Chełmno nad Nerem: Zapomniany pomnik zagłady

Na początku roku wejdzie w życie rozporządzenie wprowadzające strefę ochronną wokół niemieckiego obozu Kulmhof. Czekano na to ponad piętnaście lat. Dzięki temu znajdujące się Chełmnie muzeum będzie mogło w pełni funkcjonować jako pomnik zagłady - jeden z ośmiu w Polsce i zarazem jedyny w naszym regionie.

W tym znajdującym się w lasach na terenie gminy Dąbie (powiat kolski) miejscu natychmiastowej zagłady zamordowano co najmniej 200 tys., a być może nawet 350 tys. osób, głównie pochodzenia żydowskiego i romskiego. Obóz działał od grudnia 1941 (z ponad roczną przerwą) do początku 1945 roku. Pozostałości po nim zostały uznane za pomnik w 1999 roku. Niestety, dotąd brakowało rozporządzenia ministra kultury i dziedzictwa narodowego określającego jego obszar oraz granice strefy ochronnej. Chełmno jest ostatnim obozem w Polsce, który czekał na prawne rozstrzygnięcie w tym zakresie. Jego brak utrudniał między innymi organizowanie imprez masowych, bo potrzebna do tego była zgoda wojewody, a ten nie mógł jej wydać gdyż nie istniało rozporządzenie.

Dopełnienie statusu prawnego być może wpłynie pozytywnie na spopularyzowanie wiedzy o obozie w Chełmnie. Obecnie jest on miejscem niemal zapomnianym. Rocznie odwiedza go zaledwie około 25 tys. osób. Dla porównania Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu ma co roku ponad milion zwiedzających.

- Większość przyjeżdżających do nas to wycieczki zagraniczne osób pochodzenia żydowskiego z Izraela, Stanów Zjednoczonych i Niemiec. Niedawno była nawet grupa z Hongkongu - mówi dr Piotr Wąsowicz kierownik Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem.

Mimo dogodnego dojazdu (w pobliżu prowadzi autostrada A2 i droga krajowa nr 92) muzeum odwiedza niewielu Wielkopolan, a wycieczki szkolne są rzadkością.