Wykluczenie cyfrowe dotyka ok. 60-80 proc. seniorów w Polsce. Na warsztatach komputerowych wielu seniorów chce nauczyć się obsługi facebooka

W Polsce ok. 70 proc. osób korzysta z internetu. Nie wszyscy jednak mają dostęp do sprzętu i sieci. Najczęściej wykluczone cyfrowo są trzy grupy osób: seniorzy, osoby niepełnosprawne oraz w osoby złej sytuacji ekonomicznej.

Jak tłumaczy badacz internetu dr Jakub Jakubowski, należy odróżnić wykluczenie cyfrowe od braku kompetencji cyfrowych.

– Jedną kwestią jest wykluczenie cyfrowe, czyli brak dostępu do sprzętu i internetu jako usługi, a drugą jest brak kompetencji cyfrowych, czyli nieumiejętność posługiwania się sprzętem i poruszania się po sieci. Takie osoby mogą mieć dostęp do komputera i internetu, ale nie potrafią go w odpowiedni sposób używać

– mówi.

Ile dostają emeryci

Wykluczenie cyfrowe wśród seniorów może dotyczyć nawet 60 proc. osób w wieku od 60 do 68 lat i 80 proc. w wieku od 68 lat w wzwyż. Przeszkody są różne, czasem czysto fizyczne - urządzenia mobilne są małe i przez to trudne w użyciu dla osób starszych. Zazwyczaj jest to też brak wiedzy, jak posługiwać się sprzętem i jak poruszać się po intrenecie. Może to być też brak interesujących treści, czy wręcz niezrozumienie części przekazu np. memów czy innych grafik.

Często pojawia się też autowykluczenie. Seniorzy mówią: „To nie jest dla mnie, nie dam sobie rady. Jestem zbyt stary”. Wykluczenie cyfrowe zmniejsza dostęp osób starszych do rynku pracy, a także wyklucza z życia kulturalnego. – To było widoczne szczególnie podczas lockdownów. Mnóstwo festiwali, spektakli czy koncertów przeniosło się do sieci. Często zdarzało się, że seniorzy nie mogli z nich korzystać – wylicza dr Jakub Jakubowski.

Jak oszczędzać gaz i obniżyć domowe rachunki

Jak mówi Iga Malinowska z Fundacji Młyn Wsparcia, starsze osoby, które uczą się obsługi komputera w fundacji podchodzą do tego z dystansem a nawet strachem.

- Oczywiście nie można generalizować, bo są to doświadczenia 30 osób, z którymi współpracujemy, a są też osoby, zaciekawione, które uczą się z chęcią. Wydaje mi się jednak, że wiele osób starszych uczy się obsługi komputera i internetu pod presją rodziny

– tłumaczy.

– Często osoby te posiadają swój komputer czy tablet, ale niechętnie z niego korzystają

– dodaje.

Sama nauka obsługi komputera jest dla seniorów trudna i abstrakcyjna. - Starszym osobom trudno jest wysiedzieć dwie godziny przy komputerze. Po takiej sesji jest im ciężko wstać, bolą ich plecy i kości. Seniorom spada też poziom koncentracji i uwagi – opowiada Iga Malinowska.

W lipcu tego roku zakończył się 10-letni program "Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Poznaniu", realizowany przez Urząd Miasta Poznania. Był on współfinansowany ze środków unijnych i trwał w 10 lat. Z projektu skorzystało ponad 3000 osób, z tego ponad 50 proc. stanowiły osoby w wieku 60+. Zakwalifikowanym osobom dostarczany był komputer oraz połączenie z siecią.

- Jeśli Miasto znajdzie zewnętrzne środki finansowe, bo w dużej mierze na nich się opieraliśmy, nie wykluczamy, że w przyszłości pojawi się podobny program. Z pewnością nie w tym roku. Teraz czas na podsumowanie programu i ocenę, czy tego typu usługi są potrzebne mieszkańcom i w jakim zakresie

– mówi Alina Stachowiak, koordynatorka projektu "Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w Poznaniu".

W ocenie Igi Malinowskiej, Poznań jest miastem otwartym na potrzeby seniorów i na podnoszenie ich kompetencji, a działania miasta skoncentrowane są na tym, żeby seniorów włączyć cyfrowo. Sama Fundacja Młyn Wsparcia właśnie kończy program „Senior online a nie offline”, który finansowany był z Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych UM. Pierwsza część składała się z warsztatów z obsługi komputera i z pakietu MsOffice.

Kolejnym etapem była obsługa internetu: – Zainteresowanie programem było duże. Chciałyśmy pokazać seniorom aplikacje takie jak e-pacjent czy stworzenie profilu zaufanego. Okazało się jednak, że dużo większe zapotrzebowanie jest na podstawowe rzeczy np. sprawdzenie rozkładu jazdy przez internet i używanie strony jakdojade.pl - mówi.

Seniorzy w fundacji mogą też skorzystać z kafejki internetowej i cyklu indywidualnych spotkań, podczas których mogą rozwiązać swój cyfrowy problem z pomocą osoby z fundacji – Muszę przyznać, że większość z takich spotkań to była prośba o założenie i naukę obsługi facebooka – mówi Iga Malinowska.

Obecnie Fundacja Młyn Wsparcia prowadzi kolejny program nauki obsługi komputera i internetu od podstaw. „WłączONy senior” finansowany jest z Ministerstwa Polityki Społecznej i Rodziny. Rekrutacja trwa a chętne osoby mogą zwracać się do Agnieszki Jarosz, koordynatorki projektu. Tel. 662-035-498.

Bezpłatna pomoc prawna w Poznaniu