Urlop bezpłatny. Czy taki wypoczynek nam się opłaca?

Jeśli nasz szef wyrazi zgodę, zawsze możemy skorzystać z urlopu bezpłatnego. Za ten czas nie dostaniemy jednak wynagrodzenia, a w trakcie takiego wolnego nie mamy uprawnień należnych nam z racji ubezpieczenia społecznego – na przykład prawa do zasiłku chorobowego.

– Pracuję dopiero drugi miesiąc, więc mogę wziąć jedynie kilka dni urlopu wypoczynkowego. Chciałam, żeby dodatkowo szef dał mi jeszcze kilka dni urlopu bezpłatnego, bo w przyszłym tygodniu planuję z przyjaciółmi wyjazd na narty, ale nie wiem czy mogę o to prosić? Czy to prawda, że można udzielić urlopu bezpłatnego przed wykorzystaniem urlopu wypoczynkowego? Czy z obu urlopów można skorzystać jeden po drugim i w ten sposób połączyć czas ich trwania? – pyta Daria Makowska z Poznania.

– Przepisy nie podają jak długi może być urlop bezpłatny – wyjaśnia Jacek Strzyżewski z Państwowej Inspekcji Pracy w Poznaniu. – Rzeczywiście, można wystąpić o niego nawet wtedy, gdy jeszcze nie wykorzystaliśmy przysługującego nam urlopu wypoczynkowego. Nie jest też wymagane, by pracownik podał we wniosku przyczynę prośby o taki urlop.

Gdy złożymy już pisemny wniosek, pracodawca musi podjąć decyzję i powiadomić nas o niej. Nawet jeśli nam ona nie odpowiada, bo jest odmowna, nie możemy nigdzie się odwołać. Z urlopu bezpłatnego szef może nas wezwać tylko z ważnych przyczyn, gdy urlop został udzielony na dłużej niż trzy miesiące i strony przewidziały taką dopuszczalność. Nie wolno go też przedłużać ani skracać jednostronnie, następuje to tylko za zgodą obu stron.

Pracodawca powinien przyjąć pracownika po urlopie bezpłatnym na dotychczasowe stanowisko, zgodnie z zawartą umową. Gdy nie ma takiej możliwości i proponuje mu inne, a jeśli pracownik nie wyrazi na to zgody, w ramach porozumienia zmieniającego, wówczas pracodawca może zaproponować mu nowe warunki dając na piśmie wypowiedzenie zmieniające.

Zanim weźmiemy dłuższy urlop bezpłatny powinniśmy się jednak dobrze zastanowić, czy takie wolne nam się opłaca. W tym czasie jesteśmy zwolnieni z obowiązku świadczenia pracy, ale za ten okres nie przysługuje nam żadne wynagrodzenie – nie tak, jak w czasie urlopu wypoczynkowego. Stosunek pracy ulega czasowemu zawieszeniu i wstrzymane zostają wzajemne świadczenia stron. Okres urlopu bezpłatnego nie wlicza się, z nielicznymi wyjątkami, do pracowniczego stażu pracy, a wobec tego jesteśmy wtedy pozbawieni uprawnień należnych nam z racji ubezpieczenia społecznego, w tym prawa do zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy. Nie wlicza się go również do okresów uwzględnianych później przy ustalaniu uprawnień emerytalnych.

Do urlopów bezpłatnych stosuje się przepisy Kodeksu pracy. Są one udzielane na podstawie porozumienia stron, bez względu na staż pracy i w dniach kalendarzowych, a nie tak zwanych roboczych.