Narzędzia i urządzenia warsztatowe

Był czas, kiedy dostęp do narzędzi był utrudniony, a to, co udawało się kupić, pozostawiało wiele do życzenia. Dziś można mieć wszystko, czego potrzeba na co dzień, plus pokaźną liczbę efektownie wyglądających i rzadko używanych narzędzi „na wszelki wypadek”. Najpoważniejszym ograniczeniem jest ich cena, a stan posiadania warsztatu ogranicza przede wszystkim zasobność portfela. Jeśli nie musimy liczyć się z pieniędzmi, w zasięgu ręki mamy narzędzia wszystkich renomowanych producentów oraz trudną do oszacowania liczbę tanich narzędzi zróżnicowanej jakości i wytrzymałości. Jak wybierać mądrze?

Ważna jest przede wszystkim jakość narzędzi oraz dostępność sieci dystrybucyjnej. Warsztaty mogą korzystać z kilku kanałów dystrybucji: ze sklepów stacjonarnych lub internetowych, doradców handlowych importera, producenta albo hurtowni. Każdy kanał ma swoją specyfikę, zalety i ograniczenia.

Jeśli szukamy narzędzia „na już”, najlepszy będzie sklep stacjonarny (o ile znajduje się w pobliżu i ma w magazynie to, czego potrzebujemy). Jeśli kupujemy większy pakiet narzędzi albo droższe urządzenia i czas nie ma krytycznego znaczenia, warto złożyć zapytania ofertowe u kilku dostawców. Importerzy mogą oferować ciekawe promocje lub usunąć odroczone terminy płatności. Z reguły przy zamówieniach o większej wartości istnieje także możliwość negocjacji ceny.

Ergonomia
Do ergonomii możemy podchodzić na kilka sposobów. Można np. powiedzieć: „Klucz to klucz, co tu można wymyślić?”. Otóż można. Dziwnym trafem okazuje się, że jedne narzędzia leżą w dłoni o wiele lepiej niż inne, na pozór bardzo podobne. Może mają odrobinę inaczej wyprofilowane rączki, nieco inny kształt, są trochę węższe lub szersze. W każdym razie kiedy weźmiemy je w dłoń, czujemy się odrobinę szczęśliwsi i zapominamy o narzędziu, a koncentrujemy się na naprawie.

Czy przy wyborze danego narzędzia czy elementu wyposażenia warsztatowego warto uwzględniać jego ergonomię? Zdecydowanie tak, szczególnie w przypadku narzędzi, których używamy często. Ergonomia ma wielkie znaczenie także wtedy, gdy konieczna jest precyzja ruchów lub gdy przez długi czas posługujemy się narzędziem o sporej masie. Doskonale wiedzą o tym np. lakiernicy, którzy latami konsekwentnie używają tych samych, sprawdzonych modeli pistoletów.

Jakość wykonania
Ważna jest również jakość wykonania narzędzi warsztatowych. Najlepsze i najdroższe są narzędzia kute, odlewane ciśnieniowo, dokładnie spasowane i skalibrowane na etapie kontroli jakości i powleczone warstwami ochronnymi. Narzędzia przeznaczone do użycia w przemyśle są projektowane i produkowane z uwzględnieniem specyfiki linii produkcyjnych: wielu cykli pracy w ciągu doby, okresowego przeciążania, narażenia na oddziaływanie agresywnych substancji chemicznych etc.

Nie są to narzędzia jednorazowego użytku: grzechotki, imadła, klucze dynamometryczne czy ściągacze są rozbieralne i można kupić do nich części zamienne albo kompletne zestawy naprawcze.
To racjonalne podejście pozwala wydłużyć czas życia narzędzi i lepiej wykorzystać pieniądze wydane na ich zakup.

Cena
Wysoka cena narzędzi nie musi oznaczać, że są one niedostępne dla przeciętnego warsztatu. Jeśli firma dobrze rokuje, ma stałych klientów, utrzymuje przychody na stałym poziomie lub je zwiększa, wówczas można pomyśleć o leasingu. Ma on zastosowanie w szczególności do zestawów narzędzi, przyrządów pomiarowych czy droższych narzędzi specjalistycznych. Nie każdy fundusz leasingowy obsługuje takie transakcje, ale warto rozesłać zapytania ofertowe przynajmniej do kilku większych i porównać ich wymagania oraz wyceny.

Część wyposażenia, szczególnie rzadziej używanego, można kupić wspólnie z innymi, zaprzyjaźnionymi warsztatami i przekazywać je sobie w miarę potrzeby. Można też pomyśleć o skorzystaniu z usług wypożyczalni.

Weryfikacja
Narzędzia i sprzęt warsztatowy z czasem osiągają taki poziom zużycia, odkształcenia i korozji, że ich dalsza eksploatacja mija się z celem, gdyż wydłuża czas naprawy i może generować straty, niepotrzebnie zwiększając zużycie energii elektrycznej (np. nieszczelne złączki i węże pneumatyczne, przez które wycieka sprężone powietrze).

Na co dzień – w ferworze pracy, w pośpiechu i wyścigach od zlecenia do zlecenia – przymykamy oko i cierpimy w milczeniu, obiecując sobie, że już jutro zużyte narzędzie zastąpimy nowiutkim i jeszcze doskonalszym. Tylko że „jutro” też brakuje czasu, żeby się tym zająć. Dlatego warto pomyśleć o wyznaczeniu w roku jednego albo dwóch „sztywnych” terminów, które wykorzystamy przede wszystkim na inwentaryzację, porządkowanie i ocenę stanu technicznego narzędzi i przyrządów.

Jeden lub dwa dni w okresie, kiedy liczba napraw i tak zazwyczaj spada, można przeznaczyć na przejrzenie wszystkich zakamarków i zebranie narzędzi w jednym miejscu z jasnym zaleceniem: ułożyć na swoim miejscu, oczyścić, naprawić, zregenerować, a uszkodzone i nienadające się do naprawy zezłomować. Lista złomowanych narzędzi może automatycznie posłużyć za listę zakupową. W większości przypadków zasoby trzeba oczywiście odnawiać.

Przy okazji wymiany narzędzi i urządzeń warsztatowych warto prześledzić oferty handlowe. Od czasu do czasu można znaleźć promocje polegające na znacznej redukcji ceny nowego urządzenia w zamian za przekazanie dotychczas używanego egzemplarza.
Temat narzędzi jest na tyle ważny, że w każdym warsztacie warto wyznaczyć osobę, która zajmie się okresowym sprawdzaniem stanu posiadania, śledzeniem rynku i kontaktami z dostawcami narzędzi i sprzętu. Rozproszenie tych czynności i zlecanie ich na przemian różnym pracownikom jest zdecydowanie mniej skuteczne.

Piotr Kołaczek

Szeroka oferta narzędzi i wyposażenia warsztatowego marki Starline dostępna jest m.in. w sklepie internetowym ELIT Polska: https://sklep.elitpolska.pl/