Uchodźcy z Ukrainy w Polsce. Naukowcy z UAM przeprowadzili nowatorskie badania

Naukowcy z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz z uczelni w Kijowie i Lwowie przeprowadzili badania dotyczące życzliwości i gościnności dla Ukrainy, oraz odbioru społecznego i integracji uchodźców z tego kraju.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]

„Polacy są zgodni w sprawie przyjmowania uchodźców z Ukrainy” napisano w raporcie CBOS. Z badania przeprowadzonego w połowie marca 2022 r. wynika, że 94% respondentów było przekonanych, że Polska powinna przyjąć uchodźców. Tak też się stało i do Polski trafiło około 2,944 mln osób.

Naukowcy postanowili zająć się sytuacją przybyłych z Ukrainy, przeprowadzili ankiety wśród ponad 500 uchodźców w Polsce, Niemczech i Irlandii. Badanie ma na celu zdiagnozowanie postaw i uchwyceniem ich zmian w związku z zakotwiczeniem uchodźców w nowym miejscu zamieszkania na kilka miesięcy 2022 roku, od 24 lutego.

Ankieterzy pytali o ich potrzeby, obawy, plany. To ciekawe uświadomić sobie, że ludzie, tacy jak my, podróżują w ekstremalny sposób i muszą podejmować krytyczne decyzje. Pytając o plany na przyszłość, z góry założyliśmy, że ulegną one zmianie, jednak uzyskane odpowiedzi pozwalają częściowo przewidzieć, a nie tylko diagnozować sytuację, w której nagle wszyscy się znaleźliśmy

– mówi prof. Jakub Isański z Wydziału Socjologii UAM.

Jedno z pytań dotyczyło możliwych przyszłych kierunków. Według raportu większość osób wskazywała skłonność pozostania w obecnym kraju swojego pobytu, a tylko niewielki odsetek deklarował chęć przeprowadzki.

Spośród 63,4% ankietowanych w Polsce 58,4% stwierdziło, że wybrało ją jako kraj preferowany i zamierza w nim pozostać. Niewielki odsetek zgłaszał chęć przeprowadzki do Irlandii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Kanady, Francji, Holandii, Szwecji

– opisują autorzy raportu.

Ponadto, respondenci mieli wybrać pięć spośród piętnastu najważniejszych dla nich potrzeb. Najwięcej odpowiedzi dotyczyło znalezienia pracy, pomocy materialnej, długoterminowego wynajmu mieszkania, pomocy medycznej czy nauki lokalnego języka.

Odpowiedzi na pytanie „Jakie są Twoje najważniejsze potrzeby?” wraz z liczbą osób, które wybrało taką odpowiedź:

• Znalezienie pracy (350)
• Pomoc materialna: jedzenie, ubranie, buty (286)
• Długoterminowy wynajem mieszkania (280)
• Pomoc medyczna (237)
• Kurs językowy (lokalny np. polski, niemiecki) (235)
• Przedszkole, żłobek dla dzieci (181)
• Lekarstwa (121)
• Tymczasowe schronienie (110)
• Możliwość kontaktu z bliskimi pozostałymi w Ukrainie (93)
• Możliwość połączenia z innymi krewnymi (91)
• Pomoc prawna w legalizacji pobytu (76)
• Wsparcie psychologiczne (48)
• Możliwość wyjazdu do innego kraju (32)
• Psychoterapia, rehabilitacja (30)
• Coś innego (21)
• Możliwość praktykowania swojej religii (12)

W kwestionariuszu zapytano również o źródła obaw. Respondentów poproszono o wskazanie pięciu najważniejszych z nich. Wśród nich najczęściej mówiono o obawie o losy bliskich pozostałych w Ukrainie i całego kraju. Następne popularne odpowiedzi dotyczyły braku pieniędzy na utrzymanie, niewiedza w kwestii powrotu do domu, nieznajomość lokalnego języka. Najrzadziej wybierano odpowiedź dotyczącą tego, jak zostaną przyjęci przez miejscowych.

Ponad 78% badanych oceniło warunki, jakimi się spotykają w krajach przyjmujących uchodźców „bardzo pozytywnie”, a kolejne 16,22% „pozytywnie”. Tylko 3,98% ocenia je jako „ani dobre, ani złe”, a nieco ponad 1% jako „złe” lub „bardzo złe”. Dowodzi to, że mimo nieprzewidywalności całej sytuacji i ogromnej liczby uchodźców, zdecydowana większość ma poczucie wsparcia i pomocy w miejscach, w których się znaleźli.

Pierwszy etap badania przeprowadzono w kwietniu 2022 r. wśród uchodźców z Ukrainy, którzy dotarli do krajów europejskich po rozpoczęciu agresji Rosji. Wywiady zostały przeprowadzone w trzech krajach docelowych – Polsce, Niemczech i Irlandii. Największa część wywiadów została przeprowadzona w Poznaniu przy pomocy ankieterów oraz z wykorzystaniem tabletów podłączonych do Internetu w miejscu udzielania pomocy (na Międzynarodowych Targach Poznańskich – centrum przyjmowania i pomocy dla uchodźców), we współpracy z Województwem Urzędem Wielkopolskim w Poznaniu.

W drugiej części badania naukowcy będą prowadzić wywiady pogłębione i obserwować, jak przybyli z Ukrainy próbują się odnaleźć w nowym miejscu. W trzecim etapie planowane jest porównanie początkowego obrazu pobytu z wizją po kilku miesiącach. Jak podkreślają naukowcy, wyniki badania zostaną wykorzystane do opracowania raportu, który pomoże zrozumieć nieoczekiwaną sytuację i zaproponować kilka możliwych scenariuszy.