Ujemna wartość ropy naftowej. To pierwsza taka sytuacja w historii. Czy i jak wpłynie to na ceny paliw na stacjach benzynowych?

Na początku należy wyjaśnić, że na światowych giełdach towarowych notowane są dwa główne gatunki ropy: ropa WTI i ropa Brent.

• Ropa WTI nazywana potocznie amerykańską, notowana jest na nowojorskiej giełdzie towarowej NYMEX. Z perspektywy historycznej był to pierwszy gatunek ropy, który trafił na giełdę towarową.
• Ropa Brent to z kolei europejska ropa. Notowana jest na londyńskiej giełdzie ICE. Ropa ta pochodzi z Europy Północno-Wschodniej. Występuje przede wszystkim na Morzu Północnym. Ropa Brent ma większy wpływ na ceny paliw w Europie, ponieważ jej wartość jest punktem odniesienia dla dostaw do europejskich rafinerii.

Skupmy się przede wszystkim na ropie WTI, bo właśnie ten surowiec był bohaterem poniedziałkowych zawirowań i jego wartość spadła poniżej zera.

Zobacz też: Potężne spadki cen ropy naftowej. Czy będzie taniej na polskich stacjach benzynowych? Jakie czynniki wpływają na ceny paliw?

W poniedziałek, 20 kwietnia ceny majowej serii kontraktów terminowych na amerykańską ropę WTI w kulminacyjnym momencie wynosiły -37,63 dolarów amerykańskich za baryłkę.

Czym jest "kontrakt terminowy" i co taki spadek jego wartości oznacza w praktyce?

Najprościej mówiąc kontrakt terminowy to po prostu umowa sprzedaży, na mocy której kupujący zobowiązuje się do nabycia, a sprzedający do sprzedaży w ściśle określonym, przyszłym czasie po ściśle określonej w momencie zawarcia transakcji cenie, określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego (w omawianym przypadku ropy naftowej).

Co oznacza to, że wartość kontraktu terminowego na ropę WTI wynosiła wczoraj -37,63 dolarów za baryłkę? To, że tyle musiał zapłacić sprzedawca ropy, aby ktoś zgodził się od niego ten surowiec odebrać lub przynajmniej rozliczyć różnicę na kontrakcie.

Dlaczego to wydarzenie jest tak wyjątkowe? Jeszcze nigdy w historii nie zdarzyło się tak, by cena surowca przemysłowego spadła poniżej zera. Warto dodać, że ropa naftowa jest jednym z ważniejszych surowców o kluczowym znaczeniu dla światowej gospodarki.

Co spowodowało taki spadek?

Na poniedziałkową sytuację wpływ miało wiele czynników. Oto najważniejsze z nich:

• Dziś wygasa majowa seria kontraktów terminowych na amerykańską ropę WTI, więc inwestorzy postanowili zamykać wczoraj swoje pozycję. W innym przypadku kontrakt zostałby zrealizowany przez fizyczną dostawę surowca lub przeniesiony na następną serię.
• Obecne dane wskazują również na bardzo duże zapasy ropy naftowej w magazynach. To naturalne, że gdy ropy jest dużo to jej cena spada i taki trend obserwujemy już od dłuższego czasu. Jedną z głównych przyczyn tego, że zapasy ropy są tak duże jest oczywiście pandemia koronawirusa i spowodowane nią "zamrożenie" gospodarki.
• Z pewnością nie bez wpływu na wartość ropy było utrzymujące się od kilkunastu dni "contango" na rynku ropy. Contango to taka sytuacja gdy ceny kontraktów o dłuższym terminie wygaśnięcia notowane są wyżej od tych, które wygasają szybciej.

Zobacz też: Będzie wyższy zasiłek dla bezrobotnych?

Czy i jak wpłynie to na ceny paliw na polskich stacjach benzynowych?

Tak jak napisaliśmy powyżej, poniedziałkowe zawirowania dotyczyły amerykańskiej ropy WTI, a nie ropy Brent, która ma większy wpływ na ceny paliw w Europie, ponieważ jej wartość jest punktem odniesienia dla dostaw do europejskich rafinerii.

Kurs kontraktu termniowego na ropę Brent jest wyższy i w momencie pisania tego artykułu wynosił około 19 dolarów amerykańskich za baryłkę. A ropy WTI około 14 dolarów za baryłkę.

Ceny ropy mają oczywiście wpływ na ceny paliw, ale warto dodać, że uzależnione jest to też od kursu walutowego złotego do dolara amerykańskiego, ponieważ kupujemy ropę za dolary.

Im słabszy złoty do dolara, tym ropa dla nas relatywnie droższa. Do tego dochodzą jeszcze daniny publiczne, które są w cenie paliwa.

Istotny jest tutaj czas. Im dłużej ropa będzie tania, tym niższe będą ceny paliw na stacjach, ponieważ ceny spadają stopniowo, dlatego że rafinerie posiadają zapasy ropy kupione jeszcze po wyższych cenach.

Obecnie już widzimy duże obniżki cen paliw. Za benzynę 95 w Poznaniu trzeba zapłacić średnio około 3,85 zł za litr, a za diesla około 4 zł/litr.