Poznań: Mieszkańcy wzięli udział w konsultacjach społecznych nad projektem ustawy

- Projekt ustawy jest odpowiedzią na apele i wnioski samorządowców - tłumaczył prezydencki minister Olgierd Dziekoński. - Prezydent Bronisław Komorowski podczas uroczystości z okazji 20-lecia odrodzenia samorządu terytorialnego zapowiedział powołanie Forum Debaty Publicznej "Samorząd dla Polski" i tak też się stało. I to właśnie podczas tych debat powstał wstępny projekt ustawy, której celem jest usprawnienie funkcjonowania samorządu poprzez efektywny udział mieszkańców oraz wykorzystanie ich energii jako kapitału dla lokalnych działań.

Projektowane przepisy mają przyczynić się do zwiększenia lokalnej aktywności obywateli oraz poprawić ich relacje z reprezentantami w samorządzie. Ustawa przewiduje m.in. jasne określenie zakresu istniejących już, ale nie zawsze respektowanych przez samorządy, konsultacji społecznych, wprowadzenie wysłuchania obywatelskiego (ma być ono obowiązkowe przy uchwalaniu statutu, budżetu i planów rozwoju gminy), interpelacji obywatelskiej, której temat będzie dyskutowany na sesji rady gminy czy obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Projekt zakłada także imienne głosowanie radnych podczas sesji, by jak tłumaczą ustawodawcy, zwiększyć odpowiedzialność samorządowców przed ich wyborcami. Konsultowana ustawa daje też możliwość powoływania stowarzyszeń mieszkańców, które posiadając zdolność prawną, będą mogły pozyskiwać pieniądze na realizację różnych zadań. Z kolei gminy będą mogły tworzyć fundusz inicjatyw lokalnych i w ten sposób również pozyskiwać pieniądze od darczyńców na realizację pomysłów mieszkańców.

- Cieszymy się, że w końcu powstał projekt ustawy ułatwiającej budowanie społeczeństwa obywatelskiego - mówił podczas konsultacji Piotr Szymański z Fundacji Pomocy Wzajemnej Barka. - Od czterech lat zajmujemy się tworzeniem stowarzyszeń mieszkańców miast i gmin. I w wielu z nich lokalna aktywność przerosła nasze oczekiwania. O ile jednak partycypacja mieszkańców świetnie sprawdza się w małych gminach, gdzie radni są wybierani w okręgach jednomandatowych, więc są bezpośrednio odpowiedzialni przed wyborcami i nie mogą schować się za partyjnym szyldem, o tyle w dużych miastach, gdzie obowiązuje system proporcjonalny mieszkańcy przegrywają właśnie z tą partyjnością.

Postulat wprowadzenia okręgów jednomandatowych na wszystkich szczeblach samorządu (obecnie kodeks wyborczy wyłącza spod tego przepisu miasta na prawach powiatu) poparli także inni uczestnicy konsultacji. Poza reprezentantami samorządu wzięli w nich udział głównie przedstawiciele działających już w Wielkopolsce organizacji pozarządowych. Byli wśród nich m.in. działacze Fundacji Pomocy Wzajemnej Barka, Fundacji Aktywności Lokalnej czy Stowarzyszenia My. Poznaniacy. Każdy z uczestników mógł zgłaszać uwagi i propozycje do projektu. Będą one brane pod uwagę przy dalszych pracach nad ustawą.

Poza wzmocnieniem udziału mieszkańców w samorządzie, przedstawiony dziś w Poznaniu prezydencki projekt ustawy zakłada także zwiększenie współpracy między jednostkami samorządu na różnych szczeblach oraz uporządkowanie relacji między organami władzy stanowiącej a wykonawczej. Przepisy dają m.in. możliwość połączenia organów pomocniczych prezydenta miasta z organami starosty, a także pełnienia przez prezydenta funkcji starosty. Przedstawiciele kancelarii prezydenta chcą, by projekt trafił do laski marszałkowskiej jeszcze w tej kadencji Sejmu.