ZOBACZ ZDJĘCIA: FUNKCJONARIUSZY SZKOLONYCH PRZEZ KGB I NKWD
ABW zdecydowała się zająć związkami SB z KGB ze względu na - jak napisał we wstępie do raportu gen. Krzysztof Bondaryk - "wciąż możliwy wpływ tej współpracy na aktualny stan bezpieczeństwa RP".
Kursy Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego odbywały się w Leningradzie (tak w czasach ZSRR nazywał się Petersburg) i w Moskwie. Zwykle trwały 2-5 miesięcy, a najdłuższe 10 miesięcy. Na tak długich przeszkoleniach było tylko sześciu oficerów SB z Wielkopolski: Mieczysław Chęciński, Aleksander Dudziak, Alojzy Dworecki, Kazimierz Kołaczyk, Antoni Kurach i Andrzej Kurczewski.
Na prowadzonych po rosyjsku kursach uczono m.in. technik operacyjnych i kryminalistycznych, pracy kontrwywiadowczej oraz... historii KGB.
- Chętnych na szkolenia w Moskwie było wielu, bo z reguły gwarantowały one awanse i podwyżki. Ale żeby dostać się na nie trzeba było mieć układy w kierownictwie i MSW- twierdzi były oficer poznańskiej SB.
O tym, że kursy były elitarne świadczy fakt, że mimo starań na szkolenie KGB nie skierowano Franciszka Szycha, ostatniego szefa SB w Poznaniu.
Udało nam się ustalić współczesne losy tylko kilku byłych funkcjonariuszy z Wielkopolski, których szkoliło KGB. Część z nich działa do dzisiaj w biznesie jak np. były szef poznańskiej SB, Mieczysław Chęciński związany z branżą ochrony mienia.
Tylko jeden absolwent kursów KGB zgodził się porozmawiać na ich temat. Mieczysław Torchała, który był w latach 1987-1989 szefem Wydziału Śledczego SB w Koninie. Wyjechał na 3-miesięczny kurs do Wyższej Szkoły KGB w Moskwie w czasie, gdy w Polsce kończyły się obrady Okrągłego Stołu. Było to prawdopodobnie ostatnie takie szkolenie organizowane dla SB.
Co 12 kursant z SB pochodził z naszego regionu
- Uczono nas głównie technik kryminalistycznych. Braliśmy też udział w sprawach sądowych. Trzeba przyznać, że kryminalistyka w ZSRR była wówczas na wyższym poziomie niż w Polsce. Oni już wtedy używali komputerów, a u nas o nich nikt nawet jeszcze nie marzył - wspomina Mieczysław Torchała, który po pozytywnej weryfikacji pracował w policji, a obecnie jest komendantem Straży Miejskiej w Koninie.
Torchała twierdzi, że nie zetknął się z próbą werbowania uczestników kursów przez KGB. Uważa, że nie było do tego okazji, bo Polacy trzymali się ze sobą w grupie. Z raportu ABW wynika, że takie były zalecenia resortowe. Przestrzegano kursantów przed samotnym wychodzeniem z hotelu, odwiedzaniem dyskotek, piciem alkoholu z Rosjanami i kontaktami z kobietami. Mimo iż ZSRR był sojusznikiem, to w służbach specjalnych PRL poważnie liczono się z ryzykiem wykorzystywania szkoleń przez KGB do werbowania do współpracy polskich oficerów.
W raporcie ABW wspomniano, że szkolenie Polaków przez służby specjalne ZSRR rozpoczęło się jeszcze przed powstaniem PRL. Jeden z takich kurs zorganizowało NKWD w kwietniu w 1944 roku w Kujbyszewie, uczono na nim m.in. brutalnego przesłuchiwania. W oparciu o jego absolwentów tworzono potem polską bezpiekę. ABW nie podała kto przeszedł kurs NKWD.
Przejście szkolenia w KGB otwierało w SB drogę do kariery i podwyżek
Z naszych ustaleń wynika, że w wielkopolskich organach bezpieczeństwa było przynajmniej dwóch "kujbyszewiaków". Jednym był Marceli Srokowski, który w latach 1946-1949 kierował najpierw kontrwywiadem, a potem wydziałem śledczym Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Poznaniu, a drugim Kuźma Romaniuk, pełniący w latach 1947-1953 różne funkcje kierownicze w poznańskim UB. Obaj dosłużyli się w bezpiece stopnia pułkownika.
ABW nie poruszyła w raporcie także zagadnienia delegowania oficerów SB do pracy w ZSRR. Spośród poznańskich funkcjonariuszy bezpieki na takich wyjazdach był m.in. Kazimierz Ziomek, zastępca naczelnika Wydziału III w Poznaniu, Bogdan Jeleń, ostatni szef poznańskiego Wydziału Śledczego SB oraz Zenon Drynda, który był. m.in szefem SB w Poznaniu.
Przeszkoleni przez KGB
(w nawiasach rok odbycia szkolenia)
Mieczysław Chęciński ur. 1941
szef SB w Poznaniu (1974*)
Janusz Chudziński ur. 1939
naczelnik Wydziału Śledczego w Lesznie (1986)
Aleksander Dudziak ur. 1940
z-ca naczelnika Wydziału III w Poznaniu (1981)
Jan Dworak ur. 1947
inspektor Wydziału III w Koninie (1988)
Alojzy Dworecki ur. 1936
z-ca naczelnika Wydziału III w Poznaniu (1976)
Aleksander Gordzelewski ur. 1947
naczelnik Wydziału VI w Koninie (1988)
Zdzisław Kaźmierczak ur. 1942
naczelnik Wydziału V w Kaliszu (1988)
Tadeusz Kolado ur. 1946
z-ca naczelnika Wydziału II w Poznaniu (1982)
Kazimierz Kołaczyk ur. 1941
z-ca naczelnika Wydziału III w Kaliszu (1976)
Radosław Kołodziej ur. 1948
z-ca naczelnika Wydziału IV w Kaliszu (1983)
Roman Korbik ur. 1950
inspektor Wydziału III w Kaliszu (1989)
Grzegorz Kubiak ur. 1954
kierownik sekcji w Wydziale Śledczym w Poznaniu (1989)
Antoni Kurach ur. 1930
szef WUSW w Lesznie (1973)
Andrzej Kurczewski ur. 1947
naczelnik Wydziału II w Koninie (1981)
Piotr Lisiak ur. 1955
z-ca naczelnika Wydziału VI w Lesznie (1988)
Sławomir Łagun ur. 1951
starszy inpektor ds. specjalnych w Pile (1985)
Jerzy Mieloszyk ur.1950
szef SB w Jarocinie (1987)
Henryk Napierała ur.1949
kierownik sekcji w Wydziale II w Koninie (1985)
Bogdan Nowak ur. 1955
funkcjonariusz SB w Kaliszu (1989)
Tadeusz Pacanowski ur.1954
szef SB w Wałczu (1988)
Zdzisław Płotkowiak ur. 1945
inspektor Wydziału III w Poznaniu (1988)
Zenon Raciniewski ur. 1954
naczelnik Wydziału III w Kaliszu (1988)
Henryk Ranis ur. 1951
naczelnik Wydziału II w Kaliszu (1988)
Krzysztof Stadnik ur. 1942
z-ca naczelnika Wydziału B w Poznaniu (1986)
Mieczysław Torchała ur. 1950
naczelnik Wydziału Śledczego w Koninie (1989)
Wiesław Urbaniak ur. 1946
z-ca naczelnika Wydziału III w Lesznie (1984)
Stanisław Urbańczyk ur. 1944
szef SB w Kole (1987)
Zenon Wacel ur. 1947
naczelnik Wydziału II w Lesznie (1985)
Bogumił Wypychowski ur. 1943
naczelnik Wydziału III w Koninie (1983)
Stanisław Zwierzycki ur. 1944
naczelnik Wydziału V w Lesznie (1983)
Wydziały SB:
B - tajna obserwacja
II - kontrwywiad
III - zwalczanie opozycji
IV - inwigilacja i rozpracowanie związków wyznaniowych
V - inwigilacja i rozpracowanie zakładów przemysłowych
VI - inwigilacja i rozpracowanie w.rolnictwie
ZOBACZ TAKŻE: LISTA FUNKCJONARIUSZY SB Z BYŁEGO WOJEWÓDZTWA POZNAŃSKIEGO
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?