drzwi naszego domu. Jednak nie dla wszystkich te obrzędy się podobają i uważają, że to święto diabła i szatana.

Święto, które przybyło do nas z USA, wcale stamtąd się nie wywodzi. Jego pochodzenie nie jest jednak do końca nam znane. Najprawdopodobniej pochodzi z obrzędu celtów, którzy zamieszkiwali tereny dzisiejszej Anglii, Irlandii, Szkocji, Walii oraz północnej Francji.
Podczas obrządku zwanego Samhain żegnano lato, aby powitać zimę. Wierzono, że w tym dniu zaciera się granica między światem żywych i światem umarłych. Duchy zmarłych zstępowały na ziemię do swoich ziemskich domów w poszukiwaniu ciepłego schronienia.

Uważano, że złe demony, z bogiem śmierci Samhainem na czele, przychodziły w tym czasie na ziemię i należy ich unikać. Aby je odpędzić zakładano przerażające kostiumy. Jednym z najstarszych sposobów obrony przed złem, było wydłubywanie w dużych warzywach, strasznych twarzy i umieszczanie w ich wnętrzu świecy.

Dobre duchy były mile widziane. Przed domami stawiano im żywność, oraz gaszono wszystkie światła. Dodatkowo otwierano drzwi oraz okna, aby mogły ogrzać się we wnętrzu domostw.

Znakiem rozpoznawczym święta Samhain, było tworzenie ognisk. Palono w nich ofiary dla Bogów. Do ognia trafiały owoce, warzywa oraz lano najmocniejsze alkohole. Po zakończeniu ceremonii były gaszone, zasypywane oraz oznaczane jako święte miejsca.

Halloween na świecie ma wiele tradycji, najczęściej uczestnicy zabaw tworzą straszne kreacje. Przebierają się za potwory, duchy, wilkołaki, czarownice i wiele innych ciekawych oraz przerażających stworów. Ozdabiają domy przy użyciu dyń oraz pajęczyn.

Główną atrakcją tego święta jest zabawa - „cukierek albo psikus”. Poprzebierane dzieci chodząc po okolicznych domach, pukają w drzwi i czekają, aż sąsiad obdaruje ich cukierkiem. Jeśli ktoś nie da im słodyczy, czeka go psikus.

Zabawa ta praktykowana jest od początków XX wieku. Wcześniej to biedni chodzili od drzwi do drzwi. W zamian za modlitwę za wszystkich zmarłych w rodzinie swoich sąsiadów otrzymywali kawałek ciasta.

W meksykańskich oraz hiszpańskich domach stawiają ołtarzyki zmarłych krewnych, które przystrajają cukierkami, kwiatami, zdjęciami czy ich ulubionymi potrawami, napojami oraz czystą wodą. Duszom dzieci stawia się cukierki oraz zabawki, a dorosłym kieliszki z meskalem i papierosy. By zmarli szybko znaleźli drogę do domu rodziny zapalają im kadzidła oraz świecę, a przy wejściu czeka na nich ręcznik i miska z wodą. Dzięki temu mogą czyści zasiąść do rodzinnej kolacji.
W Irlandii oraz Szkocji ludzie całymi rodzinami biorą udział w balach przebierańców. Grają w różne gry oraz zabawy. Najpopularniejsze z nich dotyczą jabłek. Pieką ciasta, które wypełnione są one pierścionkami, patyczkami, grochem, tkaniną oraz monetami. Dzielą się nimi, a to co w nim znajdą, jest przepowiednia np. monety oznaczają bogactwo, a patyczek nieszczęśliwe lub bardzo burzliwe małżeństwo.
Japończycy organizują Kawasaki Halloween. Ludzie z całego świata mogą wziąć w nim udział, lecz muszą nagrać filmik przedstawiający kostium, a następnie wypełnić odpowiedni formularz. Podczas parady są one oceniane, a ich twórcy mogą otrzymać nagrodę pieniężną.

W Indiach wierzą, ze w tym czasie dusze dostają pozwolenie od Boga, aby powrócić na ziemię i połączyć się z żyjącymi bliskimi. Ich święto nazywa się Pitru Paksha, w tym czasie mieszkańcy muszą odprawić rytuał Shraddha, aby dusze zmarłych nie błąkały się po ziemi. Rodziny, także przygotowują dla zmarłych posiłki podawane w liściach bananowca
Litwini zaś nie za bardzo przepadają za halloween. Nie wszyscy obchodzą to święto, a jak już to nie przebierają się za potwory, a za ulubione postacie z filmów czy z książek.

Halloween budzi kontrowersje w Polsce. Hierarchowie zastrzegają, że jest obcy naszej kulturze. - Obchody Halloween są próbą wyparcia tego, co naturalne w polskiej tradycji, a więc podejścia do śmierci przesyconego chrześcijańską świadomością, że śmierć nie ma ostatniego słowa w naszym życiu – mówi ks. Henryk Zieliński, redaktor naczelny tygodnika "Idziemy" .

Duchowny zwraca uwagę, że w obchodach Halloween pojawiają się "elementy satanistyczne", takie jak "kult śmierci i przemocy".
- Sam spotkałem grupę młodzieży, która wiązała kulty satanistyczne z ostatnim dniem października. Jeśli obchodzenie Halloween wiąże się z jakimiś elementami kultu śmierci lub szatana, może być niebezpieczne i pociągać za sobą zagrożenia duchowe - ocenia ksiądz.

Kapłan zastrzega jednak, że udział w organizowanych z okazji Halloween zabawach nie musi być grzechem, lecz jedynie "czymś, co nie jest dobre i dlatego należy tego unikać". - Myślę, że osoby biorące udział w tych obchodach robią to nieświadomie i traktują to, jako rodzaj zabawy lub element mody. W Polsce jest to też rodzaj naśladownictwa tego, co jest modne i anglosaskie. Nie ma tutaj świadomej decyzji uczestnictwa w jakimś obcym kulcie - stwierdził duchowny.

Próbą chrześcijańskiej alternatywy dla Halloween są organizowane w niektórych parafiach bale i korowody świętych - podczas nich dzieci przebierają się tego dnia ze swoich ulubionych świętych lub aniołów. - Dobrze, że się coś takiego pojawia, jednak mam wątpliwości, czy coś, co zostało sztucznie stworzone w kontrze do czegokolwiek, może się silniej zakorzenić w kulturze - ocenił.

- Zdecydowanie bardziej wolę kultywowanie naszych rodzimych tradycji - nawiedzania grobów naszych bliskich zmarłych, grobów bohaterów narodowych. Odwiedzanie krypt w archikatedrze warszawskiej, w katedrze na Wawelu, w kościele Na Skałce czy na Jasnej Górze jest czymś naprawdę pięknym. Prowadzenie tam dzieci w tym okresie to nie tylko wychowywanie w tradycji narodowej, kultywowanie pamięci o bohaterach, ale też pokazanie, że my tego dnia stajemy nad grobami naszych zmarłych, nie przeżywając lęku przed śmiercią, bo wierzymy w życie wieczne - podkreślił ks. Henryk Zieliński.

Źródła: PAP