Co skrywają ruiny? Tajemnice i legendy wielkopolskiej wsi Skrzebowa

Powstanie wsi Skrzebowa datuje się na XV wiek. Miejscowość wzmiankowana była w źródłach od 1400 roku jako wieś rycerska. Leży w południowej Wielkopolsce w dolinie Ołoboku, w okolicy Raszkowa w powiecie ostrowskim. Jednym z najbardziej charakterystycznych i tajemniczych zabytków miejscowości są położone w polu ruiny kaplicy zbudowanej na wzór Domku Świętej Rodziny w Loreto z kamieni i cegieł. W świątyni znajdował się obraz Matki Boskiej Loretańskiej, który dziś obecny jest w kościele parafialnym. To właśnie z tą kaplicą i obrazem związane są tajemnicze wydarzenia i legendy opisane w książce dla dzieci "Tajemne ruiny. Opowieść prawdziwa" Urszuli Mróz...

Niektórzy twierdzą, że świątynia powstała jako wotum wdzięczności pewnej Szwedki za ocalenie jej męża, który walczył na terenie Skrzebowej. Dokumenty jednak mówią, że kaplica została ufundowana przez dziedzica skrzebowskiego - Miłoszewskiego, który podziękował w ten sposób za ocalenie życia w bitwie ze Szwedami. W połowie XVII wieku, podczas potopu szwedzkiego, kaplica została zniszczona, a ponownie odbudowano ją za kadencji proboszcza – ks. Aleksandra Baszyńskiego, który do parafii przybył w 1663 roku. Wewnątrz świątyni znajdował się drewniany, rzeźbiony ołtarz, a w nim cudowny obraz.

W 1744 roku pewien mieszkaniec wioski – Piotr Sroka, pilnując w polu koni zauważył światła bijące od kaplicy. Sytuacja ta powtarzała się jeszcze kilkukrotnie. Jedenaście lat po tym zdarzeniu dwie osoby zauważyły podobne światła, później w 1755 w lutym widziało to jeszcze więcej osób. Powiadomili oni wówczas proboszcza – Marcina Myszkowskiego. W 1772 ojciec z synem jadąc ze żniw znów zobaczyli niesamowite zjawisko. "Patrzą, a tu z okien kaplicy piękna, dziwna światłość się wydobywa" - mówi kronika cytowana w książce dla dzieci "Tajemne ruiny. Opowieść prawdziwa" Urszuli Mróz. W tym samym roku, w Dzień Zaduszny zauważył to luteranin niewierzący w moc obrazu Matki Boskiej. Twierdził, że to złodziej, jednak, gdy podszedł do kaplicy zauważył, że nikogo tam nie ma, a światło bije od obrazu. W 1786 roku zauważył to pobożny Andrzej Górczyński, Marcin Szafran i młynarz Franciszek Upieralski.

Jedna z legend głosi też, że pod ziemią znajduje się podziemny tunel łączący kaplicę z miejscem, gdzie obecnie znajduje się ośrodek zdrowia w Raszkowie, a wcześniej w miejscu tym stał kościół ewangelicki. Podczas wędrówki tunelem miało w nim zginąć wiele osób, których szkielety nadal znajdują się pod ziemią.

Nieopodal kaplicy znajdowało się źródełko. Woda znajdująca się w nim miała mieć cudowne właściwości. 4-letnia dziewczynka - Rózia Dąbrowska - jak podaje kronika, zachorowała na oczy i coraz gorzej widziała. Pewnego razu przemyła twarz wodą ze źródełka nieopodal kaplicy i odzyskała wzrok.

Oficjalnie obraz nigdy nie został uznany za cudowny. Jednak wedle dokumentu wizytacyjnego oficjała kaliskiego Józefa Gemberta z 1702 r. obraz od dawna uważany był za słynący łaskami i fakt ten potwierdzają dowody zawarte w aktach parafialnych. Jak głosi opowieść, matka dziedzica skrzebowskiego – Ludwika Przespolewska zajmowała się osieroconymi dziećmi syna. Jeden z nich – Jakub – zachorował, a jego babcia zamówiła msze świętą w intencji jego uzdrowienia w skrzebowskiej kaplicy. Msza została odprawiona w piątek, a w sobotę wieczorem chłopiec wyzdrowiał.

Przez lata kaplica w polu coraz bardziej niszczała. W 1997 roku ówczesny ks. proboszcz Jan Bragulski zdecydował o przeniesieniu cudownego obrazu do wybudowanego już nieopodal kościoła parafialnego. Obraz został przeniesiony w uroczystej procesji, lecz następnego dnia znalazł się on z powrotem w położonej w polach kaplicy. Zorganizowano więc uroczyste przeniesienie po raz drugi. Sytuacja jednak powtórzyła się i obraz wrócił na miejsce, z którego go wcześniej zabrano. Nie organizowano procesji za trzecim razem. Obraz przetransportowany został chłopskim wozem do kościoła parafialnego i od tamtego czasu pozostał w nowej świątyni.

Na podstawie:

• Urszula Mróz “Tajemne ruiny. Opowieść prawdziwa”, Ostrów Wielkopolski 2013, konsultacja historyczna: Aneta Franc
• Aneta Franc “Potęga Obrazu”, Ostrów Wielkopolski 2012
• Ks. Leopold Szwankowski, “Kościół parafialny w Skrzebowie”, Poznań 1936

W odrestaurowanym przez mieszkańców miejscowości pomieszczeniu, które kiedyś służyło jako obora znajduje się EtnoMuzeum, w którym zgromadzone jest ponad 300 pamiątek z dawnych czasów. Są to m. in. urządzenia do prania, sprzęty gospodarskie, kołowrotki, żelazka, tkaniny czy wyposażenie kuchni.

Niemalże połączona ze Skrzebową jest miejscowość Moszczanka, które działają razem w Stowarzyszeniu Rozwoju i Współpracy Wsi. To właśnie w Moszczance znajduje się stara strażnica, a w niej 2 pojazdy strażackie - jeden z nich jest pompa ręczna z początku XX wieku, drugim natomiast wóz do przewożenia sprzętu strażackiego z 1965 roku.

Miejscowość można zwiedzić przechodząc nieoznakowaną ścieżką turystyczną opisaną wierszem – quest. Autorką questu jest również Pani Urszula Mróz. Turyści do wyboru mają nie tylko pieszy, ale też rowerowy quest. W wędrówkę można wybrać się samodzielnie każdego dnia lub wziąć udział w organizowanym co roku we wrześniu rajdzie loretańskim, gdzie oprócz wspomnianej ścieżki opisanej wierszem, można udać się w trasę rowerową “opłotkami” miejscowości i nieco dalszą. Trasy podawane są w niedalekim terminie startu wydarzenia. Ulotkę z questem można pobrać w miejscowym sklepie spożywczym lub ze strony internetowej regionwielkopolska.pl w zakładce “Gry terenowe” i “Questy”--> Zobacz Quest "Tajemne ruiny i podziemne przejście"

• 27 maja między godz. 17 a 20 swoje drzwi dla zwiedzających otworzy EtnoMuzeum w Starej Oborze zlokalizowanej przy boisku sportowym przy kościele parafialnym. Zobaczyć będzie można ponad 300 eksponatów z dawnych lat, będących przedmiotami codziennego użytku.
• W pomieszczeniu obok można natomiast podziwiać wystawę planszową poświęconą powstaniu styczniowemu.
• Kolejną atrakcją jest wystawa obrazów Stanisława Brajera - malarza związanego ze Skrzebową oraz Poznaniem, której ekspozycja znajduje się na Sali Wiejskiej w Moszczance.
• Otwarta będzie też dawna strażnica, w której zobaczyć można zabytkowe wozy strażackie. Strażnica znajduje się obok sklepu spożywczego w Moszczance.
• Noc muzeów to też okazja aby poznać wnętrze kościoła parafialnego w Skrzebowej, w którym znajduje się XII-wieczna kropielnica, a także pochodzące z XVIII i XIX wieku chrzcielnica, krucyfiks, figura Zmartwychwstałego czy feretron.
• W ramach Nocy Muzeów o godz. 20.30 odbędzie się XI Koncert przy ruinach. Zabrzmią utwory z polskich filmów i seriali, takich jak "Czterej pancerni i pies", "Potop" czy "Jak rozpętałem II wojnę światową" w wykonaniu zespołu "Piramidy". Podczas wydarzenia ruiny zostaną podświetlone różnokolorowymi światłami na pamiątkę niewytłumaczalnego blasku bijącego od świątyni, opisanego w legendach.

Wstęp do wszystkich wymienionych miejsc i na koncert jest darmowy

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]

Obserwuj nas także na Google News

Zobacz też: Cały Poznań Ukulele