Renta socjalna - kto ją dostanie i na jakich warunkach

Od przyszłego roku (na podstawie przepisów Ustawy z 30 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej, która wejdzie w życie 1 stycznia 2012) renciści socjalni będą mogli więcej dorobić do swoich świadczeń. Podobnie jak pozostali renciści i wcześniejsi emeryci z ZUS-u, będą mieli prawo zarobić nawet do 70 procent przeciętnej pensji.

Dla niezdolnych do pracy
Renta przysługuje osobie pełnoletniej, która jest całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- zanim skończyła 18 lat,
- zanim skończyła 25 lat, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej,
- w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Kto może liczyć na rentę?
Obywatele polscy mieszkający i przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
cudzoziemcy mający zezwolenie na osiedlenie się w Polsce, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielony m.in. w związku z wykonywaniem pracy lub prowadzeniem firmy, podjęciem lub kontynuowaniem studiów albo szkolenia zawodowego, mający zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Polsce. Takie prawo mają też obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy mają zezwolenie na pobyt w naszym kraju lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA.

Jaka kwota?
Renta socjalna przyznawana jest w stałej wysokości, wynoszącej 84 procent kwoty renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Obecnie wynosi 611,67 złotych. Podlega waloryzacji na zasadach i w trybie określonym w przepisach ustawy emerytalnej.

Gdy osoba ubiegająca się o rentę socjalną jest jednocześnie uprawniona do renty rodzinnej albo jej części (lub uprawnienie takie nabędzie w trakcie pobierania renty socjalnej), łączna wysokość tych świadczeń nie może przekraczać 200 procent kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Aktualnie wysokość takiej najniższej renty wynosi 728,18 złotych, a więc 200 procent tej kwoty to 1456,36 złotych.

Jeśli łączna wysokość renty socjalnej i renty rodzinnej (lub jej części) przekracza kwotę 200 procent najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, wysokość renty socjalnej zostaje obniżona. Nie może być jednak niższa niż 10 procent najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Połowa świadczenia
Uprawniony do renty socjalnej, który stracił do niej prawo, bo został tymczasowo aresztowany albo znajduje się w zakładzie karnym, może zgłosić wniosek o przyznanie 50 procent ogólnej kwoty renty. Musi być jednak ona przeznaczona na pokrycie wydatków związanych z opłatami czynszu lub innych należności za mieszkanie. Trzeba to potwierdzić na piśmie.

Zawieszenie prawa do renty
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, prawo do renty socjalnej może zostać zawieszone, jeżeli osiągniemy przychód (na przykład z pracy zarobkowej, pobierania innych świadczeń albo zasiłków, umowy najmu lub dzierżawy, stypendium itp.) wyższy niż 30 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ogłoszonego przez Prezesa GUS dla celów emerytalnych. Od 1 września do 30 listopada br. 30 proc. tego wynagrodzenia wynosi 1009,90 złotych.
Prawo do renty zawiesza się za miesiąc, w którym uzyskaliśmy przychód, o czym musimy (sam zainteresowany lub jego opiekun prawny albo kurator) natychmiast pisemnie zawiadomić ZUS.
Od stycznia przyszłego roku, renciści socjalni będą mogli jednak więcej dorobić do swoich świadczeń. Podobnie jak pozostali renciści i wcześniejsi emeryci z ZUS-u, będą mieli prawo zarobić do 70 procent przeciętnej pensji. Dopiero, gdy zarobki osoby pobierającej rentę socjalną przekroczą 70 procent przeciętnego wynagrodzenia, świadczenie zostanie zawieszone.
Jeśli w styczniu przyszłego roku, kiedy ustawa wejdzie w życie, nadal obowiązywałaby średnia krajowa taka jak obecnie, świadczeniobiorca nie będzie mógł więc dorobić więcej niż 2356,30 zł miesięcznie.

Dzielimy się z fiskusem
Renta socjalna jest świadczeniem podlegającym opodatkowaniu. Odlicza się więc od jej kwoty zaliczkę na podatek dochodowy, a także potrąca składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Rentę wypłaca ZUS.

Kto nie dostanie świadczenia?
Renta może być przyznana na stałe jeżeli niezdolność do pracy jest trwała lub na wskazany okres jeśli niezdolność jest czasowa. Nie należy się jednak osobie, która:
ma prawo do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego,
pobiera rentę z instytucji zagranicznych,
jest tymczasowo aresztowana albo odbywa karę pozbawienia wolności,
ma prawo do renty rodzinnej (lub części renty) w wysokości przekraczającej 200 procent kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczających 5 hektarów przeliczeniowych lub ma udział w takiej nieruchomości.

Nadal gorzej traktowani
Mimo zmian renciści socjalni nadal będą poszkodowani, jeśli chodzi o możliwość dorabiania. Renciści pobierających świadczenia z tytułu niezdolności do pracy. co prawda też mogą dostawać wynagrodzenia do 70 procent średniej krajowej, ale jeśli ich zarobki przekroczą tę granicę, ich renta jest tylko obniżana. Dopiero gdy zarobią więcej niż 130 procent średniej pensji, prawo do świadczenia jest zawieszane.
Niekorzystne dla rencistów socjalnych jest również to, że ich przychód jest rozliczany miesięcznie. Łączony z innymi rentami i emeryturami może być też rozliczany w skali roku.

STRONA GŁÓWNA GŁOSU WIELKOPOLSKIEGO

Najnowsze informacje z Wielkopolski wprost na Twoją skrzynkę - zapisz się do newslettera