Polska oczami Andrzeja Wajdy. Zobacz najważniejsze filmy reżysera [GALERIA]
"Popiół i diament" – 1958 rok. Film zrealizowany na podstawie powieści Jerzego Andrzejewskiego pod tym samym tytułem.
Akcja toczy się w 1945 roku, tuż po zakończeniu II wojny światowej. Jego głównym bohaterem jest były żołnierz Armii Krajowej (AK), Maciek Chełmicki, który działając w podziemiu antykomunistycznym otrzymuje rozkaz likwidacji Szczuki, lokalnego sekretarza Polskiej Partii Robotniczej. Z biegiem czasu u Chełmickiego pojawia się coraz więcej wątpliwości. Wajda, przekładając na język filmu literacki pierwowzór Andrzejewskiego, zmienił zasadniczo sens utworu. Filmowy Popiół i diament nie jest wyrazem propagandy komunistycznej, przeciwnie – jego wiodącym tematem są rozważania nad tragicznym losem partyzantów z powojennego podziemia niepodległościowego. Popiół i diament został entuzjastycznie przyjęty przez krytyków zarówno w Polsce, jak i za granicą. Po zagraniu roli w tym filmie, Zbigniew Cybulski był wielokrotnie porównywany do amerykańskiego symbolu buntu młodego pokolenia, aktora Jamesa Deana.