Barbara Czachura: Sołtys to dzisiaj nie inkasent, ale menadżer

Jaka jest pani definicja dobrego sołtysa?
Barbara Czachura: Jego rola w ostatnim czasie się diametralnie zmieniła. O ile kiedyś był głównie inkasentem, a jego podstawowym zadaniem było zbieranie podatków od mieszkańców, dzisiaj przede wszystkim musi być menadżerem.

Sołtys menadżer?
Barbara Czachura: Tak, bo pojawiła się ogromna ilość możliwości zdobycia pieniędzy, które mogą zostać wykorzystane z korzyścią dla mieszkańców. Oprócz funduszu sołeckiego dzisiaj o dofinansowania można wnioskować na przykład do Urzędu Marszałkowskiego, który regularnie organizuje konkursy. Stawką są konkretne pieniądze, które ostatecznie decydują o obliczu wsi.

W jaki sposób?
Barbara Czachura: Dofinansowania są przyznawane na ścieżki rowerowe, platformy widokowe czy place zabaw. Dzisiaj jest wiele miejsc w Wielkopolsce gdzie widać w jaki sposób zostały wykorzystane. W gminie Pobiedziska lokalna grupa działania wspólnie z sołtysami zdobyła pieniądze na zagospodarowanie terenu rekreacyjnego. Dzięki temu zaniedbany plac zmienił się w miejsce spotkań mieszkańców gdzie można urządzić grilla. Z kolei w gminie Kórnik dzięki wysiłkowi sołtysa udało się zdobyć pieniądze na budowę platformy widokowej i ścieżki edukacyjnej na obszarze Natura 2000. Obecnie korzystają z niej m.in. uczniowie.

Sołtys to w swojej małej ojczyźnie lider. Jego rola nie powinna się zatem sprowadzać tylko do starań o poprawę infrastruktury.
Barbara Czachura: Rolą sołtysa jest przede wszystkim integrowanie mieszkańców i zachęcenie ich do współrządzenia. Jak wszystkim chce się działać, jest znacznie łatwiej załatwić wiele spraw. A można to zrobić tylko jak znajdzie się sposób na wspólne spędzanie czasu. Dlatego ważne są na przykład koła gospodyń wiejskich, które w Wielkopolsce działają naprawdę prężnie. Przykład? Pani sołtys z gminy Krzykosy skrzyknęła miejscowe kobiety oraz mężczyzn i założyła zespół folklorystyczny, który śpiewa regionalne piosenki.

Czyli nie tylko pieniądze są ważne.
Barbara Czachura: Czasami można mieć bardzo dużo pieniędzy, a ostatecznie i tak niewiele udaje się zrobić. Tak się dzieje gdy nie ma kogoś, kto potrafi zachęcić ludzi do współtworzenia otaczającej ich rzeczywistości. Tak się może dziać, gdy na przykład we wsi pojawiają się konflikty między sąsiadami.

A tych pewnie nie brakuje, bo wieś się zmienia. Coraz częściej obok "starych" mieszkańców pojawiają się nowi, tzw. "miastowi".
Barbara Czachura: Wiem to z własnego podwórka Gdy do Gruszczyna zaczęli się wprowadzać nowi mieszkańcy, konfliktów nie brakowało. Często o bardzo drobne rzeczy, takie jak szczekający pies. Wywoływały je osoby, które nie znały wsi i były nastawione bardzo roszczeniowo zarówno do mnie, jako sołtys, jak i innych mieszkańców. Z czasem udało się zorganizować dni sąsiada, dni ulicy i okazywało się, że można się porozumieć, a nawet poczuć do siebie sympatie. Dlatego tak ważne jest by wieś była społecznością, a nie tylko wspólnotą mieszkających obok siebie ludzi.

Do dzisiaj z pewnością są ludzie, którzy uważają, że im się należy. A sołtys jest od tego, by za nich wszystko załatwić.
Barbara Czachura: Dlatego ważne jest by sołtys nie tylko walczył o interesy mieszkańców na forum gminy, ale też potrafił pewne sprawy wytłumaczyć. Inną perspektywę ma mieszkaniec, a inną władza. Czasami trudno zrozumieć nadmiar biurokracji w niektórych sprawach.

Jaką rolę odgrywa stowarzyszenie sołtysów?
Barbara Czachura:Pokazuje dobre praktyki i promuje najlepszych, by za ich przykładem mogli iść inni.

Rozmawiał Maciej Roik