Sprawdzian 2015 szóstoklasisty. Język polski i matematyka [ODPOWIEDZI, PYTANIA, ARKUSZ]

SPRAWDZIAN - JĘZYK POLSKI

Tekst do zadań 1.–6.
SŁOŃ I INNE MĄDRALE

Najnowsze badania naukowe pokazują, że słonie wraz z szympansami i delfinami należą do pierwszej ligi najinteligentniejszych stworzeń. W ogrodzie zoologicznym w Waszyngtonie badacze obserwowali słonia o imieniu Kandula. Pod sufitem słoniarni zawiesili pyszny owoc na tyle wysoko, by zwierzę nie mogło strącić go trąbą. Początkowo słoń próbował podskoczyć do smakołyku – wciąż jednak nie był w stanie go dosięgnąć. Wtedy przyciągnął z kąta pojemnik, przekręcił go do góry dnem i stanął na nim jak na stołku, dzięki czemu z łatwością sięgnął trąbą po owoc. Eksperyment powtarzano w różnych wariantach. Słoń zawsze radził sobie celująco – raz stanął na starej oponie, innym razem ustawił wieżę z drewnianych skrzynek i wdrapał się na nie. Amerykańskich badaczy zaskoczyło to, że Kandula nie uczył się metodą prób i błędów, ale od razu znajdował właściwe rozwiązanie.
– Słonie potrafią ze sobą współpracować, bo odgadują myśli i pragnienia innych słoni – mówi dr Andrzej Kruszewicz, dyrektor ogrodu zoologicznego w Warszawie. Zawiązują przyjaźnie na całe życie. Rozpoznają też swoje odbicie w lustrze. To dzięki świadomości własnego „ja” potrafią dostroić się do uczuć i zachowań innych członków stada. Mają doskonałą pamięć. Latami pamiętają wszystkie doznane krzywdy i mogą się zemścić, gdy nadarzy się ku temu okazja. Na przykład już z daleka rozpoznają weterynarza, który kiedyś strzelał do nich środkami nasennymi. Na jego widok trąbią ze zdenerwowania. No i potrafią liczyć. Z 90-procentową skutecznością wybierają wiadro z większą liczbą jabłek.
Według uczonych zdolność liczenia pomaga zwierzętom poruszać się w stadzie i nikogo po drodze nie zgubić.
Słonie opracowały również skomplikowany sposób porozumiewania się oparty na infradźwiękach(1). Mają też szósty zmysł, który naukowcy nazywają słuchem sejsmicznym (2). Po rodzaju wibracji, które odbierają podeszwami potężnych nóg, rozpoznają, czy nadchodzi przyjaciel czy wróg, np. lew lub hiena zagrażające młodym.
Na podstawie: Magdalena Frender-Majewska, Słoń i inne mądrale, „Newsweek”, nr 38/2011.

1 Infradźwięki – dźwięki niesłyszalne dla człowieka.
2 Sejsmiczny – dotyczący drgań i ruchów skorupy ziemskiej.

Zadanie 1.
Dokończ zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

W tekście SŁOŃ I INNE MĄDRALE jest najwięcej informacji o
A. zachowaniach i cechach słoni ujawniających ich inteligencję.
B. reakcjach słoni na zagrożenie ze strony drapieżników.
C. warunkach życia słoni w ogrodach zoologicznych.
D. sposobach porozumiewania się słoni z ludźmi.

Zadanie 2.
Dokończ zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Eksperyment w waszyngtońskim zoo udowodnił, że słoń Kandula potrafił
A. komunikować się ze swoimi opiekunami.
B. rozpoznawać innych przedstawicieli stada.
C. znajdować sposób pokonywania trudności.
D. porównywać liczbę i wielkość różnych obiektów.

Zadanie 3.
Dokończ zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Słonie tym różnią się od ludzi, że potrafią
A. rozpoznać zagrożenie po drganiach ziemi.
B. współdziałać z innymi członkami grupy.
C. pomścić doznane krzywdy.
D. wyrażać swoje emocje.

Zadanie 4.
Dokończ zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Wypowiedź dyrektora warszawskiego ogrodu zoologicznego została przytoczona w celu
A. zachęcenia czytelników do odwiedzenia zoo.
B. podważenia wyniku amerykańskiego eksperymentu.
C. uzupełnienia informacji dotyczących zachowań słoni.
D. przedstawienia czytelnikom groźnych zachowań słoni.

Zadanie 5.
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie – 1 albo 2.

Tytuł artykułu można objaśnić na podstawie

Zadanie 6.
Dokończ zdania. Wybierz poprawne uzupełnienie luk 6.1. i 6.2.

Funkcję podmiotu w zdaniu Słoń sięgnął trąbą po owoc pełni wyraz 6.1. _. Rzeczownik owoc występuje w tym zdaniu w 6.2. _.

6.1.
A. owoc
B. trąbą
C. słoń

6.2.
A. mianowniku
B. bierniku
C. narzędniku

Tekst do zadań 7.–12.

Oto bohaterowie komiksu:

Zadanie 7.
Który tytuł najlepiej oddaje treść historyjki? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. „Lekcja historii”
B. „Pojedynek artystów”
C. „Wykład z historii sztuki”
D. „Zajęcia z malarstwa”

Zadanie 8.
Dokończ zdanie. Wybierz literę A, B albo C.

Czynnością podobną do dziobania obrazu z winogronami przez ptaka było _______
A. drapanie kotary namalowanej na ścianie.
B. ukrycie obrazu za zasłoną.
C. namalowanie owoców na ścianie.

Zadanie 9.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Zeuksis docenił talent Parrazjosa, a Parrazjos docenił zdolności Zeuksisa. P F
2. Z treści komiksu wynika, że w starożytnej Grecji ceniono dzieła wiernie odtwarzające rzeczywistość. P F

Zadanie 10.
Który fragment tekstu jest wypowiedzią narratora? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. Jestem najwspanialszym malarzem starożytnej Grecji. (rysunek 1.)
B. Zeuksis wykorzystał swe zdolności i namalował piękne winogrona. (rysunek 4.)
C. To nie kotara, tylko ściana, na której Parrazjos namalował… zasłonę! (rysunek 8.)
D. Muszę przyznać, że jesteś najlepszym artystą starożytnej Grecji! (rysunek 9.)

Zadanie 11.
Dokończ zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

W wypowiedzi Phi! Nie masz wielkiego zaufania do swojej pracy, skoro ukryłeś ją za starą kotarą Zeuksis wyraził
A. oburzenie.
B. zakłopotanie.
C. lekceważenie.
D. zniecierpliwienie.

Zadanie 12.
Wyjaśnij, dlaczego Zeuksis uznał Parrazjosa za lepszego malarza od siebie.

przykładowa odpowiedź: Zeukisis uznał Parrazjosa za lepszego malarza od siebie, ponieważ dał się nabrać na dzieło Parrazjosa i uznał namalowany przez niego obraz za prawdziwą zasłonę.

Zadanie 13.
Napisz opowiadanie zatytułowane „Tajemnicze pudełko”.

MATEMATYKA

Zadanie 14.
Czterej bracia znaleźli na strychu kompletne wydanie 25-tomowej encyklopedii, której tomy były ponumerowane liczbami zapisanymi znakami rzymskimi. W tabeli przedstawiono informacje o tomach znalezionych przez chłopców.

Który z chłopców znalazł najwięcej tomów? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. Adam
B. Bartek
C. Czarek
D. Damian

Zadanie 15.
Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

Zadanie 16.
Podaj poprawne wartości poniższych wyrażeń arytmetycznych. Wybierz liczbę spośród oznaczonych literami A i B oraz liczbę spośród oznaczonych literami C i D.

Zadanie 17.
Dokończ zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Wartość wyrażenia (–7) – (–21) jest równa
A. –28
B. –14
C. 14
D. 28

Zadanie 18.
Z kartki w kratkę Ola wycięła figurę i zacieniowała jej część tak, jak przedstawiono na rysunku.

Jaką część figury zacieniowała Ola? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

A. 1/4
B. 1/5
C. 1/6
D 1/7

Zadanie 19.
Do upieczenia porcji ciasta bezowego potrzebne są następujące składniki:

• 6 białek
• 30 dag cukru
• 1 łyżka soku z cytryny
• szczypta soli.

Magda z 4 białek chce przygotować mniejszą porcję takiego ciasta. Ile cukru powinna użyć, aby zachować proporcje podane w przepisie? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. 10 dag
B. 15 dag
C. 20 dag
D. 25 dag

Zadanie 20.
Janek uczęszczał na kurs tańca. Kurs obejmował 36 spotkań. Każde spotkanie trwało 3/4 godziny.

Uzupełnij zdania. Wybierz liczbę spośród oznaczonych literami A i B oraz liczbę spośród oznaczonych literami C i D.

Kurs trwał łącznie A / B godzin. A. 27 B. 36
Janek był nieobecny na dwóch spotkaniach, czyli opuścił C / D minut kursu. C. 90 D. 150

Zadanie 21.
W 2013 roku na ogrzewanie mieszkania pan Michał wydał 2500 zł, a w 2014 roku wydał kwotę o 20% mniejszą.

O ile złotych mniej pan Michał wydał na ogrzewanie mieszkania w 2014 roku niż w roku 2013? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. 25 zł
B. 50 zł
C. 250 zł
D. 500 zł

Zadanie 22.
Kwadrat ABCD o polu 64 cm2 podzielono na dwa kwadraty K1 i K2 oraz na dwa prostokąty P1 i P2 takie, jak na rysunku obok. Pole kwadratu K1 jest równe 36 cm2.

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Pole kwadratu K2 jest 9 razy mniejsze od pola kwadratu K1. P F
2. Pole prostokąta P1 jest równe polu prostokąta P2. P F

Zadanie 23.
Na którym rysunku odcinek MN jest wysokością trójkąta KLM? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Zadanie 24.
Ania z jednakowych sześciennych kostek o krawędzi długości 1 cm zbudowała dwie bryły: sześcian i prostopadłościan. Do każdej budowli użyła tej samej liczby kostek i otrzymała bryły takie, jak na rysunkach.

Korzystając z powyższej informacji, oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
Objętość sześcianu jest równa 64 cm3. P F
Objętość prostopadłościanu jest większa od objętości sześcianu. P F

Zadanie 25
Diagram przedstawia informacje o liczbie SMS-ów wysłanych przez Wojtka z jego telefonu w kolejnych dniach jednego tygodnia.
W soboty i w niedziele Wojtek wysyła SMS-y za darmo, a każdy SMS wysłany przez niego w pozostałe dni tygodnia kosztuje 16 groszy. Ile złotych kosztowały SMS-y wysłane przez Wojtka w danym tygodniu?

Zapisz wszystkie obliczenia.
8+5+13+9+10 = 45
45 x 16 groszy = 720 groszy
720 groszy : 10 = 7,2 złotego

Zadanie 26.
Szkolne Koło Turystyczne organizuje pieszy rajd. Na rysunku przedstawiono schemat planowanej trasy rajdu narysowany w skali 1 : 150 000.

Oblicz, jaką długość w rzeczywistości ma planowana trasa rajdu. Wynik podaj w kilometrach.

Zapisz wszystkie obliczenia.
2,2 + 4 + 2,8 = 9 cm
9 cm x 150 000 = 1 350 000 cm
1 350 000 : 100 = 13 500 m
13 500 : 1000 = 13,5 km

Zadanie 27
Skrzynka balkonowa na rośliny ozdobne ma kształt prostopadłościanu o wymiarach przedstawionych na rysunku.
Pani Wanda kupiła 4 takie skrzynki oraz ziemię, która była sprzedawana tylko w 20-litrowych workach.

Ile najmniej worków z ziemią musiała kupić pani Wanda, aby napełnić wszystkie skrzynki?

Zapisz wszystkie obliczenia. Pomiń grubość ścianek skrzynki.
11 x 1,5 x 2 = 33 dm
33 x 4 = 132
132 : 20 = 6,6

Pani Wanda musiała kupić minimum 7 worków.