ZUS może kontrolować chorujących, ale też lekarzy

Od trzech miesięcy jestem na zwolnieniu lekarskim. W zeszłym tygodniu przyszła do mnie kontrola z zakładu pracy. Czy mieli do tego prawo?
- ZUS ma uprawnienie do kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich, ale podobne uprawnienia przysługują też pracodawcom, którzy zgłaszają do ubezpieczenia powyżej 20 osób.

Jestem na zwolnieniu lekarskim od dwóch miesięcy. Ostatnio przyszła do mnie kontrola z ZUS-u. Czy nie powinna być wcześniej zapowiedziana ?
- Nie. Z przepisów jednoznacznie wynika, że kontrola powinna być wykonywana w miarę potrzeby, bez ustalania terminu.

Choruję od czterech miesięcy. Znajomi mówili mi, że może przyjść do mnie kontrola z ZUS-u. Nie wpuszczam obcych, więc jak będę wiedzieć, że to kontrolerzy?
- Kontroli dokonują zawsze dwaj pracownicy ZUS, którzy mają imienne upoważnienia ważne łącznie z legitymacją służbową ze zdjęciem. Przepisy pozwalają na wykonanie kontroli w miejscu zamieszkania, czasowego pobytu lub miejscu zatrudnienia osoby kontrolowanej. Z każdej kontroli sporządza się protokół i prosi się o jego podpisanie osobę na zwolnieniu.

Co grozi osobie, która pracuje w czasie zwolnienia?
- Bezpośrednią sankcją z powodu nieprawidłowego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego jest utrata prawa do zasiłku chorobowego, opiekuńczego za cały okres zwolnienia objętego kontrolą. Dzieje się tak, gdy ubezpieczony w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Na zwolnieniu podane mam, że mam leżeć. Dwa dni temu przyszła do mnie kontrola z ZUS-u. Byłam akurat u lekarza i nie zastali mnie w domu. Czy będę miała w związku z tym kłopoty?
- Jeżeli kontrolujący nie zastaną chorego w domu, wysyłają do niego pismo z prośbą o wyjaśnienie nieobecności. Należy na takie pismo odpowiedzieć i sprawę wyjaśnić. Kontrola może być powtórzona.

Jeden z moich pracowników często choruje. Mam podstawy przypuszczać, że w tym czasie pracuje na czarno dla innej firmy. Co mogę z tym zrobić ?
- Inicjatorem kontroli może być sam pracodawca. Jeżeli ma on jakiekolwiek podejrzenia co do prawidłowości orzeczenia o niezdolności do pracy swojego pracownika lub do sposobu wykorzystywania zwolnienia przez pracownika, może wystąpić do ZUS-u o przeprowadzenie kontroli.

Jestem w ciąży. Od pewnego czasu jestem na zwolnieniu lekarskim. Z uwagi na stan zdrowia przeniosłam się tymczasowo do domu rodziców. Czy muszę o tym zawiadomić ZUS?
- Na wszelki wypadek powinna pani to zrobić i podać adres, pod którym teraz przebywa. Najlepiej zrobić to, składając do ZUS-u kolejne zaświadczenie lekarskie. Wówczas także wszelka korespondencja będzie kierowana pod ten adres.

Pracuję w kilku firmach, czy w czasie choroby wystarczy, że przedstawię zwolnienie lekarskie u jednego pracodawcy, a oni siebie poinformują, czy muszę dostarczyć zwolnienie do każdego z nich?
- Zwolnienie lekarskie powinno być złożone w każdym zakładzie pracy. Na wniosek pacjenta lekarz wystawi odpowiednią liczbę zaświadczeń.

ZUS kontroluje chorych, ale czy kontroluje lekarzy wystawiających "lewe" zwolnienia?
- ZUS upoważnia lekarza do wystawiania zaświadczeń lekarskich po złożeniu przez niego pisemnego oświadczenia, że zobowiązuje się on do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, może cofnąć lekarzowi upoważnienie do wystawiania zaświadczeń na okres nawet do 12 miesięcy.