Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Śladami Powstania '44. Cmentarze na Woli zamieniły się w powstańcze kryjówki

Piotr Wróblewski
Piotr Wróblewski
źródło: MPW / Stefan Bałuk „Kubuś” „Starba”
Walki na Woli toczyły się także na nekropoliach. Najbardziej zacięte – w sierpniu i wrześniu 1944 roku – na cmentarzu ewangelicko-reformowanym (kalwińskim). Powstańcy w grobowcach szukali również schronienia przed kulami. Cmentarz był więc kryjówką, miejscem walki, a czasem nawet salą operacyjną.

Walki na Woli toczyły się także na nekropoliach. Najbardziej zacięte – w sierpniu 1944 roku – na cmentarzu ewangelicko-reformowanym (kalwińskim). W pewnym momencie front przebiegał pomiędzy grobami. Cmentarz był więc kryjówką, miejscem walki, a czasem nawet salą operacyjną.

Cmentarze znajdujące się na Woli miały strategiczne znaczenie dla Powstania Warszawskiego. Nieopodal – przy ul. Dzielnej 72 – znajdowała się fabryka Kamlera. Tam przez pierwsze dni powstania mieścił się sztab główny AK, czyli kwatera dowódcy – generała Tadeusza Bora-Komorowskiego. Później, gdy Komendę Główną, ze względu na nacierające siły niemieckie, przenoszono na Nowe Miasto, trzeba było osłaniać kierownictwo.

Zobacz też:

Walkami na cmentarzach kierowało elitarne Zgrupowanie „Radosław”. Wyznaczone cele batalion „Parasol” (będący częścią „Radosława”) zdobył już 1 sierpnia. Kontruderzenie Niemców rozpoczęło się cztery dni później. Powstańcy musieli sobie radzić nie tylko z wojskami lądowymi, ale także z nalotami nieprzyjaciela. Na stanowiskach wytrwali przez sześć dni. Ten czas wystarczył by podpułkownik Karol Ziemski ps. „Wachnowski” przygotował obronę Starego Miasta.

W czasie obrony cmentarzy wolskich zginęła Krystyna Wańkiewiczówna, córka słynnego pisarza. Działała w batalionie „Parasol”,a kule dosięgły ją gdy przechodziła pod murem na cmentarz kalwiński. Razem z nią pochowano sześć innych osób - obrońców Pałacyku Michlera. Po latach okazało się, że w grobie nie ma jednak ciała Wańkiewiczówny. Nie odnaleziono go do dziś.

Śladami Powstania '44

Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku. Była to największa akcja Armii Krajowej. Wzięło w niej udział 50 tysięcy żołnierzy. Walczyli, by - według planu AK - odbić stolicę z rąk nazistów przed najazdem sowietów. Niestety, powstanie zakończyło się niepowodzeniem. Żołnierze przez 63 dni dzielnie stawiali opór okupantowi. Skapitulowali 2 października. Niemcy - w odwecie za zryw niepodległościowy - wymordowali dziesiątki tysięcy cywilów, mieszkańców Warszawy. Rozpoczęli też niszczenie miasta. Wysadzono m.in. Muranów, Zamek Królewski i Pałac Saski. Dziś powstanie to symbol, który jest rozpoznawalny nie tylko w Warszawie, ale także w całej Polsce, a nawet za jej granicami.

Zobacz też:

Śladami Powstania '44, to cykl siedmiu filmów wideo, który dziennikarze warszawa.naszemiasto.pl przygotowują razem z ekspertami z Muzeum Powstania Warszawskiego. Zajmujemy się miejscami, które stały się symbolami niepodległościowego zrywu - jak np. Prudential, przed którym oddano jedne z pierwszych strzałów, jeszcze przed Godziną "W". Przypominamy także nieco zapomniany miejsca starć - jak stadion Polonii - z tragiczną historią w tle. Pierwszy film publikujemy 1 sierpnia. Kolejne będziemy dodawać w następne dni, równo o godzinie 17.

Partnerem merytorycznym projektu jest Muzeum Powstania Warszawskiego.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Śladami Powstania '44. Cmentarze na Woli zamieniły się w powstańcze kryjówki - Portal i.pl

Wróć na gloswielkopolski.pl Głos Wielkopolski